Erysiphe convolvuli

Erysiphe convolvuli
Liść powoju polnego porażony przez Erysiphe convolvuli
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	patyczniaki
Rząd	tocznikowce
Rodzina	mączniakowate
Rodzaj	mączniak
Gatunek	Erysiphe convolvuli
Nazwa systematyczna
Erysiphe convolvuli DC. Fl. Franç., Edn 3 (Paris) 2: 274 (1805)

Grzybnia i chasmotecja na górnej powierzchni liścia powoju polnego

Erysiphe convolvuli DC. – gatunek grzybów należący do rodziny mączniakowatych (Erysiphaceae)^[1]. Pasożyt bezwzględny rozwijający się na roślinach należących do rodzajów powój (Convolvulus) i kielisznik (Calystegia). Wywołuje u nich chorobę o nazwie mączniak prawdziwy^[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Erysiphe, Erysiphaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Synonimy^[3]:

• Erysiphe convolvuli var. calystegiae U. Braun 1981
• Erysiphe convolvuli DC., in Lamarck & de Candolle 1805 var. convolvuli
• Erysiphe convolvuli var. dichotoma R.Y. Zheng & G.Q. Chen 1981

Lektotyp: na powoju polnym Erysiphe convolvuli fl. fr. 736, herb. de Candolle (G)^[2].

Morfologia

Grzyb mikroskopijny. Biała lub białoszara grzybnia rozwija się na obu powierzchniach liści, ale głównie na górnej jego powierzchni. Do wnętrza tkanek zapuszcza tylko ssawki. Wygląda jak mączysty nalot i jest w zależności od stopnia rozwoju gęsta, zwarta, lub rozproszona, rzadka. Konidiofory wyprostowane, cylindryczne. Ich część bazalna ma wymiary 25–36 (–42) × 7–10 μm, powyżej niej znajdują się jeszcze 2 komórki o tej samej, lub mniejszej długości. Konidia powstają pojedynczo, są cylindryczne lub elipsoidalno-cylindryczne. Mają wymiary (25–) 40–55 (65) × 14–22 μm^[2]. Strzępki rostkowe umiarkowanie długie, proste, wyrastające z wierzchołka konidiów, Appressorium mniej lub więcej płatowate^[2].

Owocniki typu chasmotecjum powstają na górnej powierzchni liści w skupiskach, lub w rozproszeniu. Początkowo mają żółtawą barwę, w miarę dojrzewania stają się coraz ciemniejsze; żółtawo-czerwone, brązowe, w końcu prawie czarne^[4]. Są kuliste, o średnicy 90–155 μm, zbudowane z nieregularnie wielobocznych lub zaokrąglonych komórek o średnicy 0–25 μm. Liczne przyczepki wyrastają w dolnej części klejstotecjów. Są robakowate, podobne do strzępek, cienkościenne, septowane, bezbarwne lub słabo wybarwione w dolnej części, o gładkiej lub nieco chropowatej powierzchni. Mają długość równą 0,5–5 średnic chasmotecjum, szerokość 4–10 μm, są pojedyncze, lub 1–2 razy niemal dichotnomicznie rozgałęzione. W chasmotecjum 3–10 worków o wymiarach 45–75 × 30–45 μm. W workach powstaje po (2–)3–4(–6) elipsoidalno-jajowatych askospor o rozmiarach 18–28 × 11–18 μm^[2].

Występowanie

Występuje w całej Europie, w Azja Środkowej, Syberii, Chinach, Indiach, Pakistanie, Afryce Północnej, na Balearach, Wyspach Kanaryjskich, Cyprze, zawleczony został do Ameryki Południowej^[2]. W Polsce do 2003 r. opisany w około 20 publikacjach mykologicznych^[5].

Znane jest jego występowanie na kilkunastu gatunkach powojnika: Convolvulus althaeoides, Convolvulus ammonii, Convolvulus arvensis, Convolvulus ascabadensis, Convolvulus galaticus, Convolvulus hirsutus, Convolvulus linealus, Convolvulus pseudocantabricus, Convolvulus sagittaefolius, Convolvulus siculus, Convolvulus subhirsutus, Convolvulus tricolor i trzech gatunkach kielisznika: Calystegia hedearacea, Calystegia soldanella^[2] i Calystegia sepium^[5].

Przypisy