Ernest Nagel

Ernest Nagel (ur. 16 listopada 1901 w Nowym Mieście nad Wagiem, zm. 20 września 1985 w Nowym Jorku[1][2]) – filozof nauki, przedstawiciel pozytywizmu logicznego.

Życiorys

W roku 1911 rodzina Nagela wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych. W roku 1923 Nagel ukończył City College of New York, a w 1930 otrzymał tytuł doktora na Columbia University. Z uniwersytetem tym związał całą swoją karierę naukową, uzyskując w roku 1967 tytuł profesora. Rok akademicki 1966–1967 spędził na Uniwersytecie Rockefellera.

Jego główne dzieło, „The Structure of Science”, zapoczątkowało nowy nurt badań w filozofii nauki, tak zwaną analityczną filozofię nauki. Często traktowane jest jako jeden z podstawowych podręczników filozofii nauki. Obejmuje swoim zakresem zagadnienia takie jak:

  • nauka i zdrowy rozsądek
  • cztery typy wyjaśniania naukowego
  • dedukcyjny model wyjaśniania
  • logiczna charakterystyka praw naukowych
  • ogólność przypadkowa i nomologiczna
  • prawa eksperymentalne i teorie
  • składniki strukturalne teorii – w tym zagadnienie modelu teoretycznego
  • status poznawczy teorii – stanowisko opisowe lub pozytywistyczne, instrumentalistyczne i realistyczne
  • przyczynowość i indeterminizm w fizyce
  • metodologiczne problemy nauk społecznych
  • zagadnienia logiki nauk historycznych

Nagel zasugerował w nim, że postulując równoważność między pojęciami różnych nauk, udałoby się wyeliminować wszelkie ich zobowiązania ontologiczne, poza tymi, które są niezbędne dla nauk podstawowych. Obok Rudolfa Carnapa, Hansa Reichenbacha i Carla Hempela był głównym przedstawicielem amerykańskiego pozytywizmu logicznego.

Wraz z Morrisem Cohenem, swoim byłym wykładowcą z Uniwersytetu Columbia, Nagel napisał „An Introduction to Logic and the Scientific Method”. W roku 1958 wraz z Jamesem R. Newmanem napisał książeczkę „Gödel’s proof”, elementarne wprowadzenie w tematykę twierdzeń Gödla (polskie wydanie ukazało się nakładem PWN w 1966 roku pod tytułem „Twierdzenie Gödla”). W latach 1939–1956 pracował w redakcji Journal of Philosophy, a w latach 1940–1946 Journal of Symbolic Logic.

Nagrody

W 1959 r. otrzymał za całość pracy naukowej nagrodę 10.000 dolarów, przyznawaną wybitnym uczonym przez American Council of Learned Societies[3].

Przypisy

  1. ↑ Nagel Ernest, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-06-21].
  2. ↑ Ernest Nagel 1901-1985. A Biographical Memoir by Patrick Suppes. [w:] Biographical Memoirs of the National Academy of Sciences [on-line]. 1994. [dostęp 2020-06-21]. (ang.).
  3. ↑ Konkursy i nagrody. „Ruch Filozoficzny”. 1-2 (XIX). s. 130. (pol.). 

Bibliografia

  • Struktura nauki, przekład zbiorowy, PWN, Warszawa 1970.