Epoletnik krasnoskrzydły
| Agelaius phoeniceus[1] | |||
| (Linnaeus, 1766) | |||
 Samiec | |||
 Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | epoletniki | ||
| Rodzaj | Agelaius | ||
| Gatunek | epoletnik krasnoskrzydły | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 Przebywa stale Odwiedza latem (rozród) Odwiedza zimą | |||
Epoletnik krasnoskrzydły[4] (Agelaius phoeniceus) – gatunek ptaka z rodziny kacykowatych (Icteridae).
Systematyka
Wyróżniono ponad dwadzieścia podgatunków A. phoeniceus[5][2][4]:
- A. p. arctolegus Oberholser, 1907 – południowo-wschodnia Alaska, zachodnio-środkowa i środkowa Kanada i północno-środkowe USA.
- A. p. fortis Ridgway, 1901 – zachodnio-środkowe i południowo-środkowe USA.
- A. p. nevadensis Grinnell, 1914 – śródlądzie południowo-zachodniej Kanady oraz północno-zachodnie i zachodnie USA.
- A. p. caurinus Ridgway, 1901 – wybrzeża południowo-zachodniej Kanady oraz północno-zachodnie i zachodnie USA.
- A. p. sonoriensis Ridgway, 1887 – południowo-zachodnie USA i północno-zachodni Meksyk.
- A. p. nyaritensis Dickey & van Rossem, 1925 – zachodni Meksyk do zachodniego Salwadoru.
- A. p. grinnelli A. B. Howell, 1917 – Salwador do północno-zachodniej Kostaryki.
- epoletnik krasnoskrzydły (A. p. phoeniceus) (Linnaeus, 1766) – południowo-wschodnia Kanada i wschodnie USA.
- A. p. littoralis A. H. Howell & van Rossem, 1928 – wybrzeża południowo-wschodniego USA.
- A. p. mearnsi A. H. Howell & van Rossem, 1928 – południowo-wschodnia Georgia do południowo-środkowej Florydy.
- A. p. floridanus Maynard, 1895 – południowa Floryda.
- A. p. megapotamus Oberholser, 1919 – południowy Teksas do wschodniego Meksyku.
- A. p. nelsoni Dickerman, 1965 – południowo-środkowy Meksyk.
- A. p. richmondi Nelson, 1897 – południowo-wschodni i południowy Meksyk do północnej Kostaryki. Proponowany podgatunek A. p. brevirostris Monroe, 1963 uznany za jego synonim.
- A. p. pallidulus Van Tyne & Trautman, 1946 – południowo-wschodni Meksyk (północny półwysep Jukatan).
- A. p. arthuralleni Dickerman, 1974 – północna Gwatemala.
- A. p. bryanti Ridgway, 1887 – północno-zachodnie Bahamy.
- A. p. aciculatus Mailliard, 1915 – Hrabstwo Kern (południowa Kalifornia).
- A. p. neutralis Ridgway, 1901 – południowa Kalifornia i północno-zachodni Meksyk.
- A. p. mailliardorum van Rossem, 1926 – wybrzeża środkowej Kalifornii.
- A. p. californicus Nelson, 1897 – śródlądzie środkowej Kalifornii.
- epoletnik meksykański (A. p. gubernator) (Wagler, 1832) – środkowy Meksyk.
Morfologia
Długość ciała 19–24 cm, masa ciała 36 g. Samiec czarny, ze szkarłatnymi, płowo obwiedzionymi epoletami; czasami rdzawymi. Samica mniejsza, ciemnobrązowa, wierzch ciała w płowe kreski, od spodu jasna, w gęste i ciemnobrązowe kreski. Brew i gardło płowe. Jednoroczny samiec ciemniejszy niż samica, o pomarańczowych epoletach w ciemne plamki, płowej brwi, jasnych policzkach i gardle. Młode ptaki podobne do samicy.
Zasięg, środowisko
Zarośnięte tereny podmokłe Ameryki Północnej, poza obszarami najbardziej wysuniętymi na północ. Zimę spędza w środkowej oraz południowej części Ameryki Północnej.
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje epoletnika krasnoskrzydłego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 2000 roku[3]. Jest to jeden z najliczniejszych ptaków kontynentu północnoamerykańskiego. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji lęgowej na 130 milionów osobników[6]. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[3][6].
Przypisy
- ↑ Agelaius phoeniceus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b Red-winged Blackbird (Agelaius phoeniceus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-09)]. (ang.).
- ↑ a b c Agelaius phoeniceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Agelaiinae Swainson, 1832 - epoletniki (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-03].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Oropendolas, orioles, blackbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-03]. (ang.).
- ↑ a b Red-winged Blackbird Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-03]. (ang.).
Bibliografia
- Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 3.0
Distribution map of Red-winged Blackbird (Agelaius phoeniceus).
Autor: Mdf, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Red-winged Blackbird, male, Bluffer's Park (Toronto, Canada), 2005
Autor: Jonathon Jongsma, Licencja: CC BY-SA 3.0
:A rather abnormal song from a male blackbird perched on dead Typha stalks along a tiny stream in restored prairie habitat. At the beginning of the track, he sings a buzzy, descending 3-note song, then switches to normal song around 0:37.5. He seemed to be getting a bit agitated by my presence when he switched to normal song (I was about 10m away standing in the open).
- During the short gap in the recording (at about 2:45), he flew a short distance away and resumed singing the abnormal song. I then followed him and resumed recording.
- This is presumably the same bird as XC128396.
- Recorded with internal microphone of Olympus LS-10S.
- bird-seen:yes
- playback-used:no
- Common name: Red-winged Blackbird
- Type: male, song
- Genus: Agelaius
- Species: phoeniceus
- Location: Dordt College Prairie, Sioux, IA
- Elevation: 440 m