Emily Kame Kngwarreye

Emily Kame Kngwarreye
Emily Kam Ngwarray
Data i miejsce urodzenia

ok. 1910, Utopia, Alhalkere
Terytorium Północne

Data śmierci

3 września 1996

Narodowość

australijska (Aborygenka)

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

tradycyjne malarstwo na ciele i piasku,
batik, malarstwo na płótnie

Muzeum artysty

The Emily Museum

Ważne dzieła
  • „Emu Woman 1988–89”
  • „Earth's Creation”

Emily Kame Kngwarreye, Emily Kam Ngwarray (ur. 1910 w Utopii, Alhalkere, Terytorium Północne, zm. 3 września 1996) – australijska malarka, Aborygenka, znana przede wszystkim ze swojej twórczości artystycznej w okresie malarstwa na płótnie (1988–1996), zaliczana do najważniejszych współczesnych artystów australijskich.

Życiorys

NTRoads.png

Emily Kngwarreye urodziła się ok. 1910 roku na odległej pustyni o nazwie Utopia, w kraju Alhalkere[1] (nazwa kraju pochodzi od koloru skóry jego mieszkańców[1]), leżącym na północny wschód od Alice Springs, w odległości ok. 230 km[2].

W latach 20. XX w. na ziemiach ludów Anmatyerre i Alyawarr, do których należał kraj Alhalkere osiedlili się pierwsi pasterze, a cały obszar nazwano Utopia. Emily po raz pierwszy zobaczyła „białych ludzi” i konie mając 10 lat. W latach 30. zawarła zaaranżowane małżeństwo; wraz z mężem pracowała w obiektach duszpasterskich; należała też do zespołów prowadzących karawany wielbłądów, przewożące towary między Alcoota i kopalnią wolframu na Mount Riddock station. Pod koniec lat 40. ponownie wyszła za mąż, tym razem z miłości. W latach 70. uruchomiła ośrodek duszpasterski, a następnie, na przełomie lat 1977/1978, została członkiem założycielem grupy artystycznej „Utopia Women’s Batik Group” (zob. batik), utworzonej w ramach rządowego programu edukacji kobiet w Utopii. Wraz z innymi kobietami czynnie zabiegała o zachowanie praw ludów Anmatyerre i Alyawarr do Utopii (Aboriginal Land Rights, Northern Territory, Act 1976). Jednym z efektów tych prac było sfinansowanie przez Robert Holmes à Court Foundation realizacji projektu CAAMA/Utopia Artists-in-Residence Project (CAAMA – Central Australian Aboriginal Media Association; wykonawcy: Emily Kame Kngwarreye i Louie Pwerle[3])[2].

Twórczość

Inspiracje Emily Kngwarreye – krajobrazy okolic Alice Springs i sztuka Aborygenów

Przez pierwsze ⅔ życia Emily Kngwarreye miała bardzo nieliczne kontakty ze światem poza Utopią, więc na kierunek rozwoju jej twórczości nie miały wpływu wzorce zewnętrzne – nie ulegała wpływom zwolenników różnych kierunków rozwoju światowego malarstwa. O jej artystycznej drodze decydował talent i dziedzictwo kulturowe Aborygenów. Wielkość tego dziedzictwa potwierdza m.in. fakt, że najstarsze znane australijskie malowidło skalne – wizerunek wymarłego Genyornis – ma prawdopodobnie ok. 40 tys. lat[4]. Z tradycji Aborygenów wynikał też bardzo silny emocjonalny związek artystki ze społecznością Alhalkere i przyrodą tego kraju[2][5][6]. Artystyczne inspiracje Emily Kngwarreye pochodziły również od opiekunów-kustoszy Aborygenów Alhalkere oraz wypływały z kobiecych Dreaming sites[2][7].

Przez dziesięciolecia malowała na ciele i piasku, a w latach 1977–1988 stosowała technikę batik. Pierwszy obraz malowany na płótnie farbami polimerowymi – „Emu Woman 1988–89” (92 × 61 cm) – został uznany za sensację w świecie artystycznym. Tej technice artystka była wierna do końca życia, przez około osiem lat[8]. W tym okresie artystycznej aktywności namalowała ok. 3 tys. obrazów, czyli średnio jeden dziennie. Jej dzieła zostały przyjęte entuzjastycznie[2]. Były porównywane do dzieł cenionych modernistów (tj. Jackson Pollock, Willem de Kooning, Mark Rothko). Mbantua Gallery w Alice Springs zakupiła obraz „Earth's Creation” za rekordową cenę $1.056.000[9].

Obrazy Emily prezentowano na wielu indywidualnych i zbiorowych wystawach w różnych krajach świata (np.Alhalkere. Paintings from Utopia w Philip Bacon Galleries Brisbane, Queensland, Australia, 1998)[10]. Są eksponowane w The Emily Museum, Now Open; Celebrating the genius of Emily Kame Kngwarreye (1910-1996)[11][12].

Hank Ebes, dyrektor The Emily Museum w Cheltenham (Wiktoria), dokonał – z okazji otwarcia muzeum – wyrazistego porównania: zaproponował wyobrażenie sobie Amsterdamu bez Muzeum Vincenta van Gogha, Paryża bez Muzeum Picassa lub Nicei bez Muzeum Matisse’a, a równocześnie stwierdził, że obecnie trudno wyobrazić sobie Australię bez sztuki Emily Kngwarreye[12].

Wystawy

National Gallery of Victoria w Melbourne
Art Gallery of New South Wales w Sydney
Wystawy indywidualne[5]
1990
– First Solo Exhibition, Utopia Art Sydney, Stanmore,
– Gallery Gabrielle Pizzi, Melbourne,
– Coventry Gallery, Sydney,
1991
– Emily Kame Kngwarreye, Hogarth Gallery, Sydney,
– Emily Kame Kngwarreye, Utopia Art Sydney, Stanmore,
– Gallery Gabrielle Pizzi, Melbourne,
1992
– Alkalhere, Utopia Art Sydney, Stanmore
– Gallery Gabrielle Pizzi, Melbourne,
1993
– Hogarth Gallery, Sydney.
– The Alkalhere Suite, Utopia Art Sydney, Stanmore,
– Recent Paintings by Emily Kame Kngwarreye, Gallery Gabrielle Pizzi, Melbourne,
1994
– Emily Kame Kngwarreye: New Directions, Utopia Art Sydney, Stanmore,
– Emily Kame Kngwarreye, Utopia, Rebecca Hossack Gallery, Londyn.
Wystawy zbiorowe[5]
1977-1987
liczne wystawy Utopia Women’s Batik Group;
1988
Utopia Art Sydney, Stanmore;
1989
Austral Gallery, St Louis, USA; Araluen Centre, Alice Springs; H. Ervin Gallery, Sydney; Gallery Gabrielle Pizzi, Melbourne;
1990
Art Gallery of New South Wales, Sydney; Plimsoll Gallery, Centre for the Arts, Hobart, Tasmania; Flinders Lane Gallery, Melbourne; Utopia Artists in Residence Project; Perth Institute of Contemporary Arts, Perth; Robert Holmes a Court Collection, Uniwersytet Harvarda, University of Minnesota, Lake Oswego Center for the Arts, Stany Zjednoczone; Holmes a Court Collection by Utopia artists which toured Eire and Scotland; National Gallery of Victoria, Victoria;
1991
Benalla Art Gallery, Benalla, Vic.; Union of Soviet Artists Gallery, Moskwa, i Museum of Ethnographic Art, Petersburg, Rosja; Aboriginal Art and Spirituality, High Court, Canberra; Art Gallery of New South Wales, Sydney; ATSIC travelling exhibition; S. H., Ervin Museum, Sydney; National Gallery of Australia; Collection of Donald Kahn, Lowe Art Museum, University of Miami, USA; Araluen Centre, Alice Springs;
1992
Nogazaka Arthall, Tokio, Japonia; Utopia Art Sydney, Stanmore; State Ukranian Museum of Art, Kijów, Ukraina; Museum of Modern Art, Mińsk, Białoruś; National Museums of Modern Art, Kioto i Tokio; Museum and Art Gallery of the NT, Darwin; Hogarth Galleries, Paddington; Art Gallery of New South Wales, Sydney;
1993
Art Gallery of Western Australia, Perth WA; National Gallery of Victoria; Perth Institute of Contemporary Arts, Perth; Museum and Art Gallery of the NT, Darwin; Old Parliament House, Canberra; Hogarth Galleries, Sydney; Kunstammlung Nordrhein-Westfalen, Düsseldorf; Hayward Gallery, Londyn; Louisiana Museum, Humlebaek, Dania;
1994
The Donald Kahn collection, Museum Villa Stuck, Munich; Old Parliament House, Canberra; National Gallery of Victoria; 1994, Identities: Art from Australia, Taipei Fine Arts Museum, Tajwan, Wollongong City Gallery; Bishop Museum, Honolulu, Fireworks Gallery, Brisbane; Coo-ee Aboriginal Art, Sydney; Utopia Art Sydney, Stanmore; National Gallery of Victoria, Melbourne; Art Gallery of New South Wales, Sydney;
1995
Niagara Gallery, Victoria; Tribal Art Centre, Sydney; Sprengel Museum Hannover, Museum fur Volkerkunde Lipsk, Hausder Kulteren der Welt Berlin, Ludwig-Forum fur Internationale Kunst Aachen

Przypisy

  1. ↑ a b Alhalkere. [w:] Aboriginal Words Glossary [on-line]. www.aboriginalartstore.com.au. [dostęp 2013-09-12]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e Utopia. The genius of Emily Kame Kngwarreye. [w:] Strona internetowa The National Museum of Australia [on-line]. www.nma.gov.au. [dostęp 2013-08-12]. (ang.).(zob. też Margo Neale: Utopia community)
  3. ↑ Louis Pwerle b. 1938 Dneiper, NT. [w:] Design&Art Australia online; database and e-research tool for art and design researchers [on-line]. www.daao.org.au. [dostęp 2013-09-12]. (ang.).
  4. ↑ Emma Masters: Megafauna cave painting could be 40,000 years old. [w:] ABC News [on-line]. www.abc.net.au, 31 May 2010. [dostęp 2013-09-12]. (ang.).
  5. ↑ a b c Emily Kame Kngwarreye. [w:] Aboriginal Fine Arts 1996 to 2013 [on-line]. www.aaia.com.au. [dostęp 2013-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-05)]. (ang.). (obszerna bibliografia)
  6. ↑ Emily Kame Kngwarreye Alhalkere, Paintings from Utopia. [w:] Wystawa Emily Kngwarreye (13 February - 18 April 1999) [on-line]. www.nga.gov.au. [dostęp 2013-09-12]. (ang.). (Teachers Note: Emily Kame Kngwarreye. Alhalkere — Paintings from Utopia(4 ref.)
  7. ↑ Susan Allan: The Art of the „Dreaming”. [w:] Review: Emily Kame Kngwarreye retrospective [on-line]. World Socialist Web Site, 7 May 1999. [dostęp 2013-09-12]. (ang.).
  8. ↑ Emu Woman 1988–89. [w:] Strona internetowa National Museum of Australia [on-line]. www.nma.gov.au. [dostęp 2013-09-12]. (ang.).
  9. ↑ 'Earth' comes home. [w:] ABC > Just In [on-line]. www.abc.net.au, 13 Mar 2009. [dostęp 2013-09-12]. (ang.).
  10. ↑ Grafico Topico's Sue Smith: Emily Kame Kngwarreye. [w:] Philip Bacon Galleries Brisbane, Queensland, Australia 1998 [on-line]. www.grafico-qld.com. [dostęp 2013-09-12]. (ang.). (http://www.grafico-qld.com/content/emily-kame-kngwarreye Wystawa Alhalkere 'Paintings from Utopia', Brisbane, Queensland 1998)
  11. ↑ The first museum dedicated to an individual Aboriginal Artist opened in early 2013. [w:] Strona internetowa The Emily Museum. Now Open [on-line]. www.emilymuseum.com.au, 2013. [dostęp 2013-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-24)]. (ang.).
  12. ↑ a b Hank Ebes (dyrektor Muzeum): The Emily Museum. [w:] Strona internetowa The Emily Museum [on-line]. www.emilymuseum.com.au, 2013. [dostęp 2013-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-14)]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

NTRoads.png
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Fikri z angielskiej Wikipedii, Licencja: GFDL
Created by Bidgee based upon on previous version by Mark and the previous version by Fikri.
NSWAG.jpg
(c) Siegfried Nugent z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
photo of the New South Wales Art Gallery
National Gallery of Victoria from Eurkea Tower.jpg
The National Gallery of Victoria, located in Southbank, Australia. Taken from Level 88 of the Eureka Tower on November 23, 2007. Can be used for any purpose for any reason.
Gap to gap9 - Christopher Watson.jpg
Autor: Christopher Watson (http://www.comebirdwatching.blogspot.com/), Licencja: CC BY-SA 3.0
Heavitree Range, Northern Territory, Australia