Endolit
Endolit – organizm, który żyje wewnątrz skał, a dokładniej w porach między ziarnami skał, także w porach muszli lub szkieletów koralowców. Do endolitów należą niektóre gatunki archeonów, bakterii, glonów, grzybów, porostów i Amoebozoa. Liczne gatunki endolitów to ekstremofile, czyli organizmy żyjące w skrajnie trudnych dla życia warunkach. Endolity znajdowano na skałach na Antarktydzie (w pobliżu powierzchni skał)[1], ale także w skałach znajdujących się w ziemi na głębokości 3 km[2]. Stanowią obiekt zainteresowania astrobiologów, którzy przypuszczają, że organizmy takie mogłyby żyć również na innych ciałach niebieskich poza Ziemią[3].
Większość endolitów jest autotrofami – substancje organiczne budujące ich ciało i niezbędne do ich życia uzyskują z przetwarzania substancji nieorganicznych. Nie do końca zbadano, czy pozyskują je bezpośrednio ze skały, czy pośrednio – najpierw rozkładając ją wydzielanymi kwasami. Ponieważ żyją w środowisku, w którym jest bardzo mało wody i pierwiastków niezbędnych do życia, mają bardzo wolną przemianę materii. W niektórych przypadkach ich komórki dzielą się z częstotliwością raz na sto lat. Wiele swojej energii przeznaczają na naprawę uszkodzeń komórek spowodowanych przez promieniowanie kosmiczne, bardzo mało na rozrodczość i wzrost[4].
Wśród endolitów wyróżnia się 3 grupy[5]:
- hasmoendolity – kolonizują pęknięcia i szczeliny w skałach
- euendolity – aktywnie wnikają do wnętrza skał i wytwarzają szczeliny dostosowane do ich rozmiaru i kształtu ciała
- kryptoendolity – kolonizują ubytki strukturalne w porowatych skałach, w tym ubytki wytworzone i opuszczone przez euendolity
Przypisy
- ↑ de la Torre, José R.; Goebel, Brett M.; Friedmann, E. Imre; Pace, Norman R. (2003). Microbial Diversity of Cryptoendolithic Communities from the McMurdo Dry Valleys, Antarctica. Applied and Environmental Microbiology, juli 2003, sid 3858–3867, volym 69, nr 7
- ↑ Two miles underground. [dostęp 2015-03-28].
- ↑ Wierzchos, J., Camara, B., De Los Rios, A., Davila, A. F., Sanchaz Almazo, M., Artieda, O., Wierzchos, K., Gomez-Silva, B., McKay, C., Ascaso, C. (2011). Microbial colonization of Ca-sulfate crusts in the hyperarid core of the Atacama Desert: Implications for the search for life on Mars. Geobiology, 9, 44-60
- ↑ Looking for life in all the wrong places — research on cryptoendoliths. Discover May 1997. [dostęp 2015-03-28].
- ↑ Stjepko Golubic, E.Imre Friedmann, and Jürgen Schneider (June 1981). The lithobiotic ecological niche, with special reference to microorganisms. Journal of Sedimentary Research "51" (2): s. 475–478
Media użyte na tej stronie
Autor:
Żywe kamienie? Ukryte w skale nie znaczy, że ukryte przed czujnym okiem naukowca. Endolityczne sinice zamieszkujące skały granitowe.