Esch-sur-Alzette

Esch-sur-Alzette
Esch-Uelzecht
	gmina
	; Widok ogólny
	Herb
Państwo	Luksemburg
Dystrykt	Luksemburg
Kanton	Esch-sur-Alzette
Powierzchnia	14,35 km²
Populacja (2005); • liczba ludności	; 28 000
• gęstość	1 951 os./km²
	Położenie na mapie Luksemburga;

Esch-sur-Alzette (luks. Esch-Uelzecht; niem. Esch an der Alzette) – gmina ze statusem miejskim w południowo-zachodnim Luksemburgu, w dystrykcie Luksemburg, stolica administracyjna kantonu Esch-sur-Alzette. Jest drugim pod względem wielkości miastem w Luksemburgu oraz cechuje się największą gęstością zaludnienia. Graniczy z Francją.

W 2005 roku miasto Esch-sur-Alzette, które stanowi centrum gminy, zamieszkiwało 27 146 osób.

Miasto jest centrum krajowej produkcji stali. Jednym z największych pracodawców jest firma Arcelor, największy światowy producent stali, powstały z połączenia firm Aceralia, Arbed i Usinor.

Historia

Ratusz miasta

Miasto Esch zostało po raz pierwszy wymienione w dokumentach pisanych w bulli papieża Honoriusza II z 12 kwietnia 1128 roku pod nazwą Asch. W 1328 roku Jan Ślepy nadał Esch status "Wolnego miasta". W ciągu lat miasto było zdobywane przez oddziały różnych wojsk. W 1677 z rozkazu Ludwika XIV zburzono mury miejskie. W czerwcu 1841 utworzono Kanton Esch-sur-Alzette.

W XIX wieku rozwinął się znacznie przemysł w okolicy Esch. Zaczęli przybywać nowi pracownicy: najpierw z innych regionów Luksemburga (Oesling/Ösling/Éislek), następnie z zagranicy. Najpierw przybyli imigranci z krajów ościennych, a następnie Polacy i Włosi.

29 maja 1906 roku Wielki Książę Wilhelm IV przywrócił Eschowi prawa miejskie, odebrane w związku z utworzeniem kantonu. W czasie I wojny światowej pod okupacją niemiecką. W czasie II wojny światowej hitlerowcy zajęli miasto w 1940 roku, zburzyli synagogę. W okolicy na przymusowych robotach, głównie w górnictwie, przebywało wielu Rosjan. Esch został wyzwolony 10 września 1944 roku przez wojska amerykańskie.

Kultura

W mieście znajduje się Narodowe Muzeum Ruchu Oporu, gdzie zebrane są materiały o ruchu oporu w czasie II wojny światowej. Innymi atrakcjami są wielki park i Wieża Berwart, zbudowana w 1621 roku.

W mieście są dwa kina: „Ariston” oraz „Kinosch”. Głównym teatrem jest Teatr Książęcy. W Esch-sur-Alzette jest też centrum kulturalne „Kulturfabrik”. Miasto jest siedzibą jednej z sześciu regionalnych głównych komend Policji Wielkiego Księstwa (Police Grand-Ducale).

Teatr Esch-sur-Alzette

W 2006 roku w Esch-sur-Alzette kończył się etap 2 i zaczynał etap 3 Tour de France. W Esch-sur-Alzette, na stadionie Stade de la Frontière, gra jeden z najlepszych luksemburskich klubów piłkarskich Jeunesse Esch.

W 2022 roku Esch-sur-Alzette stało się Europejską Stolicą Kultury^[1]. wraz z litewskim Kownem^[2].

Budynki sakralne

Kościół św. Józefa, 21 rue de l'Eglise
Kościół św. Henryka, Place des Franciscains
Kościół Najświętszego Serca, 77 rue Bernard-Zenon
Kościół Marie-Reine de Lallange, rue du Luxembourg
Świątynia protestancka, 11 rue de la Liberation
Synagoga Esch-sur-Alzette, 52 rue du Canal, stara znajdowała się place de la Synagogue
Ewangelicka Źródło, 138 rue Victor-Hugo
Kaplica Cmentarna Lallange
Włoska Kaplica Misyjna