Eta Ceti

Eta Ceti
η Cet
Ilustracja
Położenie η w gwiazdozbiorze Wieloryba
Dane obserwacyjne (J2000)
GwiazdozbiórWieloryb
Rektascensja01h 08m 35,391s[1]
Deklinacja−10° 10′ 56,16″[1]
Paralaksa (π)0,02632 ± 0,00014
Odległość123,92 ± 0,66 ly
37,99 ± 0,20 pc
Wielkość obserwowana3,45[1]m
Ruch własny (RA)215,61 ± 0,14 mas/rok
Ruch własny (DEC)−139,02 ± 0,12 mas/rok
Prędkość radialna11,74 ± 0,3 km/s
Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdyolbrzym
Typ widmowyK1 III[1]
Masa1,7 ± 0,1[2] M
Promień14,3 ± 0,2[3] R
Metaliczność [Fe/H]0,12 ± 0,08
Jasność78[4] L
Okres obrotu~260 d[4]
Prędkość obrotu2,6[4] km/s
Temperatura4528 ± 19[2] K
Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 31 Cet
Bonner Durchmusterung: BD−10 240
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 40
Boss General Catalogue: GC 1384
Katalog Gliesego: GJ 3075
Katalog Henry’ego Drapera: HD 6805
Katalog Hipparcosa: HIP 5364
Katalog jasnych gwiazd: HR 334
SAO Star Catalog: SAO 147632
Dheneb, Deneb Algenubi

Eta Ceti (η Cet) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wieloryba. Znajduje się około 124 lata świetlne od Słońca.

Nazwa

Tradycyjna nazwa gwiazdy, Dheneb, wywodzi się od arabskiego słowa ‏ذَنَب‎ oznaczającego „ogon”, co odnosi się do jej położenia w gwiazdozbiorze. Taką samą etymologię ma Deneb (Alfa Cygni). W „ogonie wieloryba” znajduje się także inna gwiazda o podobnej nazwie, Deneb Kaitos. Jej druga nazwa, Deneb Algenubi, również może być mylona z nazwą innej gwiazdy, Epsilon Leonis (Algenubi)[4].

Charakterystyka

Eta Ceti jest pomarańczowym olbrzymem o typie widmowym K1, który świeci 78 razy jaśniej od Słońca, o temperaturze około 4600 kelwinów. Jest to gwiazda optycznie podwójna, ale składniki układu charakteryzuje odmienny ruch własny, co oznacza, że słabo świecący towarzysz Ety Ceti (ma jasność wizualną 11m) jest niezwiązaną grawitacyjnie z nią gwiazdą, jedynie widoczną w pobliżu olbrzyma z punktu widzenia obserwatora na Ziemi[4].

Układ planetarny

Wokół Ety Ceti krążą dwie planety typu gazowy olbrzym o oznaczeniach Eta Ceti b i Eta Ceti c[2][3]. Ich orbity znajdują się blisko rezonansu 2:1. Analizy stabilności układu wskazują, że ich rzeczywiste masy są większe od mas minimalnych o czynnik co najwyżej 1,4, zatem nie są to brązowe karły[5].

Towarzysz
Masa
(MJ)
Okres orbitalny
(dni)
Półoś wielka
(au)
Ekscentryczność
b2,55 ± 0,13403,5 ± 1,51,270,13 ± 0,05
c3,32 ± 0,18751,9 ± 3,81,930,10 ± 0,06

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d Eta Ceti w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c eta Cet b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  3. a b eta Cet c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  4. a b c d e Jim Kaler: Dheneb (ang.). STARS. [dostęp 2016-01-06].
  5. Trifon Trifonov, Sabine Reffert, Xianyu Tan, Man Hoi Lee, Andreas Quirrenbach. Precise radial velocities of giant stars VI. A possible 2:1 resonant planet pair around the K giant star η Cet. „Astronomy & Astrophysics”. 568, s. A64, 2014. DOI: 10.1051/0004-6361/201322885. arXiv:1407.0712 (ang.). 

Media użyte na tej stronie

Cetus constellation PP3 map PL.svg
Autor: Szczureq, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gwiazdozbiór Wieloryba. Mapa została stworzona przy pomocy programu PP3 autorstwa Torstena Brongera. Wersję wektorową stworzył Szczureq według wzoru z wersji rastrowej, której autorem jest BlueShade.