Ernst Gramss
 SS-Sturmbannführer | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | nieznana |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1939–1945 |
| Formacja | |
| Stanowiska | starosta powiatu sokołowsko-węgrowskiego |
.jpg)
Ernst Gramss (ur. 17 grudnia 1899 w Augsburgu, data śmierci nieznana) – członek NSDAP, SS-Sturmbannführer, w okresie okupacji niemieckiej starosta powiatu sokołowsko-węgrowskiego, zbrodniarz wojenny.
Życiorys
Z wykształcenia był rolnikiem dyplomowanym. W latach 1918–1919 odbył służbę wojskową w szeregach armii niemieckiej. W okresie międzywojennym mieszkał w Monachium[1]. Niektóre źródła podają, że przed wybuchem II wojny światowej był zatrudniony w strukturach ministerstwa rolnictwa III Rzeszy[2].
Od 1932 roku był członkiem NSDAP. Wstąpił również w szeregi SS; w 1940 roku uzyskał awans do stopnia SS-Sturmbannführera. Był posiadaczem złotej odznaki partyjnej[1].
W latach 1940–1944 przebywał w okupowanej Polsce, piastując stanowisko starosty powiatu sokołowsko-węgrowskiego w dystrykcie warszawskim Generalnego Gubernatorstwa[1]. Zamieszkał w pałacu Zbigniewa Malewicza w Przeździatce[3]. Był współodpowiedzialny za liczne zbrodnie na ludności polskiej i żydowskiej popełnione na podległym mu terenie przez niemiecki aparat policyjny i administracyjny[4]. Wielokrotnie osobiście kierował akcjami represyjnymi[5], na przykład pacyfikacją Paulinowa[6] i Dzierzb Włościańskich[7]. Latem 1941 roku z jego inicjatywy utworzono karny obóz pracy w Treblince (tzw. Treblinka I)[2][8]. Później, na mocy decyzji Gramssa, osadzono w tym obozie setki mieszkańców powiatu[9].
W 1943 roku żołnierze Armii Krajowej trzykrotnie usiłowali zlikwidować Gramssa. Zamachy na jego życie – przeprowadzone 27 maja, we wrześniu i 26 października tegoż roku – zakończyły się jednak niepowodzeniem[1].
Pod koniec lipca 1944 roku, w związku ze zbliżaniem się frontu wschodniego, Gramss wraz z podległym mu personelem ewakuował się z Sokołowa Podlaskiego[1]. Wcześniej dopilnował zniszczenia najważniejszych obiektów w mieście[3]. Jego dalsze losy są nieznane[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Kopówka 2013 ↓, s. 45.
- ↑ a b Witt 1970 ↓, s. 224.
- ↑ a b Witt 1970 ↓, s. 226.
- ↑ Witt 1970 ↓, s. 226 i 260.
- ↑ Witt 1970 ↓, s. 224–226 i 260.
- ↑ Namysło i Berendt 2014 ↓, s. 349.
- ↑ Witt 1970 ↓, s. 246.
- ↑ Kopówka 2013 ↓, s. 45–46.
- ↑ Witt 1970 ↓, s. 224, 244–245, 260.
Bibliografia
- Edward Kopówka: Karny obóz pracy w Treblince. W: Edward Kopówka (red.): Co wiemy o Treblince? Stan badań. Siedlce: Muzeum Regionalne w Siedlcach, 2013. ISBN 978-83-88761-38-6.
- Aleksandra Namysło, Grzegorz Berendt (red.): Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej i Instytut Studiów Strategicznych, 2014. ISBN 978-83-7629-669-2.
- Kazimierz Witt. Działalność okupanta hitlerowskiego w powiecie Sokołów Podlaski w latach 1939–1944. „Rocznik Mazowiecki”. 3, 1970.
Media użyte na tej stronie
Autor: Rama, Licencja: CC BY-SA 2.0 fr
Rang insignia of the SS/Waffen-SS, here universal collar patcheses to the CO-rank “SS-Sturmbannfuehrer” until 1945.
Obwieszczenie niemieckiego starosty sokołowskiego Ernsta Gramssa z 23 października 1941, informujące o uwięzieniu 50 rolników w obozie pracy Treblinka I (za niedostarczenie obowiązkowych kontyngentów).