Etyka chrześcijańska

Etyka chrześcijańska (czasami teologia moralna) – etyka oparta na chrześcijaństwie.

Podobnie jak filozofia chrześcijańska, etyka chrześcijańska nie jest pojęciem jednoznacznym[1]. W szczególności, podziały wewnątrz chrześcijaństwa są podstawą dla odmiennych etyk[2]. Również w ramach poszczególnych odłamów chrześcijaństwa, poszczególne tradycje teologiczne i filozoficzne, znajdowały swoje odbicie w odrębnych doktrynach etycznych. W katolicyzmie dominującą doktryną etyczną jest tomizm[3].

Biblia sama w sobie nie zawiera doktryny etycznej. Daje jednak wiele wskazówek moralnego postępowania i opisuje moralne życie osób wierzących w Boga. Etyka chrześcijańska na podstawie tych wskazań i opisów buduje systematyczną doktrynę etyczną[4].

Źródłami etyki chrześcijańskiej są Biblia, tradycja i nauczanie Kościoła. Poszczególne odłamy chrześcijaństwa przyznają im odmienne znaczenia i wywodzą z nich nieco odmienne treści. Źródła te odróżniają wyraźnie etykę chrześcijańską od etyki filozoficznej czy etyk innych religii. Etyka filozoficzna nie dopuszcza zwykle, istotnych dla etyki chrześcijańskiej, objawienia i wiary religijnej. Rozum i ludzkie doświadczenie, istotne dla etyki filozoficznej, pełnią mniejszą rolę w etyce chrześcijańskiej, z wyjątkiem niektórych nurtów katolicyzmu (np. tomizmu)[5].

Teologia moralna

W odróżnieniu od teologii moralnej, która jako osobna dyscyplina teologiczna ukształtowała się w akademickim systemie wykształcenia teologicznego dopiero w nowożytności, etyka chrześcijańska pojawiła się wraz z Ewangeliami i przebyła długą drogę rozwoju[6]. W historii etyki chrześcijańskiej wyodrębniają się następujące podstawowe etapy[6]:

  1. okres patrystyczny (I–VIII w.);
  2. okres późnobizantyjski (IX–XVI w.);
  3. okres współczesny (XVII–XX w.).

Pierwsza próba całościowego ujęcia etyki chrześcijańskiej należy do Ambrożego z Mediolanu, który po raz pierwszy usystematyzował chrześcijańską naukę moralną i wyłożył ją w swym traktacie Obowiązki duchownych[7].

Etyka chrześcijańska i teologia moralna są często uznawane za synonimy[8]. Termin teologia moralna jest jednak popularniejszy w piśmiennictwie katolickim.

Przypisy

  1. Daniel R. Heimbach. Toward Defining Christian Ethics. „Global Journal of Classical Theology”, 2011. 
  2. Curran 2005 ↓, s. 1651-1657.
  3. V.G. Bourke: Ehics. W: The New Catholic Encyclopedia. T. Carson, J. Cerrito (eds.). T. 5. 2003, s. 392.
  4. Curran 2005 ↓, s. 1650.
  5. Curran 2005 ↓, s. 1651.
  6. a b (Игумнов) 1994 ↓, s. 12.
  7. (Игумнов) 1994 ↓, s. 13.
  8. moral theology, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-03] (ang.).

Bibliografia