Ernest I Pobożny
| ||
 | ||
| książę Saksonii-Weimaru (z braćmi) | ||
| Okres | od 1605 do 1640 | |
|---|---|---|
| Poprzednik | Jan | |
| Następca | podział księstwa między braci | |
| książę Saksonii-Gotha | ||
| Okres | od 1640 do 1672 | |
| Poprzednik | podział księstwa Saksonii-Weimar | |
| Następca | zjednoczenie księstwa Saksonii-Gothy z Saksonią-Altenburg | |
| książę Saksonii-Gothy-Altenburga | ||
| Okres | od 1672 do 1674 | |
| Poprzednik | połączenie księstw Saksonii-Gothy i Saksonii-Altenburga | |
| Następca | Fryderyk I, Albrecht, Bernard, Chrystian, Ernest, Jan Ernest, Henryk | |
| Dane biograficzne | ||
| Dynastia | Wettynowie | |
| Data i miejsce urodzenia | 25 grudnia 1601 Altenburg | |
| Data i miejsce śmierci | 26 marca 1674 Gotha | |
| Ojciec | Jan | |
| Matka | Dorota Maria z Anhaltu-Zerbst | |
| Żona | Elżbieta Zofia z Saksonii-Altenburga od 1636 | |
| Dzieci | 12 synów i 6 córek, w tym: Fryderyk I, Albrecht, Bernard, Chrystian, Ernest, Jan Ernest, Henryk, Elżbieta Dorota | |
Ernest I Pobożny (niem. Ernst I. der Fromme, ur. 25 grudnia 1601 w Altenburgu, zm. 26 marca 1675 w Gocie) – książę Saksonii, od 1605 wraz z braćmi w księstwie Saksonii-Weimar, po podziale w 1640 w księstwie Saksonii-Gotha, a od 1672, po odziedziczeniu Saksonii-Altenburg w księstwie Saksonii-Gothy-Altenburga.
Życiorys
Ernest był jednym z licznych synów księcia Saksonii-Weimar Jana z rodu Wettinów i Doroty Marii, córki księcia Anhaltu-Zerbst Joachima Ernesta[1][2][3]. Na dworze w Weimarze został starannie wykształcony i wychowany w wierze luterańskiej[1][2]. Gdy miał cztery lata, zmarł jego ojciec. W 1618 bracia zawarli układ, zgodnie z którym księstwo odziedziczone po ojcu pozostało niepodzielone, a zarząd sprawował najstarszy z braci, Jan Ernest[2].
Gdy podczas wojny trzydziestoletniej wszyscy jego starsi bracia znaleźli się na polu bitwy, w 1621 objął na krótko zarządzanie księstwem[1][2][4]. W 1631 objął stanowisko oficerskie w szwedzkiej armii. W jej szeregach wziął udział w biwie pod Lützen[1][2]. Gdy w 1633 jego młodszy brat Bernard otrzymał w uznaniu swych zasług księstwo Frankonii, powierzył jego zarząd Ernestowi[1][2][4]. Po szwedzkiej klęsce w bitwie pod Nördlingen Ernest przystąpił do pokoju praskiego[2] i powrócił do rodzinnych włości[1].
Powiększył wspólne księstwo po wygaśnięciu lokalnej linii Wettynów panującej w księstwie Saksonii-Coburg-Eisenach[1]. W 1640 po podziale ojcowizny został samodzielnym władcą księstwa Saksonii-Gothy. Stopniowo poszerzał zasięg swojej władzy: w 1644/1645 odziedziczył część Saksonii-Eisenach, w 1660 część hrabstwa Hennebergu, a w 1672 większość Saksonii-Altenburg z Coburgiem[1][2][4]. Scalił w ten sposób pod swym berłem dużą część ziem ernestyńskiej linii Wettinów[1].
Podczas swych rządów dążył do odbudowy księstwa z poważnych zniszczeń spowodowanych przez działania wojenne w okresie wojny trzydziestoletniej. Głęboko wierzący i zaangażowany w zaprowadzenie porządku w swojej dziedzinie, zreformował Kościół i system edukacji[1][2][4] oraz zorganizował własne wydanie Biblii[2][4]. Wspierał luteran także poza granicami, m.in. finansując budowę kościoła w Moskwie, a nawet próbował zorganizować misję w Etiopii[1][2]. Wprowadzał zarządzenia regulujące w duchu religijnym nawet prywatne życie swych poddanych. Zreformował administrację i zreorganizował sądownictwo[1][2]. Dużą uwagę zwracał na gospodarkę, m.in. wprowadził nowe regulacje dotyczące lasów i podjął nieudane próby zapewnienia żeglowności rzek księstwa[2]. W swej stolicy zbudował pałac Friedenstein[1][2].
Przez swój testament dał możliwość dalszego podziału swego niewielkiego księstwa pomiędzy synów[1].
Rodzina
W 1636 w Altenburgu Ernest poślubił Elżbietę Zofię (1619–1680), córkę księcia Saksonii-Altenburg Jana Filipa. Mieli osiemnaścioro dzieci (dwunastu synów i sześć córek):
- Jan Ernest (ur. i zm. 1638),
- Elżbieta Dorota (1640–1709), żona landgrafa Hesji-Darmstadt Ludwika VI,
- Jan Ernest (1641–1657),
- Chrystian (ur. i zm. 1642),
- Zofia (1643–1657),
- Joanna (1645–1657),
- Fryderyk I (1646–1691), książę Saksonii-Gothy Altenburga,
- Albrecht (1648–1699), książę Saksonii-Coburg,
- Bernard I (1649–1706), książę Saksonii-Meiningen,
- Henryk (1650–1710), książę Saksonii-Römhild,
- Chrystian (1653–1707), książę Saksonii-Eisenberg,
- Dorota Maria (1654–1682),
- Ernest (1655–1715), książę Saksonii-Hildburghausen,
- Jan Filip (ur. i zm. 1657),
- Jan Ernest (1658–1729), książę Saksonii-Coburg-Saalfeld,
- Joanna Elżbieta (ur. i zm. 1660),
- Jan Filip (1661–1662),
- Zofia Elżbieta (ur. i zm. 1663)[1][3].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Ulrich Heß: Ernst I. der Fromme. W: Neue Deutsche Biographie. T. 4. Berlin: Duncker & Humblot, 1959, s. 622–623.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n August Beck: Ernst I.. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 6. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1877, s. 302–308.
- ↑ a b Ernst I. Herzog v.Sachsen-Gotha-Altenburg. W: WW-Person [on-line]. [dostęp 2017-11-26].
- ↑ a b c d e Friedrich Wilhelm Bautz: Ernst der Fromme. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon. T. 1. Hamm: Verlag Traugott Bautz, 1990, s. 773. ISBN 3-88309-013-1.
Media użyte na tej stronie
Grafik aus dem Klebeband Nr. 1 der Fürstlich Waldeckschen Hofbibliothek Arolsen Motiv: Ernst I. von Sachsen-Gotha-Altenburg