Emilia Podoska

Emilia Podoska OPraem

Emilia Aurelia Podoska
zakonnica, mistyczka, Służebnica Boża
Zdjęcie Emilii Podoskiej (ok. 1870)
Data i miejsce urodzenia	7 września 1845 Grajów
Data i miejsce śmierci	22 maja 1889 Kraków
Miejsce pochówku	Kościół św. Augustyna i św. Jana Chrzciciela w Krakowie
Mistrzyni nowicjatu klasztoru sióstr norbertanek w Krakowie
Okres sprawowania	1886–1889
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	Zgromadzenie Sióstr Kanoniczek Regularnych Zakonu Premonstratensów (norbertanki)
Śluby zakonne	12 maja 1878

Emilia Podoska (właściwie Emilia Aurelia Podoska, herbu Junosza; ur. 7 września 1845 w Grajowie, zm. 22 maja 1889 w Krakowie) – polska zakonnica w Zgromadzeniu Sióstr Kanoniczek Regularnych Zakonu Premonstratensów (norbertanek), mistyczka^[1], pedagog, mistrzyni nowicjatu klasztoru sióstr norbertanek w Krakowie oraz Służebnica Boża Kościoła katolickiego.

Życiorys

Lata dzieciństwa

Pamiątka rodziny Podoskich z powstania styczniowego – bransoletka z brązu z symbolem niezapominajki

Emilia Podoska pochodziła z Małopolski, gdzie się urodziła na dworku w Grajowie, w szlacheckiej, wielodzietnej rodzinie (miała czternaścioro rodzeństwa^[a]) jako córka Jakuba Józefa Podoskiego herbu Junosza i Marii z domu Kołodziejskiej^[2]. Została ochrzczona w kościele Wszystkich Świętych w Ptaszkowej jako Emilia Aurelia, a rodzicami chrzestnymi byli, jej brat Konstanty Podoski i Sydonia Siemek^[2]. Lata dziecięce spędziła w religijnej atmosferze rodzinnego dworku Ptaszkowa pod opieką troskliwej matki^[3]. Z patriotycznego domu rodzinnego wyniosła ponadto miłość do ojczyzny, bowiem ojciec jej brał udział w powstaniu listopadowym, zaś jej bracia w powstaniu styczniowym^[4]. Podoscy wspierali powstania również finansowo, sprzedając majątek Grajów, a pieniądze przeznaczyli na umundurowanie, utrzymanie i uzbrojenie powstańców^[4]. W zamian za przekazany majątek na potrzeby powstania styczniowego, otrzymali bransoletkę z brązu z symbolem niezapominajki (pamiątka przechowywana w rodzinie)^[5].

Początkowo uczyła się od nauczycieli domowych^[6]. Mając dziesięć lat rodzice skierowali ją wraz ze starszymi siostrami Apolonią Walentyną i Marią Antoniną Sabiną do klasztornej szkoły sióstr klarysek pod wezwaniem bł. Kingi w Starym Sączu^[6]. Była to trzyklasowa szkoła z językiem niemieckim, kształtująca młodzież w duchu religijno-moralnym^[6]. Poza nauką religii, uczono tam języków obcych oraz prowadzono zajęcia praktyczne takie jak np: szycie, ozdobny haft czy szydełkowanie^[6]. Była wraz z siostrami w latach (1855–1858) wzorową uczennicą, bowiem została wpisana do księgi wyróżnionych prowadzonej przez siostry klaryski^[6]. Przypuszcza się, że podczas pobytu w tej szkole przystąpiła do pierwszej komunii świętej oraz przyjęła sakrament bierzmowania^[6]. Po powrocie do domu następne nauki pobierała od nauczycieli domowych, korzystając z licznego zbioru własnej biblioteki^[7]. W tym czasie wraz z siostrami uczyła dzieci wiejskie, niosła pomoc i opiekę starcom i chorym^[8]. Nazywano ją „panią wyjątkowej dobroci”^[8]. Z matką szyła i haftowała szaty liturgiczne^[8]. Z tego okresu (1864-08-11 11 sierpnia 1864_(dts)) zachowała się pamiątkowa praca własnoręcznie przez nią wyhaftowana z naszytymi kolorowymi koralikami na temat cnót teologalnych „wiary-nadziei-miłości” z wyhaftowanymi symbolami (krzyża, kotwicy i serca)^[9]. W roku szkolnym 1866/1867 wróciła do pięcioklasowej szkoły klarysek w Starym Sączu, o nazwie „Wyższa Szkoła Panieńska”, przystępując do klasy czwartej^[9]. Po ukończeniu roku szkolnego 1868/1869 powróciła do domu rodzinnego^[9].

W zakonie norbertanek

Mając 25 lat, w 1870 podjęła decyzję wyboru życia konsekrowanego, prawdopodobnie pod wpływem pobytu w szkole u sióstr klarysek, wstępując do klasztoru sióstr norbertanek w Krakowie oraz rozpoczynając wstępne życie zakonne, tzw. próbę, która trwała wówczas dwa lata^[9]. Być może decyzję o wyborze życia zakonnego podjęła również pod wpływem matki, która prosiła o powołanie zakonne dla dziecka w dniu jej chrztu, o czym została poinformowana^[9]. Po okresie próbnym przystąpiła wraz z dwoma innymi aspirantkami Karoliną Słupnicką i Walerią Palmowską do egzaminu kanonicznego, który prowadził delegat biskupi ks. Damazy Zielewicz, a który wystawił taką opinię^[10]:

1872-10-24 24 października 1872_(dts) przystąpiła do obłóczyn, czyli przyjęła suknię zakonną (habit) z rąk ks. Zielewicza w kościele św. Augustyna i św. Jana Chrzciciela w Krakowie^[10]. Następnie przystąpiła do pięcioletniego nowicjatu, który przygotowywał do przyjęcia ślubów zakonnych^[10]. Z polecenia spowiednika franciszkanina, o. Melchiora Kruczyńskiego OFM zaczęła wówczas prowadzić notatnik^[b], małą książeczkę w której zapisywała modlitwy, refleksje, postanowienia rekolekcyjne, a także własne wiersze o treści religijnej^[11][4]. W jednym z nich napisała m.in.^[12]:

W 1874 zapadła na zapalenie oskrzeli^[13]. W celu rekonwalescencji wyjechała z klasztoru z ówczesną ksienią, s. Karoliną Kuczawską OPraem i siostrami s. Marią Słupnicką OPraem i s. Józefą Malinowską OPraem na objazd folwarków klasztornych w Zabierzowie, Zakliczynie i Wołowicach^[13]. W 1877 z polecenia lekarza wyjechała powtórnie do Zabierzowa^[13]. 1878-05-12 12 maja 1878_(dts) w czasie uroczystej mszy św. w kościele norbertanek złożyła uroczyste śluby wieczyste: czystości, ubóstwa, posłuszeństwa i stałości miejsca (łac. statilitas loci) na ręce ksieni, s. Norberty Kossakowskiej OPraem^[14][8]. Posiadała zdolności plastyczne i była uzdolniona językowo (znała język francuski, niemiecki i łaciński)^[4]. Po rocznym przygotowaniu złożyła w 1881 egzamin państwowy przed komisją egzaminacyjną dla nauczycieli szkół powszechnych i wydziałowych^[15][8]. W latach (1880–1886) była kierowniczką w zamkniętej, czteroklasowej szkole klasztornej sióstr norbertanek z programem ówczesnej szkoły średniej i internacie^[15].

Z pracy pedagogicznej w szkole klasztornej została odwołana w styczniu 1886 przez kard. Albina Dunajewskiego i powołana na stanowisko mistrzyni nowicjatu krakowskiego klasztoru^[16]. Jako mistrzyni miała wówczas pod opieką cztery nowicjuszki: s. Ludolfę Wiśnicką, s. Matyldę Dudek, s. Urszulę Sanak i s. Ewermodę Sarnecką, oraz dwie postulantki Aurelię Ferens i Norbertę Sawicką^[17]. Zaczęła podupadać na zdrowiu^[18]. Trzykrotnie wyjeżdżała z klasztoru na leczenie klimatyczne^[18]. W 1889 zapadła ciężko na zapalenie płuc, a wkrótce na gruźlicę^[18].

Trawiona wysoką gorączką, zmarła w krakowskim klasztorze 1889-05-22 22 maja 1889_(dts) o godz. 13:00^[19]. Umierając, prosiła, by statut i regułę zakonną położono jej na łóżku, stwierdzając „że za nie chce umierać”^[20]. Początkowo została po uroczystościach pogrzebowych pochowana w nowym grobowcu sióstr norbertanek na cmentarzu Najświętszego Salwatora^[19]. 1994-06-22 22 czerwca 1994_(dts) odbyła się ekshumacja, rekognicja i translacja zwłok do kościoła św. Augustyna i św. Jana Chrzciciela w Krakowie, gdzie spoczęła w specjalnym sarkofagu pod chórem kościoła^[1].

Publikacje

Pozostał po niej w klasztornym archiwum notatnik – modlitewnik^[21]. W archiwum klasztoru znajdują się dwa zeszyty zapisków duchowych, pierwszy pod tytułem „Dzień Oblubienicy Pańskiej w obecności Bożej spędzony – rok 1877-1878” liczący 173 drobno zapisanych stron z refleksjami z rekolekcji przed jej ślubami wieczystymi, wskazówki do prowadzenia gorliwego życia wewnętrznego, modlitwy, wiersze i pieśni^[21]. Drugi rękopis liczący 36 stron ma tytuł „Mój kierunek”^[21]. Zachowało się ponadto kilkanaście stron jej „Ćwiczeń i modlitw na Wielki Post”^[21]. W 1998 został opracowany i wydany drukiem jej wybór pism i rozważań^[21].

• Emilia Podoska (oprac. Stanisław Piech, Bogumiła Rytko): Oblubienica Ukrzyżowanego Zbawiciela. Wybór pism. Kraków: Oficyna Wydawnicza Papieskiej Akademii Teologicznej, 1998. ISBN 83-85245-79-0. OCLC 751047702.

Proces beatyfikacji

Z inicjatywy sióstr norbertanek przekonanych o świątobliwości jej życia podjęto starania celem wyniesienia jej na ołtarze. 1990-09-24 24 września 1990_(dts) Stolica Apostolska wydała zgodę tzw. nihil obstat na rozpoczęcie procesu jej beatyfikacji^[22]. Proces beatyfikacyjny w archidiecezji krakowskiej został otwarty 1993-03-17 17 marca 1993_(dts) w kaplicy biskupów krakowskich^[4]. Odtąd przysługuje jej tytuł Służebnicy Bożej. Powołani świadkowie złożyli stosowne zeznania przed ustanowioną komisją^[4]. Komisja historyczna skompletowała dokumentację, a komisja teologiczna wypowiedziała się na temat jej pism, życia i cnót^[4]. Proces diecezjalny został zamknięty 1994-09-22 22 września 1994_(dts), a 10 października tegoż roku akta przekazano do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie celem dalszego postępowania^[4]. 1995-05-12 12 maja 1995_(dts) Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych wydała dekret o ważności postępowania diecezjalnego^[22].

Upamiętnienie

Namalowane zostały obrazy olejne z jej podobizną. Jeden Anny Maślakiewicz-Brzozowskiej z 1970, będący kompozycją zdjęcia Emilii Podoskiej z 1872 (przed jej wstąpieniem do klasztoru)^[15] oraz drugi okolicznościowy pędzla Tadeusza Molgi^[23]. 2015-09-01T00:00:00.001 1 września 2015_(dts) została patronką szkoły podstawowej w Grajowie^[24].

Zobacz też

• polscy święci i błogosławieni
• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
• wstawiennictwo świętych

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Dorota OPraem. Drogą Błogosławionej Bronisławy. (PDF). „Tygodnik Salwatorski”. Nr 35 (1080), s. 6–7, 2015-08-30. Kraków. ISSN 1509-720X. 
• Bogumiła Rytko. Siostra Emilia Podoska Norbertanka (1845-1889). (PDF). „Nasza Przeszłość”. T. 47, s. 211–236, 1977. Instytut Wydawniczy Nasza Przeszłość. ISSN 0137-3218. OCLC 1091335692. 
• Barbara Zapadlińska, Władysław Żołubak, Barbara Panuś, Ignacy Kowalewski: Sławni znani i nieznani mieszkańcy z terenu powiatu wielickiego. (PDF). Wieliczka: Wydawnictwo „Sal-Press” Barbara Zapadlińska, 2019. ISBN 978-83-940497-0-6. OCLC 1135453667.
• Krakowski szlak świętych. (PDF). Kraków: Urząd Miasta Krakowa. Wydział Promocji i Turystyki.

Linki zewnętrzne

• Siostra Emilia Podoska. [w:] Klasztor Sióstr Norbertanek w Krakowie [on-line]. norbertanki.w.krakow.pl. [dostęp 2020-05-26].