Enklawy i eksklawy Włoch

Geographylogo.svg
Lokalizacja enklaw i eksklaw Włoch

Lista enklaw i eksklaw Włoch (począwszy od momentu zjednoczenia) o charakterze międzynarodowym i administracyjnym.

Republika Włoska posiada jedną eksklawę na terytorium Konfederacji Szwajcarskiej, a na jej terenie znajdują się dwie enklawy o charakterze międzynarodowym; Republika San Marino oraz Państwo Watykańskie.

Eksklawy i enklawy o charakterze międzynarodowym

Eksklawy

Campione d’Italia - włoska eksklawa w Szwajcarii

Jedyną włoską eksklawą jest obecnie Campione d’Italia, która jest enklawą na terytorium szwajcarskiego kantonu Ticino. Campione jest w znacznym stopniu zintegrowane gospodarczo i administracyjnie ze Szwajcarią. Używa się tam zarówno franka szwajcarskiego jak i euro. Obecnie w użyciu są tam szwajcarskie tablice rejestracyjne. Również sieć telefoniczna obsługiwana jest przez Swisscom. Przesyłki pocztowe można przesyłać używając szwajcarskiego kodu pocztowego albo włoskiego. Na mocy umów dwustronnych Włosi mieszkający w Campione korzystają m.in. z opieki zdrowotnej Szwajcarii. Podobnie jak miejscowość Livigno eksklawa stanowi obszar strefy wolnocłowej, w związku z czym sprzedawane tam towary nie są obciążone podatkiem VAT ani akcyzą. Campione korzysta ze swojego statusu, posiadając znane kasyno (Casinò di Campione), gdyż prawo dotyczące hazardu jest tu mniej restrykcyjne niż we Włoszech i w Szwajcarii[1].

Mapa Włoskiej eksklawy na Bałkanach

Po I wojnie światowej na podstawie Traktatu z Rapallo w 1920 roku włoską enklawą stał się Zadar wraz z kilkoma przyległymi, niewielkimi miejscowościami – w sumie zaledwie 104 km². Podczas II wojny światowej wojska niemieckie wkroczyły do Zadaru. Miasto zostało silnie zbombardowane w 1944 roku. W 31 października 1944 r., po wycofaniu wojsk niemieckich i ucieczce włoskich urzędników Zadar zajęli jugosłowiańscy partyzanci i stał się on częścią Jugosławii[2][3].

TerytoriumPowierzchniaPopulacja (2014)ProwincjaRegionEnklawa w
Campione d’Italia2,6 km²2 067ComoLombardia Szwajcaria
Zadar104 km²Zara Królestwo SHS,  Jugosławia

Enklawy

Na terytorium Włoch znajdują się obecnie dwa z trzech istniejących na świecie państw-enklaw. Są to San Marino oraz Watykan.

Grafika ilustrująca przebieg Zjednoczenia Włoch, w tym zmiany granic sąsiadów San Marino

San Marino uważa się za najstarszą republikę świata utworzoną w 301 roku. Nie przyłączyło do ruchu Risorgimento, mimo iż było to sprzeczne z jego ideą. Do 8 grudnia 1859 r. San Marino było enklawą na terytorium Państwa Kościelnego. Natomiast od 17 grudnia 1860 jest enklawą na terytorium Włoch. w międzyczasie sąsiadowało z Królestwem Sardynii i Państwem Kościelnym.

11 lutego 1929 roku przez papieskiego sekretarza stanu, kardynała Pietra Gasparriego i Benita Mussoliniego zostały podpisane Traktaty laterańskie wyodrębniające politycznie i terytorialnie państwo Watykan, uznających jego niezależność i niepodległość. Tym samym została utworzona druga enklawa na terytorium Włoch o powierzchni 0,44 km².

EkaklawaPowierzchniaPopulacjaSąsiadujące regiony
 San Marino61 km²31 373 Emilia-Romania,  Marche
 Watykan0,44 km²805 Lacjum

Eksklawy i enklawy na poziomie administracyjnym

Regiony

Położenie gminy Badia Tedalda na mapie prowincji Arezzo. Eksklawa na północy to miejscowość Ca’ Raffaello.
Położenie miasta Città di Castello na mapie prowincji Perugia. Eksklawa na północnym wschodzie to dzielnica Monte Ruperto.
Położenie gminy Corte Brugnatella na mapie prowincji Piacenza. Dwie eksklawy na wschodzie to Lama i Valle Inferiore.
Eksklawa/enklawaPopulacja[4]Przynależność administracyjnaEnklawa w
GminaProwincjaRegionProwincjaRegion
1koryto rzeki Pad0FrascaroloPavia LombardiaAlessandria Piemont
2San Pio0Pieve del Cairo
3Lama0Corte BrugnatellaPiacenza Emilia-RomaniaPavia Lombardia
4Valle Inferiore1
5San Pellegrino8FrassinoroModenaLukka Toskania
6Ca’ Raffaello289Badia TedaldaArezzo ToskaniaRimini Emilia-Romania
7Monte Ruperto0Città di CastelloPerugia UmbriaPesaro i Urbino Marche
8Iesce0MateraMatera BasilicataBari Apulia

Prowincje

Eksklawa/enklawaPopulacja[4]Przynależność administracyjnaEnklawa w
GminaProwincjaRegionRegion
1San Colombano al Lambro7.507Mediolan Lombardia
2Carutti26BargeCuneo PiemontTuryn
3Piaggiolino81Monte PorzioPesaro i Urbino MarcheAnkona
4Poggiovalle9FabroTerni Umbria
5Rocchette1GalleseViterbo Lacjum
6Pannarano2.069Benewent KampaniaAvellino
7Montalipe6LocorotondoBari ApuliaTarent
8Nunzio0
9Gelatura4
10La Precesa0TricaricoMatera BasilicataPotenza
Serra del Ponte0
11Resuttano[5]2.239[6]Caltanissetta SycyliaPalermo
12Bruca0BisacquinoPalermoAgrigento
San Biagio0
13Canneti3EnnaEnnaCaltanissetta
Corfidato12

Gminy

Eksklawa/enklawaPopulacja[4]Przynależność administracyjnaEnklawa w
ProwincjaRegionGmina
1Surbo14.511Lecce SycyliaLecce
2San Giovanni Gemini8.089Agrigento ApuliaCammarata

Przypisy

  1. Campione d’Italia (ang.). exclave.eu. [dostęp 2015-07-16].
  2. Historia Zadaru (pol.). zadar.info.pl. [dostęp 2015-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  3. Zadar - co zobaczyć w mieście, które pozdrawia słońce i gra falami na organach - atrakcje, historia, ciekawostki (pol.). podroze.onet.pl. [dostęp 2015-07-16].
  4. a b c 14º censimento generale della popolazione e delle abitazioni
  5. Esclusa la località Ciolino.
  6. Il dato si riferisce all'intero comune, inclusa l'isola amministrativa di contrada Ciolino.

Media użyte na tej stronie

Italy location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Italy (Commons photos) → en-Wikipedia Italy.
Flag of Emilia-Romagna (de facto).svg
Autor: Ta flaga została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 4.0
Bandiera dell'Emilia-Romagna riadattata. De facto!
Flag of the Vatican City.svg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC0
Flag of the Vatican City.
Flag of Umbria.svg
flag of Italian region Umbria
Campione d’Italia (2006).jpg
Autor: MarkusMark, Licencja: CC BY-SA 3.0
The mountain of Sighignola (upper left) and the Italian exclave of Campione d'Italia (waterfront centre) seen from the summit of Monte San Salvatore. For more information, see the Wikipedia articles Sighignola, Campione d'Italia and Monte San Salvatore.
Flag of Piedmont.svg
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Flag of Basilicata.svg
Flag of the Italian region of Basilicata
Italian-unification.gif
Autor: Artemka, Licencja: CC BY-SA 3.0
1829-1871
Map of comune of Città di Castello (province of Perugia, region Umbria, Italy).svg
Map of the municipality (comune) of Città di Castello (province of Perugia, region Umbria, Włochy)
Flag of Marche.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of Campania.svg
Bandiera della regione italiana Campania.
Flag of Lazio.svg
Flag of the Lazio Region
Orange pog.svg
Shiny orange button/marker widget.
Zara-Zadar-1920-1947 cropped.png
Autor: Exec, Bojovnik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Italian enclave of city of Zadar in Croatia, 1920-1944
Flag of Lombardy.svg
Flag of Italian region Lombardy.
Flag of Apulia.svg
Autor: Angelus, Licencja: CC BY-SA 3.0
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Map of comune of Badia Tedalda (province of Arezzo, region Tuscany, Italy).svg
Map of the municipality (comune) of Badia Tedalda (province of Arezzo, region Tuscany, Włochy)
Flag of Tuscany.svg
Autor: Angelo Romano, Licencja: CC-BY-SA-3.0
flag of Italian region Tuscany