Erwin Guido Kolbenheyer

Erwin Guido Kolbenheyer

Data i miejsce urodzenia	30 grudnia 1878 Budapeszt
Data i miejsce śmierci	12 kwietnia 1962 Monachium
Zawód, zajęcie	pisarz, poeta, dramaturg

Erwin Guido Kolbenheyer (ur. 30 grudnia 1878 w Budapeszcie, zm. 12 kwietnia 1962 w Monachium) – austriacki pisarz, poeta i dramaturg, związany z III Rzeszą.

Wczesne lata

Urodzony na terenie Austro-Węgier, uczęszczał do szkoły w Budapeszcie, a następnie kontynuował edukację w Karlovych Varach i Wiedniu^[1]. Po zakończeniu nauki został pisarzem, tworząc głównie powieści historyczne. W latach 1917–1925 opublikował jedno ze swoich najsłynniejszych dzieł, trylogię „Paracelsus” poświęconą postaci ojca nowożytnej medycyny^[1]. W „Paralcelsusie” Kolbenheyer przedstawił założenia Volkizmu, zaś tytułowego bohatera jako przedstawiciela rasy nordyckiej, walczącego z degeneracją rasową oraz próbującego odkryć źródło nieśmiertelności. Związany z ruchem Niemców sudeckich i popularny wśród środowisk nacjonalistycznych, Kolbenheyer w 1925 opublikował książkę „Die Bauhütte”, w której zawarł twierdzenia bliskie nazizmowi, krytykując m.in. chrześcijaństwo i w jego odrzuceniu widząc szansę na zbawienie Niemiec. Książka ta była jedną z głównych inspiracji dla Alfreda Rosenberga podczas pisania przez niego jednej z najważniejszych książek okresu III Rzeszy – Mit dwudziestego wieku^[2].

Związki z nazizmem

W swoich pracach i artykułach z lat 20 i 30 często wychwalał system wprowadzany w III Rzeszy przez Adolfa Hitlera, biorąc go w obronę, gdy po akcji palenia książek wiele środowisk twórczych krytykowało tę działalność. W swoich powieściach historycznych, takich jak „Karlsbader Novellen 1786” z 1935 czy „Das Gottgelobte Herz” z 1938 wielokrotnie umieszczał czytelne odniesienia historyczne do współczesnych mu czasów. W 1934 w sztuce „Georg und Heinrich” sportretował cesarza Henryka IV jako jednego z duchowych poprzedników Hitlera^[3].

Działalność Kolbenheyer spotkała się z przychylną oceną władz III Rzeszy. W 1933 został członkiem Pruskiej Akademii Sztuk, w 1937 otrzymał nagrodę Goethego. Jego nazwisko figurowało na Gottbegnadeten-Liste (Lista obdarzonych łaską Bożą w III Rzeszy) wśród Niezastąpionych, znalazł się tam jako jeden z największych niemieckich pisarzy zasłużonych dla nazizmu^[4].

Po wojnie

Związki z nazizmem nie zaszkodziły Kolbenheyerowi tak bardzo, jak innym niemieckim poetom związanym z władzami III Rzeszy. Zamieszkał w Niemczech Zachodnich i szybko wrócił do pisania, zyskując ponownie popularność jako autor powieści historycznych^[5]. Nie zmienił poglądów i związał się z prawicowym, paneuropejskim magazynem Nation Europa^[6]. Zmarł w 1962.

Twórczość

• Giordano Bruno, dramat, 1903
• Amor Dei, powieść, 1908
• Meister Joachim Pausewang, powieść, 1910
• Montsalvasch, powieść, 1912
• Ahalibama, opowiadania, 1913
• Der Dornbusch brennt, wiersze, 1922
• Paracelsus: Die Kindheit des Paracelsus, powieść, 1917
• Paracelsus: Das Gestirn des Paracelsus, powieść, 1922
• Paracelsus: Das dritte Reich des Paracelsus, powieść, 1926
• Drei Legenden, powieść, 1923
• Die Bauhütte, esej, 1926
• Das Lächeln der Penaten, powieść, 1927
• Die Brücke, Schauspiel, opowiadania, 1929
• Karlsbader Novelle, opowiadanie, 1929
• Jagt ihn – ein Mensch!, przedstawienie, 1931
• Das Gesetz in dir, przedstawienie, 1931
• Reps, die Persönlichkeit, powieść, 1932
• Die Begegnung auf dem Riesengebirge, opowiadanie, 1932
• Georg und Heinrich, przedstawienie, 1934
• Karlsbader Novellen 1786, powieść, 1935
• Klaas Y, der große Neutrale, opowiadania, 1936
• Das gottgelobte Herz, powieść, 1938
• Widmungen, wiersze, 1938
• Vox humana, wiersze, 1940
• Zwei Reden: Das Geistesleben in seiner volksbiologischen Bedeutung. Jugend und Dichtung, esej, 1942
• Menschen und Götter, dramat, 1944
• Sebastian Karst über sein Leben und seine Zeit, powieść, 1957
• Mensch auf der Schwelle, powieść, 1956

Przypisy