Eridan (geologia)

Eridan (też Eridanos) – rzeka płynąca w eocenie z północy na południe na obszarze dzisiejszego Bałtyku ok. 40 mln lat temu i później. Podczas miocenu, 12 milionów lat temu rzeka sięgała terenu obecnego Morza Północnego. System rzeczny zniszczony został podczas zlodowaceń plejstoceńskich, a w jego miejscu powstał basen współczesnego Morza Bałtyckiego. Źródła rzeki lokuje się w północnej części Zatoki Botnickiej i Laponii. Rzeka tworzyła szeroką deltę na obszarze obecnej Zatoki Gdańskiej deponując, prócz materiału terygenicznego, materię organiczną wraz z żywicą drzew iglastych (Pinus succinifera). Usypane w delcie pokłady piasków z glaukonitem tworzą tzw. ziemię niebieską zawierającą duże ilości bursztynu. Dlatego też bywa nazywana "rzeką bursztynową"[1]. W miocenie sięgając dalej na zachód tworzyła rozległą deltę w rejonie dzisiejszej Holandii i na północ od niej. Materiał złożony przez rzekę w tym obszarze osiąga 1,5 km grubości i zajmuje obszar o powierzchni 100 tys. km²[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Matas Mizgiris: 50 milion years ago (ang.). Gintaro Galerija Muziejus. [dostęp 2010-12-01].
  2. ↑ On the formation of the North Estonian Klint (ang.). W: North Estonian Klint [on-line]. Geotrail, 2008. [dostęp 2010-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-02)].

Bibliografia

  • Barbara Kosmowska-Ceranowicz, Tomasz Konart, Tajemnice bursztynu, Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1989, ISBN 83-217-2665-8, OCLC 830081120.
  • E. Krzemińska, W. Krzemiński, J-P. Haenni, Ch. Dufour: W bursztynowej pułapce, Muzeum Przyrodnicze ISiEZ PAN, Kraków, 1993. ​ISBN 83-900337-7-1​