Erich Mende

Erich Mende

(c) Bundesarchiv, Bild 183-87989-0060 / CC-BY-SA 3.0
Data i miejsce urodzenia	28 października 1916 Strzelce Opolskie
Data i miejsce śmierci	6 maja 1998 Bonn
Wicekanclerz RFN
Okres	od 17 października 1963 do 28 października 1966
Przynależność polityczna	Wolna Partia Demokratyczna
Poprzednik	Ludwig Erhard
Następca	Hans-Christoph Seebohm

Erich Mende (ur. 28 października 1916 w Strzelcach Opolskich, zm. 6 maja 1998 w Bonn) – niemiecki prawnik i polityk, wicekanclerz i minister ds. wewnątrzniemieckich (1963–1966).

Życiorys

Urodził się w rodzinie górnośląskiego nauczyciela i samorządowca związanego z partią Centrum. W młodości był związany z katolicką organizacją „Quickborn”. W latach 1938–1945 służył w Wehrmachcie (m.in. jako wicekomendant Śląskiego Regimentu Piechoty nr 102), stacjonował w Polsce. Po zakończeniu wojny znalazł się w strefie brytyjskiej i rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytetach w Kolonii i Bonn. W 1948 zdał państwowy egzamin na prawnika, a rok później obronił pracę doktorską pod tytułem „Immunitet parlamentarny w Niemieckiej Republice Federalnej i innych krajach”. Podjął pracę jako politolog na Uniwersytecie w Bonn.

W 1946 przystąpił do FDP (co po latach motywował przypadkiem lub oportunizmem^[1]), został wybrany w skład jej zarządu w brytyjskiej strefie okupacyjnej. Od 1949 zasiadał w zarządzie federalnym FDP, a w latach 1960–1968 był przewodniczącym partii. Zaliczał się do przeciwników Konrada Adenauera, opowiadając się m.in. za przystępowaniem FDP do lokalnych i regionalnych koalicji z SPD. Zasiadał w Radzie Miejskiej Opladen (1948–1950), następnie był w latach 1949–1980 posłem do Bundestagu, gdzie stał na czele Klubu Poselskiego FDP (1949–1951; 1952–1953; 1957–1963).

W 1963 został mianowany wicekanclerzem i ministrem ds. wewnątrzniemieckich w rządzie Ludwiga Erharda (funkcje pełnił do 1966). Po zawarciu przez rząd Brandta tzw. traktatów wschodnich w 1970 przeszedł do frakcji CDU-CSU, następnie został członkiem CDU. Przez lata opowiadał się za rehabilitacją żołnierzy Wehrmachtu oraz niemieckich odznaczeń militarnych. Po odejściu z rządu pracował w Investors Overseas Services (IOS), następnie w spółce Bonnfinanz.

Uhonorowany Krzyżem Żelaznym II i I Klasy (1939), Złotym Krzyżem Niemieckim (1942), Krzyżem Rycerskim Krzyża Żelaznego (1945), Wielkim Krzyżem Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.

Był dwukrotnie żonaty, miał trzech synów i córkę. Najstarszy syn Walter Mende był burmistrzem Leverkusen z ramienia SPD (1994–1998).

Wybrane publikacje

• Das parlamentarische Immunitätsrecht in der Bundesrepublik Deutschland und ihren Ländern, Dissertation, Köln, 1950.
• Staatspolitische Aufsätze, Bonn, 1952.
• Die FDP – Daten, Fakten, Hintergründe, Stuttgart, 1972.
• Bilanz aus der Distanz. Ist der Parlamentarismus in einer Krise?, Hamburg, 1981.
• Das verdammte Gewissen. Zeuge der Zeit 1936–1945, Herbig 1982.
• Die neue Freiheit. Zeuge der Zeit 1945–1961, Herbig 1984.
• Von Wende zu Wende. Zeuge der Zeit 1962–1982, Herbig 1986.
• Der Annaberg und das deutsch-polnische Verhältnis, 2. Aufl., 1994

Przypisy

Bibliografia

• Biografia Mendego na stronie Niemieckiego Muzeum Historycznego
• Portret na stronie Spiegel Online (autorstwa Franza Waltera)