Eparchia lwowsko-halicka

Eparchia lwowsko-halicka

Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej we Lwowie (od końca XVI w. siedziba prawosławnego Bractwa Uspieńskiego)
Siedziba	Halicz Lwów (od 1539)
Data powołania	XII w.
Data zamknięcia	1677/1700 (przejście do Kościoła unickiego)
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Patriarchat Konstantynopolitański
Metropolia	kijowska
Biskup diecezjalny	Józef (Szumlański) (ostatni)

Eparchia lwowsko-halicka (zwana również eparchią halicko-lwowsko-kamieniecką) – eparchia Cerkwi prawosławnej, istniejąca do 1677.

W latach 1147–1302 funkcjonowała jako eparchia halicka, w 1302 przekształcona w metropolię halicką z biskupstwami: włodzimierskim, przemyskim, turowskim, łuckim i chełmskim. W 1347 metropolia halicka została zniesiona, a reaktywowana w 1371, bez eparchii łuckiej, formalnie zniesiona w 1458.

Od 1539 siedzibę biskupstwa przeniesiono do Lwowa.

Jej następczynią była greckokatolicka eparchia lwowska, utworzona w 1677 w wyniku przystąpienia prawosławnej eparchii lwowskiej do unii brzeskiej. Do tradycji prawosławnej eparchii lwowskiej nawiązują również eparchia lwowska Patriarchatu Moskiewskiego, eparchia lwowska Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego i eparchia lwowska Ukraińskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (te dwie ostatnie weszły w 2018 r. w skład Kościoła Prawosławnego Ukrainy).

Z czasów funkcjonowania prawosławnej eparchii halicko-lwowsko-kamienieckiej wywodzi się tytulatura używana w XIX i XX w. przez zwierzchników Kościoła greckokatolickiego (Ukraińskiej Cerkwi greckokatolickiej): „Metropolita Halicki, Arcybiskup Lwowski, Biskup Kamieniecki”.

Biskupi halicko-lwowsko-kamienieccy

• Geroncjusz
• Efrem
• Jan
• Aleksy (1146–1157)
• Kosma (1157– po 1165)
• Jan
• Antoni
• Artemiusz (1235–1241)
• Melecjusz
• Atanazy
• Zosima
• Nifon
• Ignacy
• Doroteusz
• Grzegorz (do 1301)
• Cyprian (1302–1303)
• Nifont (1303–1305)
• Piotr (1305–1309)
• Gabriel (1309–1328)
• Teodor (1328–1347)
• Nataniel (od 1347)
• Grzegorz (do 1366)
• Antoni (1366–1391)
• Cyprian (1392–1406)
• Focjusz (1406–1412)
• Ignacy (1412–1414)
• Jan (od 1414)
• Gabriel (1431–1439)
• Makary (1458–1475)
• Andrzej (od 1475)
• Józef (do 1493)
• Atanazy (1493–1509)
• Filaret (1509–1511)
• Bazyli (Pletenski) (1511–1522)
• Jakub (Holaszycki) (1522–1533)
• Makary (Tuczapski) (1533–1548)
• Arseniusz (Bałaban) (1549–1569)
• Jоnаsz (Ostałowski) (1569–1576)
• Gedeon (Bałaban) (1569–1607)
• Jeremiasz (Tysarowski) (1607–1641)
• Arseniusz (Żeliborski) (1641–1651)
• Atanazy (Żeliborski) (1651–1667)
• Jeremiasz (Świstelnicki) (1668–1676)
• Józef (Szumlański) (od 1668 lub według innych źródeł od 1676; w 1700 wraz z diecezją ostatecznie przyjął unię brzeską, tym samym powstała greckokatolicka diecezja lwowska)

Zobacz też

• Archidiecezja lwowska (rzymskokatolicka)
• Archidiecezja ormiańskokatolicka we Lwowie
• Diecezja ukraińska (Apostolski Kościół Ormiański) z siedzibą we Lwowie

Bibliografia

• AntoniA. Mironowicz AntoniA., Kościół prawosławny w państwie Piastów i Jagiellonów, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2003, ISBN 83-89031-39-6, OCLC 830464532 .