Enklawy i eksklawy Włoch
Lista enklaw i eksklaw Włoch (począwszy od momentu zjednoczenia) o charakterze międzynarodowym i administracyjnym.
Republika Włoska posiada jedną eksklawę na terytorium Konfederacji Szwajcarskiej, a na jej terenie znajdują się dwie enklawy o charakterze międzynarodowym; Republika San Marino oraz Państwo Watykańskie.
Eksklawy i enklawy o charakterze międzynarodowym
Eksklawy
Jedyną włoską eksklawą jest obecnie Campione d’Italia, która jest enklawą na terytorium szwajcarskiego kantonu Ticino. Campione jest w znacznym stopniu zintegrowane gospodarczo i administracyjnie ze Szwajcarią. Używa się tam zarówno franka szwajcarskiego jak i euro. Obecnie w użyciu są tam szwajcarskie tablice rejestracyjne. Również sieć telefoniczna obsługiwana jest przez Swisscom. Przesyłki pocztowe można przesyłać używając szwajcarskiego kodu pocztowego albo włoskiego. Na mocy umów dwustronnych Włosi mieszkający w Campione korzystają m.in. z opieki zdrowotnej Szwajcarii. Podobnie jak miejscowość Livigno eksklawa stanowi obszar strefy wolnocłowej, w związku z czym sprzedawane tam towary nie są obciążone podatkiem VAT ani akcyzą. Campione korzysta ze swojego statusu, posiadając znane kasyno (Casinò di Campione), gdyż prawo dotyczące hazardu jest tu mniej restrykcyjne niż we Włoszech i w Szwajcarii[1].

Po I wojnie światowej na podstawie Traktatu z Rapallo w 1920 roku włoską enklawą stał się Zadar wraz z kilkoma przyległymi, niewielkimi miejscowościami – w sumie zaledwie 104 km². Podczas II wojny światowej wojska niemieckie wkroczyły do Zadaru. Miasto zostało silnie zbombardowane w 1944 roku. W 31 października 1944 r., po wycofaniu wojsk niemieckich i ucieczce włoskich urzędników Zadar zajęli jugosłowiańscy partyzanci i stał się on częścią Jugosławii[2][3].
Terytorium | Powierzchnia | Populacja (2014) | Prowincja | Region | Enklawa w |
---|---|---|---|---|---|
Campione d’Italia | 2,6 km² | 2 067 | Como | Lombardia | ![]() |
Zadar | 104 km² | – | Zara | – | ![]() ![]() |
Enklawy
Na terytorium Włoch znajdują się obecnie dwa z trzech istniejących na świecie państw-enklaw. Są to San Marino oraz Watykan.
San Marino uważa się za najstarszą republikę świata utworzoną w 301 roku. Nie przyłączyło do ruchu Risorgimento, mimo iż było to sprzeczne z jego ideą. Do 8 grudnia 1859 r. San Marino było enklawą na terytorium Państwa Kościelnego. Natomiast od 17 grudnia 1860 jest enklawą na terytorium Włoch. w międzyczasie sąsiadowało z Królestwem Sardynii i Państwem Kościelnym.
11 lutego 1929 roku przez papieskiego sekretarza stanu, kardynała Pietra Gasparriego i Benita Mussoliniego zostały podpisane Traktaty laterańskie wyodrębniające politycznie i terytorialnie państwo Watykan, uznających jego niezależność i niepodległość. Tym samym została utworzona druga enklawa na terytorium Włoch o powierzchni 0,44 km².
Ekaklawa | Powierzchnia | Populacja | Sąsiadujące regiony |
---|---|---|---|
![]() | 61 km² | 31 373 | ![]() ![]() |
![]() | 0,44 km² | 805 | ![]() |
Eksklawy i enklawy na poziomie administracyjnym
Regiony



Eksklawa/enklawa | Populacja[4] | Przynależność administracyjna | Enklawa w | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Gmina | Prowincja | Region | Prowincja | Region | |||
1 | koryto rzeki Pad | 0 | Frascarolo | Pavia | ![]() | Alessandria | ![]() |
2 | San Pio | 0 | Pieve del Cairo | ||||
3 | Lama | 0 | Corte Brugnatella | Piacenza | ![]() | Pavia | ![]() |
4 | Valle Inferiore | 1 | |||||
5 | San Pellegrino | 8 | Frassinoro | Modena | Lukka | ![]() | |
6 | Ca’ Raffaello | 289 | Badia Tedalda | Arezzo | ![]() | Rimini | ![]() |
7 | Monte Ruperto | 0 | Città di Castello | Perugia | ![]() | Pesaro i Urbino | ![]() |
8 | Iesce | 0 | Matera | Matera | ![]() | Bari | ![]() |
Prowincje
Eksklawa/enklawa | Populacja[4] | Przynależność administracyjna | Enklawa w | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Gmina | Prowincja | Region | Region | |||
1 | San Colombano al Lambro | 7.507 | Mediolan | ![]() | – | |
2 | Carutti | 26 | Barge | Cuneo | ![]() | Turyn |
3 | Piaggiolino | 81 | Monte Porzio | Pesaro i Urbino | ![]() | Ankona |
4 | Poggiovalle | 9 | Fabro | Terni | ![]() | – |
5 | Rocchette | 1 | Gallese | Viterbo | ![]() | – |
6 | Pannarano | 2.069 | Benewent | ![]() | Avellino | |
7 | Montalipe | 6 | Locorotondo | Bari | ![]() | Tarent |
8 | Nunzio | 0 | ||||
9 | Gelatura | 4 | ||||
10 | La Precesa | 0 | Tricarico | Matera | ![]() | Potenza |
Serra del Ponte | 0 | |||||
11 | Resuttano[5] | 2.239[6] | Caltanissetta | ![]() | Palermo | |
12 | Bruca | 0 | Bisacquino | Palermo | Agrigento | |
San Biagio | 0 | |||||
13 | Canneti | 3 | Enna | Enna | Caltanissetta | |
Corfidato | 12 |
Gminy
Eksklawa/enklawa | Populacja[4] | Przynależność administracyjna | Enklawa w | ||
---|---|---|---|---|---|
Prowincja | Region | Gmina | |||
1 | Surbo | 14.511 | Lecce | ![]() | Lecce |
2 | San Giovanni Gemini | 8.089 | Agrigento | ![]() | Cammarata |
Przypisy
- ↑ Campione d’Italia (ang.). exclave.eu. [dostęp 2015-07-16].
- ↑ Historia Zadaru (pol.). zadar.info.pl. [dostęp 2015-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Zadar - co zobaczyć w mieście, które pozdrawia słońce i gra falami na organach - atrakcje, historia, ciekawostki (pol.). podroze.onet.pl. [dostęp 2015-07-16].
- ↑ a b c 14º censimento generale della popolazione e delle abitazioni
- ↑ Esclusa la località Ciolino.
- ↑ Il dato si riferisce all'intero comune, inclusa l'isola amministrativa di contrada Ciolino.
Media użyte na tej stronie
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Italy (Commons photos) → en-Wikipedia Italy.
Autor: Ta flaga została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 4.0
Bandiera dell'Emilia-Romagna riadattata. De facto!
Map of the municipality (comune) of Corte Brugnatella (province of Piacenza, region Emilia-Romagna, Włochy)
Autor: MarkusMark, Licencja: CC BY-SA 3.0
The mountain of Sighignola (upper left) and the Italian exclave of Campione d'Italia (waterfront centre) seen from the summit of Monte San Salvatore. For more information, see the Wikipedia articles Sighignola, Campione d'Italia and Monte San Salvatore.
Map of the municipality (comune) of Città di Castello (province of Perugia, region Umbria, Włochy)
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of the Lazio Region
Shiny orange button/marker widget.
Autor: Exec, Bojovnik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Italian enclave of city of Zadar in Croatia, 1920-1944
Autor: Angelus, Licencja: CC BY-SA 3.0
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Map of the municipality (comune) of Badia Tedalda (province of Arezzo, region Tuscany, Włochy)