Estreicherowie

Jeden z zeszytów Bibliografii Polskiej – wspólnego dzieła kilku pokoleń Estreicherów
Dominik Oesterreicher, protoplasta rodu Estreicherów (autoportret)
Kościół św. Jakuba Większego w Igławie (Morawy), skąd wywodziła się rodzina Oesterreicherów (Estreicherów) – miejsce chrztu Dominika[1] i Rozalii[2]
Książka Stanisława i Tadeusza Estreicherów poświęcona szopce krakowskiej
Epitafium Dominika Oesterreichera w murze Cmentarza Rakowickiego w Krakowie
Epitafium Rozalii Oesterreicherowej w murze Cmentarza Rakowickiego w Krakowie
Krystyna i Karol (mł.) Estreicherowie przy grobowcu rodzinnym, r. 1910
Rodzinny grobowiec Estreicherów na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie zaprojektowany przez ich powinowatego Teodora Hoffmana. Po prawej stronie w głębi groby Alojzego Estreichera i Antoniny z Rozbierskich Estreicherowej, stan obecny

Estreicherowie – rodzina naukowców i humanistów osiadła od 1782 w Krakowie. Według Stanisława Kota „najstarsza rodzina w Polsce, którą by można określić mianem inteligencji miejskiej”[3]. Stefan Grzybowski z kolei nazwał Estreicherów „dynastią profesorsko-uniwersytecką, utrzymującą tradycję kilku pokoleń nauki oraz intelektu” oraz „ostoją politycznej myśli konserwatywnej, wyważonej, inteligentnej, rozumnej i światłej”[4].

Rodzinnym przedsięwzięciem Estreicherów była czterdziestotomowa Bibliografia Polska, zapoczątkowana przez Karola Estreichera (st.), kontynuowana przez jego syna Stanisława Estreichera i ukończona po niemal osiemdziesięciu latach przez wnuka – Karola Estreichera (mł.). Estreicherowie byli w większości blisko związani z Uniwersytetem Jagiellońskim – dwóch z nich było rektorami, pięciu profesorami, kilkunastu zaś doktorami tej uczelni. Stanisław Estreicher zmarł w obozie w Sachsenhausen jako ofiara Sonderaktion Krakau. Karol Estreicher mł. po II wojnie światowej był zaangażowany w rewindykację polskich dzieł sztuki zagrabionych przez Niemców, a następnie był twórcą i przez ponad dwie dekady dyrektorem Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Przedstawicielka ostatniego pokolenia krakowskiej gałęzi Estreicherów, Krystyna Grzybowska, pozostawiła po sobie nieukończoną Kronikę rodzinną, przedstawiającą losy rodziny od jej osiedlenia się w Krakowie do końca II wojny światowej i będącą „swoistą syntezą dziejów polskiej inteligencji”[5].

Początki rodziny w Krakowie i miejsca w mieście z nią związane

Pierwszym przedstawicielem rodu Estreicherów zamieszkałym w Krakowie był malarz, ebenista i profesor rysunku Szkoły Głównej Krakowskiej (UJ) Dominik Oesterreicher (1750–1809), pochodzący z mieszkającej od co najmniej pierwszej połowy XVII wieku w Igławie na Morawach niemieckojęzycznej rodziny browarników, kupców, lekarzy i malarzy[6], żonaty w 1782 r. z (Marią) Rozalią Prakesch (1761–1807) również urodzoną w Igławie[7]. Do Krakowa przybył na zaproszenie Hugona Kołłątaja najpierw na krótko w 1778 r., a cztery lala później zamieszkał tu na stałe. Już w następnym pokoleniu rodzina zmieniła nazwisko na Estreicher[a], a w kolejnym całkowicie się spolonizowała[8][b].

W 1784 r. Dominik (wraz z żoną) nabył na licytacji od Uniwersytetu za sumę 5810 złotych polskich zniszczoną kamienicę pojezuicką przy placu Szczepańskim (Gwardii) 2 (zburzoną w 1908 r.[10] – na jej miejscu wzniesiono kamienicę Wolnych), sąsiadującą z gmachem Starego Teatru, której fasadę przebudował na wzór hotelu Grande Albergo w Rovereto (Tyrol), a wnętrza ozdobił ściennymi malowidłami w technice chiaroscuro. W kamienicy tej na I piętrze rodzina Estreicherów mieszkała do śmierci jego syna Alojzego w 1852 r. (II piętro zajmował zaprzyjaźniony prof. matematyki Karol Hube), gdy sprzedano ją bankowi Kirchmayera[11][12]. Był też Dominik właścicielem podarowanego mu w 1791 r. przez króla Stanisława Augusta za pośrednictwem Kołłątaja ogrodu (wg niektórych źródeł z dworkiem[13]) o pow. 7 arów na przedmieściu Nowa Wieś pomiędzy ul. św. Piotra a Młynówką Królewską (obecnie niezabudowany teren przed domem przy ul. Łobzowskiej 57)[14] naprzeciw ogrodu Kremera (dziś kościół i klasztor karmelitanek bosych). Alojzy Estreicher, gdy był dyrektorem Ogrodu Botanicznego, czyli do 1843 r., zajmował w lecie służbowe sześciopokojowe mieszkanie na parterze zachodniego skrzydła pałacyku na przedmieściu Wesoła mieszczącego także Obserwatorium Astronomiczne UJ (dziś Collegium Śniadeckiego)[15][16]. Po jego śmierci wdowa, Antonina z Rozbierskich Estreicherowa (1798–1892), nabyła kamiencę przy ul. Podwale (dziś ul. Dunajewskiego 4), nazwaną później Pałacem Dunajewskich od nazwiska jej zięcia Juliana Dunajewskiego żonatego z jej córką Marią (1830-1902). Innymi budynkami w Krakowie związanymi z Estreicherami były: kamienica przy ul. Poselskiej 8 (obecnie 10) będąca w latach 1894-1908 własnością Stefanii z Grabowskich Estreicherowej (1837–1917), córki Ambrożego Grabowskiego, żony Karola Estreichera (st.), i nazywana dlatego Estreicherówką oraz gmach Collegium Maius, gdzie Karol (st.) wraz z rodziną zajmował jako dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej na drugim piętrze ośmiopokojowe mieszkanie służbowe w latach 1868–1905[17], a także kamienica przy ul. Sobieskiego 10-12[18], gdzie Stanisław Estreicher wraz z żoną Heleną po przeprowadzce z ul. Kilińskiego 5 (obecnie aleja Słowackiego 9) prowadzili w latach 1909–1939 jeden z czołowych krakowskich salonów towarzyskich[19][20][21]. Z kolei w przeniesionej z Ojcowa na Wolę Justowską tzw. Nowej Estreicherówce przy ul. Sarnie Uroczysko 15[22] zaprojektowanej przez Józefa Gałęzowskiego[23], mieszkał w latach 1948–1984 Karol Estreicher (mł.).

Mniej znaną wspólną rodzinną pasją Estreicherów było szopkarstwo[24]. Karol (st.) jako pierwszy, ok. 1848 r., spisał tekst przedstawienia szopki krakowskiej, a Stanisław i Tadeusz występujący pod wspólnym pseudonimem „dr Jan Krupski” wydali w 1904 r. poświęconą jej książkę[25], ułożyli tekst przedstawienia grywanego do dziś oraz oferowali Muzeum Etnograficznemu jedne z najstarszych szopek: „matkę wszystkich szopek” Michała Ezenekiera oraz szopkę kukiełkową z Wieliczki[26]. Szopka zbudowana w 1915 r. przez Tadeusza Estreichera grywała we Fryburgu w Szwajcarii dla robotników polskich[27], a w latach 1922–1939 i w 1948 r. była wystawiana w Polsce, gdzie przedstawienia przygotowywali synowie Tadeusza: Leon i Zygmunt[28], którzy byli również autorami tekstów[29], a także jego córki: Irena Estreicherówna (1924–1984) i Maria z Estreicherów Jodłowska (1922 – 2016)[30]. Z kolei Karol (mł.) dał piękny opis przedstawienia szopkowego w swej wspomnieniowej książce[31].

Przedstawiciele rodziny

Potomkami Dominika i Rozalii byli m.in.[32][33]:

a także:

  • Stanisław Dunajewski (1859-1912) – wnuk Alojzego, syn Marii z Estreicherów Dunajewskiej (1830–1902), dr praw UJ, starosta tarnowski;
  • Bronisława Steinowa (1882–1965) – wnuczka Karola (st.), córka Jadwigi z Estreicherów Kulczyńskiej (1859–1946), autorka książek dla młodzieży;
  • Stanisław Trznadel (1889–1970) – prapraprawnuk Dominika, praprawnuk Klary z Estreicherów Faschingowej (1784–1840), dr medycyny Uniwersytetu Lwowskiego, lekarz i społecznik w Czeladzi[42];
  • Leon Kulczyński (1894–1915) – wnuk Karola (st.), syn Jadwigi z Estreicherów Kulczyńskiej, student prawa UJ, chorąży 2. Pułku Piechoty Legionów, poległ w pierwszej bitwie pod Kostiuchnówką;
  • Teresa Kulczyńska (1894–1992) – wnuczka Karola (st.), córka Jadwigi z Estreicherów Kulczyńskiej, prekursorka pielęgniarstwa w Polsce[43][44];
  • Antoni Karol Rosner (1896–1942) – wnuk Karola (st.), syn Zofii z Estreicherów Rosnerowej (1867–1950), ppłk. dypl. WP, szef Wydz. Wojsk. KGRP w Wolnym Mieście Gdańsku[45], szef oddziału II sztabu Armii "Pomorze";
  • Karol Rosner (1904-1944) – wnuk Karola (st.), syn Zofii z Estreicherów Rosnerowej, chemik, inżynier w Hucie Baildon, żołnierz AK, poległ w powstaniu warszawskim[46];
  • Jan Rosner (1906–1991) – wnuk Karola (st.), syn Zofii z Estreicherów Rosnerowej, prawnik i ekonomista, profesor SGPiS;
  • Andrzej Dunajewski (1908–1944) – prawnuk Alojzego, wnuk Marii z Estreicherów Dunajewskiej, zoolog, ornitolog, dr Uniwersytetu Warszawskiego, zginął wraz z żoną oraz córką w powstaniu warszawskim;
  • Zofia Dormanowska (1910–1995) – prawnuczka Karola (st.), wnuczka Jadwigi z Estreicherów Kulczyńskiej, prawniczka i poetka[47];
  • Mieczysław Stein (1913–1940) – prawnuk Karola (st.), wnuk Jadwigi z Estreicherów Kulczyńskiej, entomolog-apiolog, mgr Uniwersytetu Poznańskiego, zginął w czasie ucieczki z łagru;
  • Jerzy Węgierski (1915–2012) – prawnuk Karola (st.), wnuk Bronisławy z Estreicherów Domaszewskiej (1860–1933), dr nauk technicznych, profesor Politechniki Krakowskiej, badacz dziejów AK, więzień Gułagu;
  • Stefan Kozicki (1923–1991) – prawnuk Adolfa, syn Jadwigi z Estreicherów Kozickiej, dziennikarz;
  • Antoni Mączak (1928–2003) – prawnuk Karola (st.), wnuk Bronisławy z Estreicherów Domaszewskiej, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego;
  • Stanisław Grzybowski (1930-2022) – wnuk Stanisława, syn Krystyny z Estreicherów Grzybowskiej, historyk, profesor Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie;
  • Andrzej Rosner (ur. 1949) – prawnuk Karola (st.), wnuk Zofii z Estreicherów Rosnerowej, historyk, wydawca;
  • Wojciech Słomczyński (ur. 1962) – prawnuk Stanisława, wnuk Krystyny z Estreicherów Grzybowskiej, matematyk, profesor UJ;
  • Szymon Słomczyński (ur. 1988) – praprawnuk Stanisława, prawnuk Krystyny z Estreicherów Grzybowskiej, pisarz.

Estreicherowie byli blisko spowinowaceni z innymi znanymi krakowskimi rodzinami inteligenckimi, m.in. Dunajewskich[48], Grabowskich, Grzybowskich, Kopffów[49], Kremerów[50], Kulczyńskich i Rosnerów, a także z lwowską rodziną Longchamps de Bérier[51][52]. W 1882 r. Karol Estreicher (st.) otrzymał szlachectwo w c.k. monarchii z przydomkiem Rozbierski[53] (Antonina Rozbierska, córka Bertranda Antoniego Rosbierskiego (1764–1815), profesora Uniwersytetu Lwowskiego[54][55], była żoną Alojzego Estreichera) oraz herbem Zadora i dlatego część członków rodziny używała później, choć rzadko, podwójnego nazwiska Estreicher-Rozbierski.

Gałąź austriacka

Austriacka gałąź rodziny mieszkała w XIX i XX wieku w różnych rejonach monarchii austro-węgierskiej i utrzymywała kontakt z gałęzią polską[56]. Jej znanymi przedstawicielami byli:

  • Gustav von Oesterreicher (1834–1911) – dyplomata austriacki; jego dziadek Johannes Franz Oesterreicher (ur. 1754), chirurg w Igławie, był bratem Dominika Oesterreichera[57];
  • Leopold von Oesterreicher (1874–1956) – syn Gustawa, generał austriacki[58];
  • Karl Österreicher (1918–2000) – syn Leopolda, generał austriacki i attaché wojskowy w Bernie i Budapeszcie[59].

Upamiętnienie i spuścizna

W Nowej Estreicherówce przy ul. Sarnie Uroczysko 15 na Woli Justowskiej w Krakowie powstało Muzeum Rodu Estreicherów, będące jednym z trzech oddziałów muzealnych Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych[c][60]. Stowarzyszenie to jest także właścicielem dużego zbioru archiwaliów (w tym listów i zdjęć) związanych z Estreicherami.

Na Wydziale Polonistyki UJ działa Centrum Badawcze Bibliografii Polskiej Estreicherów[61], kontynuujące wydawanie Bibliografii Polskiej (tzw. Nowy Estreicher), również w wersji elektronicznej[62][63]. Rodzinę upamiętnia ponadto ulica Estreicherów na Woli Justowskiej oraz Zaułek Estreichera (dawniej dziedziniec Huta) między Collegium Maius a Collegium Nowodworskiego UJ[64][65]. Rodzinny grobowiec Estreicherów znajduje się na Cmentarzu Rakowickim w kwaterze Ba, obok położone są groby Alojzego Estreichera i jego żony Antoniny z Rozbierskich, natomiast w murze cmentarnym zachowały się tablice epitafijne Dominika (pas La)[66] i Rozalii (pas Kb)[67], jedne z najstarszych na cmentarzu[d], a także Anieli Estreicherówny (1823-1825), córki Alojzego (pas Kb).

Uwagi

  1. ↑ Używano też pisowni Estreycher, Estrejcher i Estraycher.
  2. ↑ Przedwojenna krakowska wyliczanka dziecięca zawierała dwuwiersz: "Estreichery, Mehoffery / to prawdziwe krakauery..."[9].
  3. ↑ Muzeum powstało w 2009 r. z inicjatywy prezesa TPSP Zbigniewa Kazimierza Witka. Ekspozycję muzealną przygotowała i zrealizowała konserwator Anna Joniak.
  4. ↑ „W chwili, gdy zakładano cmentarz, przepisy dopuszczały jedynie umieszczanie tablic w murze cmentarnym, nie zaś pomników na grobach, początkowo nie wolno było także rezerwować sobie wcześniej miejsca. To tłumaczy, dlaczego zmarli w 1807 i 1809 r. Rozalia i Dominik Estreicherowie pochowani byli w sporej od siebie odległości”[68].

Przypisy

  1. ↑ Moravský zemský archiv Brno. Syg. 6405: Jihlava – sv. Jakub [dostęp 2018-10-07].
  2. ↑ Moravský zemský archiv Brno. Syg. 6406: Jihlava – sv. Jakub [dostęp 2018-10-07].
  3. ↑ Stanisław Kot, Stanisław Estreicher na tle życia kulturalnego Krakowa, Glasgow 1945, s. 9.
  4. ↑ Stefan Grzybowski, Wspomnienia, 1999, s. 256.
  5. ↑ Stanisław Grzybowski, O autorce, [w:] Krystyna Grzybowska, Estreicherowie. Kronika rodzinna, Kraków 2010, s. 462–465.
  6. ↑ Adam Bochnak, Dominik Franciszek de Paula Estreicher, [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny.
  7. ↑ Maria Rosalia Österreicher (Prackesch) [dostęp 2018-09-09].
  8. ↑ Krystyna Grzybowska, Estreicherowie. Kronika Rodzinna, Kraków 2010, s. 217.
  9. ↑ Róża Nowotarska, Krakauery, „Wiadomości”, 276, 2019, s. 7.
  10. ↑ Plac Szczepański 2 [dostęp 2018-09-09].
  11. ↑ Agnieszka Zabielska, Plac Szczepański przez wieki, „Folia Historica Cracoviensia”, 10, 2014.
  12. ↑ Karol Estreicher, Kołłątaj i kamienica Estreicherów, „Rocznik Krakowski”, 48, 1977, s. 164–168.
  13. ↑ Estreicher (Oesterreicher, Dominik a Paulo), [w:] Encyklopedyja Powszechna. Tom Ósmy (Eck. – Flem.), Warszawa 1861.
  14. ↑ Plan miasta Krakowa Ignacego Enderle z lat (1802-1805) 1807-1808 tak zwany Senacki wraz z wykazem realności miasta z początku XIX wieku, Kraków 1959, s. 35.
  15. ↑ Krystyna Grzybowska, Estreicherowie. Kronika Rodzinna, Kraków 2010, s. 256.
  16. ↑ Piotr Köhler, Historia Zielnika Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego (KRA) w latach 1780-1910, „Kwartalnik historii nauki i techniki”, 44 (2), 1999, s. 7-60.
  17. ↑ Plan mieszkania Estreicherów w Collegium Maius; rysował w 1941 roku Tadeusz Estreicher, [w:] K. Grzybowska, Estreicherowie. Kronika rodzinna, Kraków 2010, s. 439.
  18. ↑ Stefan Mikulski, Józef Knapik (red.), Stefana Mikulskiego Wielka Księga Adresowa Stoł. król. miasta Krakowa, Stoł. król. miasta Lwowa, Król. woln. miasta Podgórza. Rocznik V, 1909.
  19. ↑ Niedziela w południe, [w:] Anna Gabryś, Salony krakowskie, 2006, s. 186–203.
  20. ↑ Anna Piskorz, Makata buczacka z salonu Estreicherów, „Opuscula Musealia”, 21, 2013, s. 87–114.
  21. ↑ TVP Historia, Marzyciele. Salon u Estreicherów., 9 marca 2019 [dostęp 2019-04-07].
  22. ↑ Marzena Florkowska, Radio Kraków, Sarnie Uroczysko w „Pod Lupą”, 7 maja 2018 [dostęp 2018-12-02].
  23. ↑ J.-Krzysztof Lenartowicz, Prof. arch. Józef Gałęzowski – Osiedle Uzdrowiskowe na Złotej Górze w Ojcowie, „TEKA”, XIII/1, 2017.
  24. ↑ „Na początku była szopka” – wystawa czasowa w Muzeum Etnograficznym w Krakowie, Kraków 2014.
  25. ↑ Jan Krupski, Szopka krakowska, Kraków 1904.
  26. ↑ Szopka kukiełkowa z Wieliczki, Wirtualne Muzea Małopolski [dostęp 2018-10-03].
  27. ↑ Estreicherowska szopka. I Szwajcarzy oglądali krakowskie kukiełki, „Echo Krakowa” (29(678)), 30 stycznia 1948, s. 4.
  28. ↑ Szopka profesora Estreichera w Krakowie, Kraków 1937.
  29. ↑ L.T., Na szopce u prof. Estreichera w Krakowie, „Ilustrowany Kurier Codzienny”, 28 (42), 11 lutego 1937, s. 10.
  30. ↑ Szopka krakowska wśród pracowników, „Dziennik Polski” (31(1070)), 31 stycznia 1948, s. 4.
  31. ↑ Gwiazda mistrza Ezenekiera, [w:] Karol Estreicher, Nie od razu Kraków zbudowano, Kraków 1956, s. 119-141.
  32. ↑ Anna Joniak, Genealogia Rodu Estreicherów, [w:] Karol Estreicher jr., Dziennik wypadków. Tom VII, część II, Kraków 2013, s. 27–66.
  33. ↑ Drzewo genealogiczne Estreicherów polskich i ich powinowatych w XVIII-XXI wieku, [w:] D. Matelski, Karol Estreicher Jr. (1906-1984) – biografia wielkiego Polaka. Tom I, m.in. na podstawie badań Anny Joniak, Kraków 2016, s. 369–378.
  34. ↑ Zenon Łukasz Baranowski, Sztafeta pokoleń Ziemi Janowskiej, Janów Lubelski 2012.
  35. ↑ Kazimierz Estreicher, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Tom II: D-G, Warszawa 1975, s. 176.
  36. ↑ Anna Rocka, Jadwiga Kozicka, [w:] Polskie Towarzystwo Parazytologiczne. Pro Memoria [dostęp 2018-11-03].
  37. ↑ Czesław Michalski, Akademicki Związek Sportowy w Krakowie. 1909-1945, Kraków 2007, s. 85–88, 131, 174–175.
  38. ↑ Janusz Kapuścik, Leon Estreicher – lekarz, społecznik, bibliofil: rozdział z sagi rodu Estreicherów, Warszawa 1987.
  39. ↑ Doktor z Radkowa – Encyklopedia Pomorza Zachodniego – pomeranica.pl, encyklopedia.szczecin.pl [dostęp 2017-01-14].
  40. ↑ Estreicher Zygmunt, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-01-14].
  41. ↑ ICPS 2014. Stefan K. Estreicher [dostęp 2018-09-10].
  42. ↑ Muzeum Saturn w Czeladzi. Trznadel Stanisław Marian [dostęp 2018-09-05].
  43. ↑ Wirtualne Muzeum Pielęgniarstwa Polskiego – Kulczyńska Teresa, wmpp.org.pl [dostęp 2017-01-14].
  44. ↑ Teresa Kulczyńska – wnuczka Karola Estreichera, [w:] Maria Rydlowa, Moje Bronowice – mój Kraków, Kraków 2013, s. 183-196.
  45. ↑ Gedanopedia. Komisariat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku [dostęp 2020-11-16].
  46. ↑ Elżbieta Orman, Ignacy Juliusz Rosner, [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2020-11-16].
  47. ↑ Lesław M. Bartelski, Polscy pisarze współcześni 1939-1991. Leksykon, Tower Press, 2000, s. 96.
  48. ↑ Dunajewski – strona rodzinna [dostęp 2018-09-10].
  49. ↑ Historia Rodziny Kopffów [dostęp 2018-09-09].
  50. ↑ Urszula Bęczkowska, Jacek Maj, W kręgu Józefa Kremera. Wkład rodziny Kremerów w kulturę i naukę Krakowa, Katalog wystawy. Biblioteka Jagiellońska, Kraków 2016.
  51. ↑ Grażyna Połuszejko, Obco brzmiące nazwisko będziesz nosił ...: rodzina Longchamps de Bérier, Lublin 2011.
  52. ↑ Maria Brzezińska, Drzewo rodzinne. Zjazd rodziny Lonchamps de Berier w dworku Wincentego Pola, Kopia reportażu prezentowanego na antenie Radia Lublin (premiera) 28.08.2011 r., 2011.
  53. ↑ Sylwester Korwin Kruczkowski, Poczet Polaków wyniesionych do godności szlacheckiej przez monarchów austrjackich w czasie od roku 1773 do 1918, Lwów 1935.
  54. ↑ Bertrand Antoni Rosbierski, ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2017-01-15].
  55. ↑ Franz Sartori, Anton Rosbierski, [w:] Vaterländischen Blätter für den österreichischen Kaiserstaat. Jahrgang. Biographie des unlängst verstorbenen k. k. Appel. lationsrathes in Lemberg, Wien 1818, s. 223–224.
  56. ↑ Fotografia Gustawa von Oesterreichera z dedykcją dla Karola (st.) i notatkami Karola (mł.), archiwum rodzinne, 4 marca 1907.
  57. ↑ Dr. med. Johann Franz Anselm Österreicher [dostęp 2018-09-05].
  58. ↑ Leopold Alfred Gustav Maria von Oesterreicher, General [dostęp 2018-09-05].
  59. ↑ Karl v. Oesterreicher, Generalmajor [dostęp 2018-09-08].
  60. ↑ Irena Kaczmarczyk, Muzeum Rodu Estreicherów, „Pisarze.pl”, 447, 2020.
  61. ↑ Marta Stefańczyk, Gniazdo Bibliografii Polskiej (fotoreportaż), 2014 [dostęp 2018-10-06].
  62. ↑ Elektroniczna Baza Bibliografii Estreichera (EBBE) [dostęp 2018-09-08].
  63. ↑ Wacław Walecki, Estreicherowie w Internecie, „PAUza Akademicka”, 22, 2009, s. 3.
  64. ↑ Uniwersytet Jagielloński, Otwarcie Zaułka Estreichera, 12 listopada 2014 [dostęp 2018-10-02].
  65. ↑ Uroczystość nadania nowej nazwy dziedzińcowi Huta, 3 listopada 2014 [dostęp 2018-09-08].
  66. ↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na Cmentarzu Rakowickim 1803-2013, 2014, s. 68, 69, 169.
  67. ↑ Karolina Grodziska, Krakowianki zapomniane. O niezwykłych paniach pochowanych na Cmentarzu Rakowickim 1803-1920, Kraków 2011.
  68. ↑ Karolina Grodziska, Cmentarz Rakowicki w Krakowie 1803-1939, Kraków 1987.

Bibliografia

  • K. Grzybowska, Estreicherowie. Kronika rodzinna, Kraków 2010 (1. wyd. 1969, 2. wyd. 1999).
  • Karol Estreicher: Dziennik wypadków. Pałac Sztuki Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych.
    Za lata 1939–1945 (t. I, 2001), 1946–1960 (t. II, 2002), 1961–1966 (t. III, 2003), 1967–1972 (t. IV, 2004), 1973–1977 (t. V, 2006), 1978–1980 (t. VI, 2013), 1981–1984 (t. VII, cz. I–II, 2014).
  • L. Tomanek, Kraków, który nie przemija. Pięć pokoleń Estreicherów, Kuryer Literacko-Naukowy 105 (1939), s. 2–4.
  • E. Domańska, Estreicherowie, rodzina 48 (1987), s. 12.
  • A. Krawczuk, Opowieści o zmarłych. Cmentarz Rakowicki, część 3 i 4, Kraków 1988, s. 110–119.
  • H. Byrska, Estreicherowie, Acta Universitatis Jagellonicae 12 (1992), s. 18–20.
  • J. Adamczewski, Estreicherowie, [w:] Krakowskie rody, Kraków 1994, s. 8–107.
  • Encyklopedia Krakowa, Warszawa – Kraków 2000, s. 192–194.
  • J. Miliszkiewicz, Ostatni – Karol Estreicher, Wzlot – Leon Estreicher, [w:] Polskie gniazda rodzinne, Warszawa 2003.
  • L. Peters, Geny Estreicherów, Kraków 12(14) (2005), s. 32–35.
  • A. Gabryś, Niedziela w południe, [w:] Salony krakowskie, Kraków 2006, s. 186–203.
  • S. Grzybowski, Wspomnienie o Estreicherach, [w:] Tarasiewicz, J. red., Karol Estreicher (1827-1908) – bibliograf, bibliotekarz, historyk teatru. Warszawa 2009, s. 101-116.
  • J. Miliszkiewicz, Wokół tradycji – Estreicherowie, Spotkania z Zabytkami 7(169) (2009), s. 30–31.
  • M. Bajer, Estreicherowie. Cz. 1, Sztuka, nauka, historia (Rody uczone; [cz.] 156), Forum Akademickie 18, nr 1 (2011), s. 64–65; Cz. 2, Spisana wielość (Rody uczone; [cz.] 157), Forum Akademickie 18, nr 2 (2011), s. 64–65.
  • P. Plichta, Rodzina wizytówką miasta. Przypadek Krakowa, Pogranicze. Studia Społeczne 24 (2014), s. 97–116.
  • D. Matelski, Karol Estreicher Jr. (1906-1984) – biografia wielkiego Polaka. Tom I (do 1939 roku), Kraków 2016.
  • D. Matelski, Karol Estreicher Jr. (1906-1984) – biografia wielkiego Polaka. Tom II (1939-1945), Kraków 2017.
  • M. Schirmer, Estreicherowie. Niestrudzeni badacze polskich śladów, [w:] Wybitne rody, które tworzyły polską kulturę i naukę, Warszawa 2017.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

D. Oesterreicher.jpg
malíř Dominik Oesterreicher
Grobowiec Estreicherów.jpg
Krystyna z Estreicherów Grzybowska i Karol Estreicher mł. przy grobowców rodzinnym na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, 1910
Bibliografia polska. Wyd. Tow. Naukowego Krakowskiego (IA bibliografiapols1334estr).pdf
Vol. 1 has special title pages in Polish and French and pref. also in French; v. 5, 8-22 have added title pages in German, some of them have prefaces in German; v. 23-33 have special title pages in Polish
Vols. 8-11 called also v. 1-3 of part 2; v. 12-33 called also v. 1-22 of part 3
Vols. 23-33 edited by Stanisław Estreicher; v. 34- by Karol Estreicher
Vols. 9- issued by Polska Akademia Umiejętnósci (vols. 9-26 under the academy's earlier name: Akademia Umiejętności)
cz. I. 19. stólecie; t. 1-5. A-Z. t. 6-7. Dopełnienia. A-Z.--cz. II. Chronologicznie: t. 8. 1455-1699. t. 9. 1700-1799. t. 10. 1800-1870. t. 11. 1871-1889. Dopełnienia. t. 8-11.--cz. III. Stólecie 15.-.18. w układzie abecadłowym: t. 12- A-

Subjects: Polish literature; Printing
GrobowiecEstreicherów-CmentarzRakowicki-POL, Kraków.jpg
Autor: Kraków - moje miasto, Licencja: CC BY 3.0
Grobowiec Estreicherów na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (stan po renowacji).
Rozalia Oesterreicherowa Cmentarz Rakowicki.jpg
Epitafium Rozalii Oesterreicherowej w murze Cmentarza Rakowickiego w Krakowie
Dominik Oesterreicher.JPG
Epitafium Dominika Oesterreichera - protoplasty krakowskiej rodziny Estreicherów. Znajduje ono się na murze w najstarszej części Cmentarza Rakowickiego w Krakowie.