Espiritu Santo

Espiritu Santo
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne wyspy (północ jest u dołu)
Państwo

 Vanuatu

Akwen

Ocean Spokojny

Archipelag

Nowe Hebrydy

Powierzchnia

3955,5 km²

Populacja (2009)
• liczba ludności
• gęstość


39 601
10,01 os./km²

Położenie na mapie Vanuatu
Mapa konturowa Vanuatu, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Espiritu Santo”
Ziemia15°23′S 166°51′E/-15,383333 166,850000
Mapa wyspy

Espiritu Santo (z hiszp. „Duch Święty”) – największa wyspa w archipelagu Nowe Hebrydy, tworzącym współcześnie niezależne państwo Vanuatu. Wchodzi w skład prowincji Sanma. Wyspa zawdzięcza nazwę swojemu odkrywcy Pedro Fernándezowi de Quirós, który w 1606 nadał całemu archipelagowi nazwę Austrialia del Espíritu Santo[1]. Powierzchnia wyspy wynosi prawie 4000 km².

Największym miastem na wyspie jest Luganville, zamieszkiwane przez 10,7 tys. osób (1999) – jest to drugie pod względem wielkości miasto Vanuatu.

Wybrzeże wyspy jest skaliste, trudno dostępne[2].

Ludność wyspy zajmuje się rybołówstwem, hodowlą bydła oraz uprawą palmy kokosowej, kawy i kakaowca[2].

Historia

Podczas II wojny światowej, na Espiritu Santo znajdowała się ważna amerykańska przerzutowa baza wojskowa i lotnisko, z którego operowały „Latające fortece”. Już na kilka lat przed uzyskaniem niepodległości przez Vanuatu w latach 1975-80 na Espiritu Santo (w języku wyspiarzy Manicolo) i sąsiednich wyspach Aoba, Maewo, Wyspach Banksa i Torres, działał ruch dążący do uzyskania niepodległości jako Federacja Na Griamel. Kolejna próba została podjęta 28 maja 1980, na kilka tygodni przed uzyskaniem niepodległości przez Vanuatu, wówczas brytyjsko-francuskiego kondominium. Działający na wyspie ruch secesjonistyczny, kierowany przez Jimmy’ego Stevensa, a wspierany przez francuskich prywatnych plantatorów i amerykańską prywatną organizację Phoenix Foundation, ogłosił niepodległość Espiritu Santo jako Republiki Vemerany. Premier Vanuatu bezskutecznie zabiegał o interwencję Francji i Wielkiej Brytanii. Po formalnym uzyskaniu niepodległości 30 lipca władze Vanuatu poprosiły o pomoc Papuę-Nową Gwineę, której wojska przywróciły porządek na wyspie Espiritu Santo i w innych regionach kraju (tzw. wojna kokosowa).

Przypisy

  1. Vanuatu profile – Timeline, BBC News, 17.03.2015 [dostęp: 11.12.2015]
  2. a b Espiritu Santo, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-03-31].

Media użyte na tej stronie

Dark Green 004040 pog.svg
Autor: One Salient Oversight, Licencja: CC0
modded File:Blue pog.svg
Vanuatu relief location map.jpg
Autor: Eric Gaba (Sting - fr:Sting), Licencja: CC BY-SA 3.0
Blank physical map of Vanuatu in Oceania, for geo-location purpose.
Espiritu Santo.jpg
Espiritu Santo as seen by the crew of STS068 aboard the Space Shuttle Endeavour on October 3rd, 1994. Unique photo number is STS068-215-75.
Map Espiritu santo.jpg
Espiritu Santo island of Vanuatu, from 1989 CIA map of Vanuatu