Eufrozyna Tatarka

Eufrozyna
caryca Bułgarii
caryca Bułgarii
Okres

od 1300
do ok. 1307

Jako żona

cara Teodora Swetosława

Poprzedniczka

Smilcena Paleologina

Następczyni

Teodora Paleologina

Dane biograficzne
Ojciec

Mankus

Dzieci

Jerzy

Eufrozyna (bułg.: Ефросина, Efrosina) – pierwsza żona cara bułgarskiego Teodora Swetosława. Matka cara Jerzego II Tertera.

Eufrozyna była córką i dziedziczką kupca bizantyńskiego Mankusa, zajmującego się handlem na tatarskim Krymie. Według historyka bizantyńskiego Jerzego Pachymeresa po urodzeniu otrzymała imię Enkonen. Została ochrzczona przez jedną z żon wodza Nogaja, nieślubną córkę cesarza bizantyńskiego Michała VIII Paleologa, Eufrozynę. Na chrzcie przyjęła imię swej chrzestnej matki[1].

W 1285, po zwycięskiej wyprawie chana Nogaja na Bułgarię, car bułgarski Jerzy I Terter był zmuszony oddać swą córkę do haremu syna Nogaja, Czaki a syna Teodora Swetosława, przyszłego męża Eufrozyny, jako zakładnika. W 1291, w wyniku kolejnego zwycięskiego najazdu Nogaja, Jerzy I Terter zbiegł do Bizancjum[2]. Utrata tronu carskiego przez ojca sprawiła, że Teodor Swetosław znalazł się w trudnej sytuacji ekonomicznej i osobistej. To prawdopodobnie w tym czasie żona chana Nogaja, Eufrozyna doprowadziła do jego ślubu ze swą chrześniaczką i imienniczką, bogatą córką bizantyńskiego kupca, posiadającego spore wpływy na dworze chana[3].

Po śmierci Nogaja w 1299, Teodor Swetosław u boku jego syna Czaki zbiegł w granice Bułgarii. Oddziały Czaki pokonały siły regentów, a Teodor Swetosław nakłonił bojarów tyrnowskich do obrania Czaki carem[2]. Zdaniem bułgarskiego historyka P. Pawłowa to właśnie złoto Eufrozyny otwarło drogę na Tyrnowo przed Teodorem Swetosławem i jego szwagrem Czaką, żonatym z jego siostrą[3].

W rok później obawiając się najazdu nowego chana tatarskiego Teodor Swetosław doprowadził do zamordowania Czaki i sam objął tron. Córka bizantyńskiego kupca została u jego boku carycą Bułgarii[2].

Teodor Swetosław i Eufrozyna mieli jednego syna Jerzego II Tertera[1]. Data i okoliczności śmierci Eufrozyny nie są znane. Nastąpiła ona najprawdopodobniej przed 1307, w którym Teodor Swetosław zawarł pokój z Bizancjum i pojął za żonę córkę cesarza bizantyńskiego Michała IX[2][3].

Przypisy

  1. a b Ch. Cawley: Medieval Lands.
  2. a b c d Tadeusz Wasilewski: Historia Bułgarii. s. 102–103.
  3. a b c Płamen Pawłow: Tyrnowskite carici.

Bibliografia