Eric Bogosian

Eric Bogosian

Data i miejsce urodzenia	24 kwietnia 1953 Boston
Zawód	aktor, dramaturg, pisarz, historyk
Współmałżonek	Jo Anne Bonney (od 1980)
Lata aktywności	od 1983
Strona internetowa

Eric Bogosian (orm. Էրիկ Բոգոսյան; ur. 24 kwietnia 1953 w Bostonie) – amerykański aktor, dramaturg i pisarz pochodzenia ormiańskiego.

W Polsce znany jest przede wszystkim jako autor monodramów, w których występuje Bronisław Wrocławski, a reżyserem jest Jacek Orłowski.

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Bostonie w Massachusetts w rodzinie pochodzenia ormiańskiego^[1] jako syn Edwiny (z domu Jamgochian), fryzjerki / instruktorki, i Henry’ego Bogosiana, księgowego^[2]. Wczesne dzieciństwo spędził w Watertown w Massachusetts, gdzie mieszka duża społeczność armeńsko-amerykańska, w skład której weszli jego dziadkowie, którzy przeżyli ludobójstwo Ormian. W 1960 wraz z rodziną przeprowadził się do pobliskiego Woburn. Uczęszczał do Woburn Memorial High School, gdzie zainteresował się teatrem. W 1976 ukończył Oberlin College^[3] w Oberlin w Ohio. W latach 1971–1973 studiował na Uniwersytecie Chicagowskim.

10 października 1980 ożenił się z Jo Anne Bonney, z którą ma dwóch synów, Harry’ego Wolfa i Travisa.

Kariera

W Nowym Jorku został zatrudniony przez dom kultury The Kitchen na Manhattanie jako asystent, opracował tam program taneczny współpracując z New York City Ballet i po pięciu latach wyjechał, aby poświęcić się pracy teatralnej. Między 1976 a 1982 napisał, wyreżyserował i zagrał w ponad szesnastu przedstawieniach na Off-Broadwayu^[4]. Zdobył trzy nagrody Obie Award - dwie za sztuki Drinking in America (Pijąc w Ameryce, 1986) i Pounding Nails in the Floor (Czołem wbijając gwoździe w podłogę, 1994) oraz za cytat specjalny w Sex, Drugs, Rock & Roll (1990)^[5], a także odebrał Drama Desk Award za znakomity pokaz jednoosobowy w Drinking in America (1986) na Broadwayu^[6].

W 1988 jego sztuka Rozmowy radiowe (Talk Radio)^[7] została zekranizowana przez Olivera Stone’a, Bogosian za ten tekst otrzymał nagrodę Pulitzera w dziedzinie dramatu^[8], a za występ filmowy jako DJ Barry Champlain i scenariusz zdobył Srebrnego Niedźwiedzia na festiwalu w Berlinie oraz nagrodę krytyków filmowych w Chicago dla najbardziej obiecującego aktora^[9]. W 1996 jego sztukę Na przedmieściach (SubUrbia) na kinowy ekran przeniósł Richard Linklater. Z kolei adaptacji filmowej Seks, prochy i rock&roll (Sex, Drugs, Rock & Roll, 1991) dokonał John McNaughton. Bogosian zagrał w filmach takich jak Liberator 2 (1995)^[10] ze Stevenem Seagalem czy Wonderland (2003) u boku Vala Kilmera w roli aktora porno Johna Holmesa. Współpracował z takimi reżyserami jak Woody Allen, Robert Altman, Taylor Hackford, Atom Egoyan i Agnieszka Holland. Można go było także dostrzec na małym ekranie w serialach telewizyjnych, w tym Hoży doktorzy (2003) jako terapeuta doktora Perry’ego Coxa (John C. McGinley) czy Prawo i porządek: Zbrodniczy zamiar (2006–2010) w roli kapitana Danny’ego Rossa.

Adaptacje sztuk Bogosiana na polskich scenach

W Polsce sztuki Bogosiana w przekładach Sławomira Michała Chwastowskiego zrealizował reżyser Jacek Orłowski z aktorem Bronisławem Wrocławskim, w tym Talk Radio (1999) w warszawskim Teatrze Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza z Włodzimierzem Pressem, Jackiem Poniedziałkiem, Andrzejem Mastalerzem i Rafałem Maćkowiakiem oraz monodramy - Czołem wbijając gwoździe w podłogę (2000) i Obudź się i poczuj smak kawy (2003). Z kolei Zwierzenia pornogwiazdy (2004) z muzyką Eminema wyreżyserował sam tłumacz Sławomir Michał Chwastowski w Teatrze Ludowym w Krakowie z Tomaszem Schimscheinerem, a rok później (2005) w Teatrze Wierszalin powstał monodram w reż. Piotra Tomaszuka z Rafałem Gąsowskim w roli Rafała Gaczuka.

17 maja 2004 Bogosian wystąpił w przeglądzie swoich sztuk w Teatrze im. Jaracza w Łodzi w składance pod przewrotnym tytułem The Worst of Eric Bogosian.

Filmografia

Filmy

Seriale

Twórczość dramaturgiczna

• Men in Dark Times (Człowiek w mrocznych czasach)
• Scenes from the New World (Sceny z nowego świata)
• Sheer Heaven (Czyste niebo, 1980)
• Men Inside (Ludzkie wnętrze, 1981)
• The New World (Nowy świat, 1981)
• FunHouse (Dom śmiechu, 1983)
• Drinking in America (Pijąc w Ameryce, 1986)
• Talk Radio (Rozmowy radiowe, 1987)
• Sex, Drugs, Rock & Roll (Seks, prochy i rock&roll, 1990)
• Notes from the Underground (1993)
• Pounding Nails in the Floor with My Forehead (Czołem wbijając gwoździe w podłogę, 1994)
• SubUrbia (Na przedmieściach, 1994)
• Griller (1998)
• Mall (2000)
• Wake Up and Smell the Coffee (Obudź się i poczuj smak kawy, 2000)
• Humpty Dumpty (2004)
• Non-profit Benefit (Korzyść bez korzyści)
• Red Angel (Czerwony anioł)
• Wasted Beauty (2005)
• Zwierzenia pornogwiazdy

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Eric Bogosian w bazie IMDb (ang.)
• Eric Bogosian w bazie Filmweb
• Eric Bogosian w bazie Notable Names Database (ang.)
• Eric Bogosian w bazie Discogs.com (ang.)