Eryk Krwawy Topór

Eryk I Krwawy Topór (ang. Eric Bloodaxe, stnord. Eiríkr blóðöx, isl. Eiríkur blóðöx, norw. Eirik Blodøks; ur. ok. 885, zm. 954) – drugi król Norwegii i najstarszy syn pierwszego króla, Haralda Pięknowłosego.

Życie

Moneta Eryka. Na awersie napis ERIC REX (łac. król Eryk). Muzeum Brytyjskie

W roku 920, jeszcze jako następca tronu, zorganizował i poprowadził wyprawę wikingów do Bjarmaland w dzisiejszej północnej Rosji. W 930 jego ojciec, Harald Pięknowłosy, abdykował na jego rzecz, a jego młodszym braciom nadał księstwa^[1]. Krótko po objęciu władzy Eryk popadł w poważny konflikt z braćmi i zabił ich. Ze względu na ten fakt łacińskie kroniki wspominają o nim jako o fratris interfector (łac. zabójca braci). Także jego przydomek Krwawy Topór odnosi się właśnie do jego bratobójstwa i zamiłowania do zabójstw.

Okrucieństwa Eryka skłoniły możnych norweskich do sprowadzenia w 934 roku z Anglii nieślubnego syna Haralda I Pięknowłosego, Haakona I Dobrego, aby obalić jego rządy. Podburzona przez Haakona ludność strąciła Eryka z tronu.

Eryk próbował potem jeszcze odzyskać tron i stawał na czele wielu kampanii przeciw bratu. W końcu wraz z najbliższą rodziną został wypędzony z Norwegii i zamieszkał na Orkadach na północy Szkocji, a później w Yorku. Został tam ciepło przywitany przez króla Anglii Athelstana, który nawet koronował go na króla Nortumbrii w 947 roku. Athelstan zaopatrywał Eryka w wojsko, broń i twierdzę, które według niego miały mu pomagać w obronie przed ciągłymi najazdami Szkotów oraz Irlandczyków. Eryk Krwawy Topór sprawował funkcję króla Nortumbrii przez 9 lat.

W 954 przeciw Erykowi uknuto spisek. Podstępem został on wydalony z Nortumbrii i rozpoczął wojnę z Oswulfem, który został jej władcą. Eryk zginął w bitwie pod Brunanburg^[1] w Anglii.

Genealogia

Przypisy

Władcy Norwegii Władcy legendarni Ynglingowie Halfdan I Biały (640–700) Eystein Halfdansson (700–730) Halfdan II Łagodny (730–784) Gudrød Myśliwy (784–821) Olaf (821–840) Halfdan III Czarny (840–860) Królestwo Norwegii Ynglingowie Harald I Pięknowłosy (872–930) Eryk I Krwawy Topór (930–935) Haakon I Dobry (935–961) Harald II Szara Opończa (961–976) Skjoldungowie Harald Sinozęby (961–987) Swen Widłobrody (987–995) Haakon Sigurdsson (970/975–995) Ynglingowie Olaf I Tryggvason (995–1000) Skjoldungowie Swen Widłobrody (1000–1014) Eryk z Lade (1000–1015) Swen z Lade (1000–1015) Ynglingowie Olaf II Haraldsson (1015–1028) Skjoldungowie Knut Wielki (1028–1035) Haakon Eiriksson (regent 1028–1029/1030) Swen Knutsson (1030–1035) Ælgifu (regentka 1030–1035) Ynglingowie Magnus I Dobry (1035–1047) Ród króla Haralda Harald III Srogi (1045–1066) Magnus II Haraldsson (1066–1069) Olaf III Pokojowy (1067–1093) Haakon Magnusson (1093–1094) Magnus III Bosy (1093–1103) Olaf Magnusson (1103–1115) Eystein I Magnusson (1103–1123) Sigurd I Krzyżowiec (1103–1130) Magnus IV Ślepy (1130–1135) Harald IV Gille (1130–1136) Sigurd II Gęba (1136–1155) Inge I Garbaty (1136–1161) Eystein II (1142–1157) Magnus Haraldsson (1142–1145) Haakon II Barczysty (1157–1162) Magnus V (1161–1184) Ród króla Sverrego Sverre Sigurdsson (1184–1202) Haakon III (1202–1204) Guttorm Sigurdsson (1204) Inge II Baardsson (1204–1217) Haakon IV Stary (1217–1263) Haakon Haakonsson Młody (1240–1257) Magnus VI Prawodawca (1263–1280) Eryk II Wróg Księży (1280–1299) Haakon V Długonogi (1299–1319) Folkungowie Magnus VII Eriksson (1319–1343/1355) Haakon VI Magnusson (1343–1380) Olaf IV (1380–1387) Unia kalmarska Estrydsenidzi Małgorzata (1387–1412) Gryfici Eryk III Pomorski (1396–1442) Wittelsbachowie Krzysztof Bawarski (1442–1448) Dynastia Bonde Karol I Knutsson Bonde (1449–1450) Oldenburgowie Chrystian I (1450–1481) Bezkrólewie (1481–1483) Jan (1483–1513) Chrystian II (1513–1523) Fryderyk I (1523–1533) Olav Engelbrektsson (regent 1533–1536) Królestwo Danii i Norwegii Oldenburgowie Chrystian III (1534/1536–1559) Fryderyk II (1559–1588) Chrystian IV (1588–1648) Fryderyk III (1648–1670) Chrystian V (1670–1699) Fryderyk IV (1699–1730) Chrystian VI (1730–1746) Fryderyk V (1746–1766) Chrystian VII (1766–1784) Fryderyk VI (1784–1814) Królestwo Norwegii Oldenburgowie Christian Frederik (regent 1814) Christian Frederik (1814) Unia szwedzko- norweska Oldenburgowie Karol II (1814–1818) Bernadotte Karol III Jan (1818–1844) Oskar I (1844–1859) Karol IV (1859–1872) Oskar II (1872–1905) Królestwo Norwegii Oldenburgowie Haakon VII (1905–1957) Olaf V (1957–1991) Harald V (od 1991)