Erysiphe

Mączniak
Ilustracja
Erysiphe alphitoides na liściach dębu
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

tocznikowce

Rodzina

mączniakowate

Rodzaj

mączniak

Nazwa systematyczna
Erysiphe R. Hedw. ex DC.
Fl. Franç., Edn 3 (Paris) 2: 272 (1805)
Typ nomenklatoryczny

Erysiphe polygoni DC. 1821

Morfologia i rozmnażanie Erysiphe cruciferarum
Klejstotecjum z przyczepkami u Erysiphe alphitoides
Morfologia: m – strzępka, h – ssawka

Erysiphe R. Hedw. ex DC. (mączniak) – rodzaj grzybów z rodziny mączniakowatych (Erysiphaceae[1]. Należy do niego duża liczba gatunków[2]. Są to tzw. grzyby mikroskopijne. W Polsce stwierdzono występowanie ponad 50 przedstawicieli rodzaju Erysiphe[3]. Jest to jednak tylko liczba przybliżona i to z różnych powodów. Po pierwsze w wyniku dalszych badań terenowych zapewne odkryte zostaną nowe gatunki dotąd w Polsce nie potwierdzone, po drugie taksonomia w obrębie grzybów workowych na Index Fungorum dynamicznie zmienia się. Liczne gatunki w polskim opracowaniu zaliczane do Erysiphe, w Index Fungorum zostały już przeniesione do rodzajów Golovinomyces, Neoerysiphe i Leveillula, zaś liczne gatunki z rodzajów Microsphaera i Uncinula zostały na Index Fungorum włączone do Erysiphe[2].

Morfologia i rozwój

Pasożyty obligatoryjne roślin wyższych. Wywołują u nich chorobę o nazwie mączniak prawdziwy. Ich grzybnia rozwija się wyłącznie na powierzchni zaatakowanej rośliny tworząc biały, mączysty nalot. Do epidermy wnikają tylko jej ssawki, za pomocą których pobiera z rośliny żywicielskiej substancje pokarmowe i wodę. Rozmnażają się bezpłciowo i płciowo. Podczas rozmnażania bezpłciowego (konidiogenezy) wytwarzane są konidia, często w łańcuszkach bazypetalnych. Płciowo rozmnażają się za pomocą owocników typu klejstotecjum. Na owocnikach tych występują sztywne przyczepki bez poprzecznych przegród, o końcach raz albo wielokrotnie dichotomicznie rozgałęziających się[4].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Erysiphaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonimy: Alphitomorpha Wallr. Bulbomicrosphaera A.Q. Wang Bulbouncinula R.Y. Zheng & G.Q. Chen Calocladia Lév. Erysiphe sect. Trichocladia de Bary Erysiphella Peck Erysiphopsis Halst. Furcouncinula Z.X. Chen Ischnochaeta Sawada Linkomyces Golovin Medusosphaera Golovin & Gamalizk. Microsphaera Lév. Orthochaeta Sawada Salmonomyces Chidd. Setoerysiphe Y. Nomura Tigria Trevis. Trichocladia (de Bary) Neger Uncinula Lév. Uncinulella Hara Uncinuliella R.Y. Zheng & G.Q. Chen[5]

Gatunki występujące w Polsce

  • Erysiphe adunca (Wallr.) Fr.
  • Erysiphe alphitoides (Griffon & Maubl.) U. Braun & S. Takam. 2000 – mączniak prawdziwy dębu
  • Erysiphe astragali DC. 1815
  • Erysiphe aquilegiae DC. 1815,
  • Erysiphe arcuata U. Braun, V.P. Heluta & S. Takam. 2007
  • Erysiphe azaleae (U. Braun) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe baeumleri (Magnus) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe begoniicola U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe berberidis DC. 1805
  • Erysiphe betae (Vaňha) Weltzien 1963
  • Erysiphe buhrii U. Braun 1978
  • Erysiphe carpinicola (Hara) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe catalpae Simonyan 1984
  • Erysiphe circaeae L. Junell 1967
  • Erysiphe clandestina (Biv.) 1815
  • Erysiphe convolvuli DC. 1805
  • Erysiphe cruciferarum Opiz ex L. Junell 1967
  • Erysiphe deutziae (Bunkina) U. Braun & S. Takam.
  • Erysiphe elevata (Burrill) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe euonymi DC. 1815
  • Erysiphe euonymi-japonici (Vienn.-Bourg.) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe flexuosa (Peck) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe friesii (Lév.) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe gorlenkoi (F.T. Chien) Giril. & Gulis 2005
  • Erysiphe geraniacearum U. Braun & Simonyan 1984
  • Erysiphe guarinonii (Briosi & Cavara) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe hedwigii (Lév.) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe hedysari (U. Braun) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe helichrysi U. Braun 1987
  • Erysiphe heraclei DC. 1815
  • Erysiphe howeana U. Braun 1982
  • Erysiphe hyperici (Wallr.) S. Blumer 1933
  • Erysiphe hypophylla (Nevod.) U. Braun & Cunningt. 2003
  • Erysiphe knautiae Duby 1830
  • Erysiphe lonicerae DC. 1815)
  • Erysiphe lycopsidis R.Y. Zheng & G.Q. Chen 1981
  • Erysiphe lythri L. Junell 1967
  • Erysiphe magnusii (S. Blumer) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe mayorii S. Blumer 1933
  • Erysiphe necator (Schwein.) Burrill 1892
  • Erysiphe ornata (U. Braun) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe paeoniae R.Y. Zheng & G.Q. Chen 1981
  • Erysiphe palczewskii (Jacz.) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe penicillata (Wallr.) Link 1824
  • Erysiphe pisi DC. 1805
  • Erysiphe polygoni DC. 1821
  • Erysiphe prunastri (DC.) 1815
  • Erysiphe russellii (Clinton) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe symphoricarpi (Howe) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe syringae Schwein. 1832
  • Erysiphe syringae-japonicae (U. Braun) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe thesii L. Junell 1967
  • Erysiphe tortilis (Wallr.) Link 1824
  • Erysiphe trifolii Grev. 1824
  • Erysiphe ulmariae Pers. ex Desm. 1846
  • Erysiphe vanbruntiana (W.R. Gerard) U. Braun & S. Takam. 2000
  • Erysiphe viburni Duby 1830
  • Erysiphe urticae (Wallr.) S. Blumer 1933

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[6]. Wykaz gatunków według Listy grzybów mikroskopijnych Polski[3].

Przypisy

  1. ↑ a b Index Fungorum [dostęp 2020-12-07] (ang.).
  2. ↑ a b Index Fungorum (gatunki) [dostęp 2015-12-16] (ang.).
  3. ↑ a b Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4
  4. ↑ Flora Polska. Grzyby (Mycota) 15: Ascomycetes, Erysiphales. Sałata B. 1985. PWN, Warszawa-Kraków
  5. ↑ Species Fungorum [dostęp 2015-12-16] (ang.).
  6. ↑ Index Fungorum (gatunki) [dostęp 2015-02-27] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Erysiphe alphitoides 01.JPG
Autor: AfroBrazilian, Licencja: CC BY-SA 3.0
Erysiphe alphitoides. Found in Rīga town, Latvia
KleistoMicroAlphi.jpg
Autor: Vinconter, Licencja: CC BY 3.0
Kleistothetium des Eichen-Mehltaues Microsphaera alphitoides. Mikroskop mit 600facher Vergroesserung.
Erysiphe morphology.jpg
Erysiphe. A and B, mycelium (m), with haustoria (h)
Nsr-slika-334.png
Slika 334. Rastlinska medéna slana. (Erysíphe commúnis.) [sic!]