Ergonomia

Ergonomiczne stanowisko pracy przy komputerze

Ergonomia (gr. εργον – 'praca' i νομος – 'prawo') – nauka o pracy, czyli dyscyplina naukowa zajmująca się przystosowaniem narzędzi, maszyn, środowiska oraz warunków pracy do anatomicznych i psychofizycznych możliwości człowieka[1]. Ma na celu humanizowanie pracy poprzez taką organizację układu: człowiek - maszyna - warunki otoczenia, aby wykonywana ona była jak najefektywniej i przy możliwie niskim koszcie biologicznym, co uzyskuje się m.in. poprzez eliminację źródeł chorób zawodowych. Ergonomia jest nauką interdyscyplinarną. Korzysta z dorobku takich nauk lub dziedzin naukowych jak: psychologia pracy, socjologia pracy, fizjologia pracy, higiena, medycyna pracy, organizacja pracy, antropometria oraz nauk technicznych, np. budowy maszyn.

Twórcą terminu "ergonomia" (z gr. ergon - praca, nomos - zasada, prawo) jest Wojciech Jastrzębowski, który zdefiniował ergonomię jako naukę o używaniu nadanych człowiekowi od Stwórcy sił i zdolności[2]. Jej celem głównym jest polepszanie warunków pracy człowieka, które obejmuje dostosowanie ich do możliwości pracownika oraz właściwy dobór pracownika do danej pracy i jego edukację, obejmującą specyfikę stanowiska.

Wyróżnia się ergonomię koncepcyjną (wprowadzanie zasad ergonomii podczas opracowania koncepcji oraz projektowania) i ergonomię korekcyjną (korektę warunków pracy na drodze modernizacji już funkcjonujących stanowisk pracy z użyciem maszyn, urządzeń[3]).

Ergonomiczne stanowisko pracy

Organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymogami ergonomii zwiększa produktywność i wydajność pracowników. Prawo nakłada na pracodawcę obowiązek zaprojektowania i dostosowania miejsca pracy zarówno dla nowych pracowników, jak i tych już zatrudnionych[4]. Podczas projektowania stanowiska pracy w pozycji wymuszonej m.in. przed monitorem, należy zadbać o odpowiedni dobór środków pracy i przerw w jej trakcie[5]. Fotel ergonomiczny powinien posiadać regulowaną wysokość w górę i w dół, regulowaną głębokość siedziska oraz podłokietników, a jeśli zachodzi taka potrzeba zapewniony powinien być podnóżek[6].

Przypisy

  1. ergonomia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-03-14].
  2. Jastrzębowski W. (1979). Rys ergonomii, czyli nauki o pracy, opartej o prawach poczerpniętych z Nauki Przyrody, Ergonomia, t2, nr 1.
  3. Maliszewski A., Batogowska A. (1997) Ergonomia dla każdego, Warszawa: Sorus
  4. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.
  5. Wyposażenie i środki pracy, www.ciop.pl [dostęp 2020-12-30].
  6. Ergonomiczne stanowisko pracy w domu podczas pracy zdalnej – jak je przygotować? [dostęp 2020-12-30].

Media użyte na tej stronie

Computer Workstation Variables.jpg
Computer Workstation Variables