Eryk Glipping

Eryk V Glipping (Klipping)
król Danii
Okres	od 1259 do 22 listopada 1286
Poprzednik	Krzysztof I
Następca	Eryk VI
Dane biograficzne
Dynastia	Estrydsenidzi
Data urodzenia	1249
Data śmierci	22 listopada 1286
Ojciec	Krzysztof I
Matka	Małgorzata Sambiria
Żona	Agnieszka brandenburska
Dzieci	Eryk VI

Eryk V Glipping (Klipping) (ur. 1249, zm. 22 listopada 1286) – król Danii w latach 1259–1286, syn Krzysztofa I i Małgorzaty Sambirii, zamordowany w 1286. Jego żoną była Agnieszka (zm. 1304) córka Jana I margrabiego Brandenburgii z dynastii askańskiej (jej drugim mężem po śmierci Eryka V został Gerhard II hrabia Holsztynu).

Ponieważ Eryk na tron wstąpił w wieku 10 lat, faktycznie do roku 1264 rządy w jego imieniu sprawowała jego matka Małgorzata Sambiria.

Eryk rozpoczął swoje panowanie zaangażowaniem się w politykę Szwecji, gdzie o tron walczyli Magnus i Waldemar Birgersson. Eryk popierał raz jednego, raz drugiego; w 1277 nawet zapuścił się ze swoimi wojskami w głąb Szwecji. Była to kosztowna polityka; aby ją sfinansować Eryk zdewaluował monetę Danii – stąd jego przydomek Glipping (z duń. at klippe – obciąć, tu: wartość). Król zadłużył się też u kościoła.

Ta polityka finansowa spowodowała niezadowolenie możnych w kraju. W 1282 r. zmusili oni króla do dorocznych spotkań (tzw. danehoffer) na których wspólnie decydowano o polityce Danii. Król musiał też podpisać prawo, na mocy którego zrzekał się części władzy na rzecz danehof. Prawo to można uważać za pierwszą formę konstytucji Danii.

Bibliografia

• Kazimierz Lepszy (red.): Słownik biograficzny historii powszechnej do XVII stulecia. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1968.

Władcy Danii Królestwo Danii Skjoldungowie Gorm Stary (?–958) Harald I Sinozęby (958–987) Swen I Widłobrody (987–1014) Harald II (1014–1018) Kanut II Wielki (1018–1035) Kanut III (Hardekanut) (1035–1042) Ynglingowie Magnus Dobry (1042–1047) Estrydsenidzi Swen II Estrydsen (1047–1076) Harald III Hein (1076–1080) Kanut IV Święty (1080–1086) Olaf I Głód (1086–1095) Eryk I Zawsze Dobry (1095–1103) Mikołaj Stary (1103–1134) Eryk II Pamiętny (1134–1137) Eryk III Jagnię (1137–1146) Swen III Grade (1146–1157) Kanut V (1146–1157) Waldemar I Wielki (1146–1182) Kanut VI (1182–1202) Waldemar II Zwycięski (1202–1241) Waldemar Młodszy (1215–1231) Eryk IV Denar od pługa (1241–1250) Abel (1250–1252) Krzysztof I (1252–1259) Eryk V Glipping (1259–1286) Eryk VI Menved (1286–1319) Krzysztof II (1319–1326) Eryk (1321–1332) Waldemar III (1326–1329) Krzysztof II (1329–1332) Eryk (1329–1332) bezkrólewie (1332–1340) Waldemar IV Atterdag (1340–1375) Folkungowie Olaf II (1375–1387) Estrydsenidzi Małgorzata I (1375–1387) Małgorzata I (1387–1412) Unia kalmarska Gryfici Eryk VII Pomorski (1396–1439) Wittelsbachowie Krzysztof III Bawarski (1440–1448) Oldenburgowie Chrystian I (1448–1481) Jan (1481–1513) Chrystian II (1513–1523) Fryderyk I (1523) Królestwo Danii i Norwegii Oldenburgowie Fryderyk I (1523–1533) bezkrólewie (1533–1534) Chrystian III (1534–1559) Fryderyk II (1559–1588) Chrystian IV (1588–1648) Fryderyk III (1648–1670) Chrystian V (1670–1699) Fryderyk IV (1699–1730) Chrystian VI (1730–1746) Fryderyk V (1746–1766) Chrystian VII (1766–1808) Fryderyk VI (1808–1814) Królestwo Danii Oldenburgowie Fryderyk VI (1814–1839) Chrystian VIII (1839–1848) Fryderyk VII (1848–1863) Glücksburgowie Chrystian IX (1863–1906) Fryderyk VIII (1906–1912) Chrystian X (1912–1947) Fryderyk IX (1947–1972) Małgorzata II (od 1972)