Emil Kardin

Emil Kardin

Эмиль Владимирович Карди

Data i miejsce urodzenia	3 sierpnia 1921 Moskwa
Data i miejsce śmierci	28 maja 2008 Moskwa
Zawód, zajęcie	oficer, literat
Narodowość	rosyjska
Odznaczenia

Emil Władimirowicz Kardin, ros. Эмиль Владимирович Кардин (ur. 3 sierpnia 1921 w Moskwie, zm. 28 maja 2008 tamże) – radziecki i rosyjski oficer, krytyk literacki, teatralny i filmowy, publicysta, prozaik, eseista.

Życiorys

Urodził się 3 sierpnia 1921 w Moskwie^[1]. Do 1941 studiował literaturę w Instytucie Historii Filozofii i Literatury^[2][3].

Podczas II wojny światowej po ataku Niemiec na ZSRR z 22 czerwca 1941 w lipcu tego roku został powołany do służby w Armii Czerwonej i skierowany przez Komitet Centralny Komsomołu do Samodzielnej Brygady Piechoty Zmotoryzowanej o Specjalnym Przeznaczeniu^[4]. Po odbyciu przeszkolenia jesienią 1942 został przydzielony do oddziału minerów^[5]. Służył w nim jako szeregowiec, później został mianowany zastępcą politruka (oficer polityczny)^[2]. Za zgodą komisarza brygady Majsuradze, został przeniesiony do dywizji, do której udał się w połowie października 1942 do Nowosybirska^[6]. Tam został skierowany przez ww. Majsuradze (który został zastępcą dowódcy dywizji ds. politycznych) do pracy w wojskowej gazecie dywizyjnej^[7]. Wraz ze sformowaną na początku 1943 roku 140 Syberyjską Dywizją Piechoty wyruszył wówczas na wschód koleją przez Moskwę, zaś od Jelca żołnierze dywizji maszerowali pieszo^[8]. Wówczas był żołnierzem dywizyjnego 96 pułku^[9]. Latem 1943 dywizja brała udział w walkach na łuku kurskim, a Kardin nadal zajmował się wojskową gazetą dywizyjną, także podczas walk na ziemiach polskich^[10]. W sierpniu 1943 został ranny w rękę i nogę we wsi Tiopłoje, po czym przebywał na leczeniu w szpitalu polowym^[11]. Od 1943 członek KPZR. Uczestniczył w walkach na Froncie Karelskim oraz na froncie wschodnim, w stopniu starszego lejtnanta^[3][12]. Był żołnierzem w szeregach 140 Syberyjskiej Dywizji Piechoty nacierającej od Przemyśla w stronę Sanoka^[13]. Brał udział w walkach w rejonie Sanoka, w tym w dwukrotnym zajęciu tego miasta przez Armię Czerwoną^[3][14]. Podczas kontrataku Niemców po pierwszym zajęciu miasta przez Armię Czerwoną przebywał w rejonie Tyrawy Wołoskiej, gdzie rozbito jego czołg^[3]. Później walczył w rejonie Zarszyna i Dukli^[3]. Wówczas ciężko ranny w rękę trafił do szpitala polowego^[3]. Potem jako pracownik polityczny pracował na innych stanowiskach w 140 Syberyjskiej Dywizji Piechoty, jako instruktor wydziału politycznego, a w 1945 był organizatorem partyjnym dowództwa dywizji^[15]. jako jeden z nielicznych oficerów służył w tej jednostce od czasu jej sformowania do rozwiązania (formalnie od lutego 1943 do 1946)^[15]. Do 1953 służył w Armii Czerwonej dostępując stopnia podpułkownika^[3].

Po wojnie związał się z czasopismem „Nowyj Mir”, gdzie był początkowo krytykiem literackim, teatralnym i filmowym oraz publicystą^[3][14]. Później został pisarzem^[3]. Był autorem dzieła pt. Odsłonięte skrzydło, będącym utworem o charakterze dokumentalno-wspomnieniowym dotyczącym walk na obszarze w południowo-wschodniej Polski, ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń na ziemi sanockiej w 1944^[3] (w akcji książki opisane jest uratowanie przez personel szpitala rannych żołnierzy radzieckich w czasie ponownego wejścia Niemców do miasta w 1944 oraz usiłowanie odnalezienia przez autora uczestników tych wydarzeń 28 lat później^[13])^[16][17]. Po 28 latach w lutym 1972 odwiedził Sanok po raz pierwszy po wojnie, usiłując głównie odtworzyć wydarzenia z 4 sierpnia 1944, a swoje ówczesne przeżycia i spotkania zawarł w dziele pt. Powrót, później wydawanym wraz z Odsłoniętym skrzydłem^[18][3]. Powstała także napisana przez niego Sanocka kronika^[3]. Po odwiedzinach na Podkarpaciu w 1979 (odwiedził Sanok, Rzeszów, Leżajsk, Łańcut) planował tworzenie kolejnej książki o wydarzeniach na tym terenie^[17]. Kolejnym dziełem była Sanocka kronika, powstała po odwiedzinach na Podkarpaciu, gdy w 1979 odwiedzał w towarzystwie red. Adolfa Jakubowicza miejsca działań wojennych^[3][12][13]. Ponadto był autorem książki biograficznej o gen. Karolu Świerczewskim z 1977 (w wolnym tłum. Jak długo trwa pół wieku?), którego osobą zainteresował się bliżej po spotkaniu z jego córką^{[3][13][17][19]}. W 1980 po raz trzeci odwiedził Sanok jak wówczas przyznał, był sercem związany z tym miastem^[3]. Jednocześnie nadal zajmował się krytyką literacką^[3]. Był autorem pierwszej w ZSRR książki o literaturze faktu^[3].

Został członkiem Związku Pisarzy ZSRR (w ramach współpracy tego stowarzyszenia ze Związkiem Literatów Polskich odwiedzał Polskę^[20]). Był żonaty^[21].

Został pochowany na Cmentarzu Wostriakowskim w Moskwie^[22].

Publikacje (wybór)

• Odsłonięte skrzydło (ros. Открытый фланг, 1964; Moskwa 1975; Warszawa 1978, cz. 1: Odsłonięte skrzydło – tłum. Jacek Jarkowski, cz. 2: Powrót – tłum. Jerzy Pleśniarowicz)^[23][24][25]
• Powrót („Profile” nr 1, 2, 3 z 1976; reportaż – wspomnienie z walk o wyzwolenie Sanoka; przeł. Jerzy Pleśniarowicz)^[26]
• Ile trwa półwiecze? (Сколькo длятся полвека?, 1977)^[27]
• Минута пробуждения (1984)
• Wyzwolenie południa
• Sanocka kronika

Odznaczenia

• Order Wojny Ojczyźnianej I i II klasy (1985)
• Order Czerwonej Gwiazdy
• Medal „Za obronę Moskwy”
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (PRL)
• Medal za Odwagę (Czechosłowacja)
• Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” (1979, odznaczony jako pierwszy obcokrajowiec w historii tego wyróżnienia)^[3][17][28]

Przypisy

Bibliografia

• Emil Kardin: Odsłonięte skrzydło. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.