Espiritu Santo

Espiritu Santo

Zdjęcie satelitarne wyspy (północ jest u dołu)
Państwo	Vanuatu
Akwen	Ocean Spokojny
Archipelag	Nowe Hebrydy
Powierzchnia	3955,5 km²
Populacja (2009) • liczba ludności • gęstość	39 601 10,01 os./km²
Położenie na mapie Vanuatu Espiritu Santo
15°23′S 166°51′E/-15,383333 166,850000

Espiritu Santo (z hiszp. „Duch Święty”) – największa wyspa w archipelagu Nowe Hebrydy, tworzącym współcześnie niezależne państwo Vanuatu. Wchodzi w skład prowincji Sanma. Wyspa zawdzięcza nazwę swojemu odkrywcy Pedro Fernándezowi de Quirós, który w 1606 nadał całemu archipelagowi nazwę Austrialia del Espíritu Santo^[1]. Powierzchnia wyspy wynosi prawie 4000 km².

Największym miastem na wyspie jest Luganville, zamieszkiwane przez 10,7 tys. osób (1999) – jest to drugie pod względem wielkości miasto Vanuatu.

Wybrzeże wyspy jest skaliste, trudno dostępne^[2].

Ludność wyspy zajmuje się rybołówstwem, hodowlą bydła oraz uprawą palmy kokosowej, kawy i kakaowca^[2].

Historia

Podczas II wojny światowej, na Espiritu Santo znajdowała się ważna amerykańska przerzutowa baza wojskowa i lotnisko, z którego operowały „Latające fortece”. Już na kilka lat przed uzyskaniem niepodległości przez Vanuatu w latach 1975-80 na Espiritu Santo (w języku wyspiarzy Manicolo) i sąsiednich wyspach Aoba, Maewo, Wyspach Banksa i Torres, działał ruch dążący do uzyskania niepodległości jako Federacja Na Griamel. Kolejna próba została podjęta 28 maja 1980, na kilka tygodni przed uzyskaniem niepodległości przez Vanuatu, wówczas brytyjsko-francuskiego kondominium. Działający na wyspie ruch secesjonistyczny, kierowany przez Jimmy’ego Stevensa, a wspierany przez francuskich prywatnych plantatorów i amerykańską prywatną organizację Phoenix Foundation, ogłosił niepodległość Espiritu Santo jako Republiki Vemerany. Premier Vanuatu bezskutecznie zabiegał o interwencję Francji i Wielkiej Brytanii. Po formalnym uzyskaniu niepodległości 30 lipca władze Vanuatu poprosiły o pomoc Papuę-Nową Gwineę, której wojska przywróciły porządek na wyspie Espiritu Santo i w innych regionach kraju (tzw. wojna kokosowa).

Przypisy