Eter naftowy

Eter naftowy (nazywany też lekką benzyną lub benzyną ekstrakcyjną[1], czasem utożsamiany z ligroiną[2]) – mieszanina węglowodorów (głównie alkanów) pochodząca z procesu rektyfikacji ropy naftowej[1] o różnie określanym składzie i temperaturze wrzenia, np.:

  • t.wrz. 25–60 °C (czasem do 80 lub 100 °C); gęstość 0,645–0,665 g/cm3[3]
  • t.wrz. 30–60 °C; gęstość ok. 0,63 g/cm3[4][5]
  • t.wrz. 35–60 °C; główne składniki: węglowodory C5 i C6[6]
  • t.wrz. 38–93 °C; główne składniki: węglowodory C5 i C6; CAS 8030-30-6)[7]
  • t.wrz. 40–60 °C[8][9]
  • t.wrz. 40–70 °C; główne składniki: izomery pentanu i heksanu[10]
  • t.wrz. 60–80 °C[9]
  • t.wrz. 70–90 °C; zawiera zwykle mieszaninę izomerów pentanu, heksanu i heptanu w różnych proporcjach[1]
  • t.wrz. 118–179 °C; gęstość ok. 0,86 g/cm3; główne składniki: alkany (55%), cykloalkany (30%) i alkilobenzeny (12%); CAS 8032-32-4[2]
  • różne frakcje o t.wrz. 35—60 °C, 40—60 °C, 60—80 °C, 80—100 °C i 100—120 °C (ligroina)[11]

Wbrew nazwie, chemicznie nie jest eterem, tytułowe określenie wynika z dużej szybkości parowania, przypominającej eter dietylowy[9]. Stosowany jest jako rozpuszczalnik[3][8][5][6][10][11].

Zobacz też

  • Benzyna lakowa

Przypisy

  1. ↑ a b c Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 124, ISBN 83-7183-240-0.
  2. ↑ a b Ligroin, [w:] Pradyot Patnaik, A Comprehensive Guide to the Hazardous Properties of Chemical Substances, John Wiley & Sons, 2007, s. 544, DOI: 10.1002/9780470134955, ISBN 978-0-470-13495-5 (ang.).
  3. ↑ a b eter naftowy, [w:] Encyklopedia techniki. Chemia, Władysław Gajewski (red.), Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1965, s. 201, OCLC 33835352.
  4. ↑ Donald L. Pavia i inni, A Microscale Approach to Organic Laboratory Techniques, wyd. 5, Brooks/Cole, Cengage Learning, 2013, s. [2], ISBN 978-1-133-10652-4 (ang.).
  5. ↑ a b Stéphane Caron, Practical Synthetic Organic Chemistry, John Wiley & Sons, 2011, s. 812, DOI: 10.1002/9781118093559, ISBN 978-3-527-63222-0 (ang.).
  6. ↑ a b Petroleum ether, [w:] CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 2-45, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
  7. ↑ Petroleum ether, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2020-05-24] (ang.).
  8. ↑ a b Christian Reichardt, Thomas Welton, Solvents and Solvent Effects in Organic Chemistry, wyd. 4, John Wiley & Sons, 2010, s. 569, DOI: 10.1002/9783527632220, ISBN 978-3-527-63222-0 (ang.).
  9. ↑ a b c Petroleum ethers, [w:] Jan W. Gooch (red.), Encyclopedic Dictionary of Polymers, Springer, 2011, s. 528, ISBN 978-1-4419-6247-8 (ang.).
  10. ↑ a b eter naftowy, [w:] Jerzy Chodkowski (red.), Mały słownik chemiczny, wyd. V, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 164.
  11. ↑ a b Petroleum ethers, [w:] Wilfred L.F. Armarego, Christina Li Lin Chai, Purification of Laboratory Chemicals, wyd. 6, Elsevier, 2009, s. 16, DOI: 10.1016/C2009-0-26589-5, ISBN 978-1-85617-567-8 (ang.).
Produkty destylacji frakcyjnej ropy naftowej