Emil Artin

Ten artykuł od 2020-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Emil Artin

Emil Artin (ur. 3 marca 1898 w Wiedniu, zm. 20 grudnia 1962 w Hamburgu^[1]) – austriacki matematyk.

Życiorys

Jego ojciec, także Emil Artin, był ormiańskim handlarzem dzieł sztuki, matka Emma Laura Artin była śpiewaczką operową. Dorastał w Reichenbergu (obecnie Liberec) w Czechach. W 1916 ukończył szkołę średnią i rok później rozpoczął studia na Uniwersytecie Wiedeńskim.

Kariera naukowa Artina związała go z Niemcami (głównie z Hamburgiem). W atmosferze zagrożenia nazizmem, w 1937 roku wyemigrował do USA. Pracował na Uniwersytecie Indiany od 1938 do 1946 roku i na Uniwersytecie Princeton od 1946 do 1958 roku.

Osiągnięcia i praca

Był jednym z czołowych algebraików XX wieku. Pracował nad algebraiczną teorią liczb, wniósł ogromny wkład do teorii rozszerzeń abelowych ciał liczbowych (tzn. rozszerzeń Galois, których grupa Galois jest abelowa) oraz L. Wniósł także wkład do klasycznej teorii grup, pierścieni i ciał. Rozwinął teorię warkoczy jako dziedzinę topologii algebraicznej.

Wydany został tylko jeden tom jego prac Collected Papers w opracowaniu Serge’a Langa i Johna Tate.

Hipotezy Artina

Sformułował dwie hipotezy, znane dziś pod nazwą hipotez Artina. Pierwsza z nich dotyczy L-funkcji w sensie Artina reprezentacji liniowych grup Galois. Druga hipoteza dotyczy klasycznej teorii liczb i jest pytaniem o „częstość” z jaką dana liczba całkowita jest pierwiastkiem pierwotnym modulo liczba pierwsza p (wspomniana „częstość” rozważana jest w kontekście wszystkich liczb pierwszych p). Hooley przedstawił częściowe rozwiązanie tego problemu.

Studenci Artina

Artin był promotorem ponad trzydziestu doktorantów, w tym Bernarda Dworka, Serge’a Langa, Kollagunta Ramanathana, Johna Tate, Hansa Zassenhausa i Maxa Zorna.

Rodzina

W 1932 roku poślubił żydówkę Nataszę Jasny, urodzoną w Rosji. Sam Artin nie był Żydem, choć za pochodzenie został pozbawiony stanowiska uniwersyteckiego w 1937 roku. Miał trójkę dzieci, jednym z nich jest Michael Artin, amerykański algebraik, obecnie w MIT.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Emil Artin w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-25].