Ermitaż w Warszawie

Ermitaż w Warszawie
Symbol zabytku nr rej. 549/1 z 20 września 1973[1]
Ilustracja
Ermitaż
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Myśliwiecka 1a

Styl architektoniczny

barokowy, po przebudowie klasycystyczny

Architekt

Tylman z Gameren,
przebudowa
Dominik Merlini

Rozpoczęcie budowy

1683[1]

Ukończenie budowy

1690[1]

Ważniejsze przebudowy

1775-78[1]

Pierwszy właściciel

Stanisław Herakliusz Lubomirski

Kolejni właściciele

Stanisław August Poniatowski

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się ikonka pałacu z opisem „Ermitaż w Warszawie”
Ziemia52°13′03,9″N 21°02′10,5″E/52,217750 21,036250
Strona internetowa

Ermitaż – parterowy pawilon znajdujący się w północnej części Łazienek Królewskich w Warszawie.

Historia

Początki Ermitażu

Ermitaż wybudowany został w leśnym gąszczu w Łazienkach Królewskich w Warszawie na polecenie marszałka wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza Lubomirskiego w latach 70. XVII wieku według projektu Tylmana z Gameren[2]. Początkowo nazywany był Eremitorium. Nadano mu funkcje samotni, w której marszałek mógł odpoczywać i rozmyślać.

W roku 1764 właścicielem Ujazdowa i tym samym Ermitażu został król Stanisław August Poniatowski.

Wiek XVIII do XIX

W 1777 roku Ermitaż spłonął w pożarze, został jednak szybko odbudowany w klasycystycznym kostiumie według projektu Dominika Merliniego, autora m.in. położonych nieopodal pałaców Myślewickiego i Łazienkowskiego. Stanisław August Poniatowski oddał go w ręce swej przyjaciółki Henrietty Lullier. Na tyłach Ermitażu powstał ogród, zaprojektowany w stylu angielsko-chińskim i nazywany Dziką Promenadą. Ogród tworzyła plątanina ścieżek wokół głównej alejki prowadzącej do Łaźni. Układ ogrodu jest bardzo dobrze widoczny na planie Łazienek sporządzonym w latach 1786–1791. W 1819 roku, podczas przemian Łazienek w koszary kirasjerów, ogród na tyłach Ermitażu zmienił swój styl z pełnego krętych alejek, na typowy z szerokimi polanami i skupiskami drzew.

Wiek XX

Dopiero w początkach XX wieku ogród ożył, przemieniono go w sad owocowy. Po wojnie, w latach pięćdziesiątych, Ermitaż stał się rezydencją Kazimierza Mijala. Za jego czasów powstała tam fontanna z okrągłym basenem. Kiedy Kazimierz Mijal wyjechał z kraju, Ermitaż zaadaptowano na przedszkole dla dzieci elit. Podczas budowy Trasy Łazienkowskiej cała powierzchnia ogrodu pokryta została metrową warstwą ziemi z gliną. W roku 1976 rozebrano ogrodzenie Ermitażu wzdłuż ulic Agrykoli i Myśliwieckiej, teren przedszkola otoczono siatką oraz postawiono latarnie. Ogród ogrodzono, postawiono bramki i stworzono boisko, na którym grali zarówno zawodnicy Legii, jak i młodzież z okolicznych szkół. W 1993 roku Marek Kwiatkowski, ówczesny dyrektor Łazienek Królewskich, rozpoczął rozmowy z władzami Śródmieścia w sprawie przekazania budynku Ermitażu Łazienkom. Wywołało to protesty rodziców dzieci, wiązało się bowiem z likwidacją przedszkola, jednak pomimo to doszło do przekazania własności. Budynek był jednak w fatalnym stanie, a w budżecie Łazienek nie było pieniędzy na jego odnowę. Szybko jednak padła ze strony kancelarii prezydenta Lecha Wałęsy propozycja czasowego wynajmu. Powstała tam siedziba Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform, jednak po krótkim czasie budynek został ponownie opuszczony. W 1995 roku Ermitażem zainteresowała się warszawska restauracja „Belvedere”; zlecony został remont według wskazówek Marka Kwiatkowskiego − ściany pokryto stylowymi tapetami, a na sufitach zawisły kryształowe żyrandole. Organizowano tam między innymi obiady czwartkowe, promocje książek czy imprezy dla firm. Te ostatnie przyczyniły się do rozwiązania umowy z „Belvedere” ponieważ przynosiły dochód, czego umowa nie dopuszczała. Po „Belvedere” nowym użytkownikiem Ermitażu zostało Stowarzyszenie Kulturalne „Renesans”, jednak z powodu braku zainteresowania obiektem, Łazienki rozwiązały umowę. Obecnie parter wykorzystywany jest na różne cele kulturalne, przede wszystkim wystawy, piętro zaś zajmuje Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.

W 2004 roku były starosta warszawski Edmund Ambroziak zgłosił się do dyrekcji Łazienek z prośbą o zgodę na urządzenie na tyłach Ermitażu wyłożonego sztuczną trawą boiska z bieżnią. Konieczny był drenaż, ze względu na warstwę gliny pozostałej po budowie Trasy Łazienkowskiej. Dyrektor Łazienek odmówił, ponieważ w planach była odbudowa historycznego ogrodu.

Galeria

Przypisy

  1. a b c d Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 30 czerwca 2010 r. - woj. mazowieckie (Warszawa) (pol.). KOBiDZ. [dostęp 2010-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)].
  2. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 172. ISBN 83-01-08836-2.

Bibliografia

  • Marek Kwiatkowski, Łazienki Królewskie-Nowy Przewodnik, Warszawa 2008
  • Marek Kwiatkowski, Serce Warszawy, Warszawa 2008

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda dwor.svg
Symbol dworu do legendy mapy
Ermitaż in Warsaw DSC 1503.JPG
Autor: Wistula, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ermitaż in Warschau
Plan ogrodu.jpg
Autor: Davidj, Licencja: CC BY-SA 4.0
Plan Łazienek
Ermitaż in Warschau DSC 1507.JPG
Autor: Wistula, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ermitaż in Warschau