Eugeniusz Świerczewski

Eugeniusz Świerczewski

Gens

Data urodzenia	18 września 1894
Data i miejsce śmierci	20 czerwca 1944 Warszawa
Przyczyna śmierci	powieszenie
Zawód, zajęcie	dziennikarz, krytyk teatralny, żołnierz konspiracji, agent Gestapo
Narodowość	polska
Małżeństwo	Nina Świerczewska
Odznaczenia

Eugeniusz Świerczewski, ps. „Gens” (ur. 18 września 1894, zm. 20 czerwca 1944 w Warszawie) – dziennikarz, krytyk teatralny, żołnierz konspiracji, agent Gestapo w Armii Krajowej.

Życiorys

18 listopada 1918 generał Bolesław Roja przydzielił go do Biura Prasowego w Polskiej Komendzie Wojskowej w Krakowie^[1]. W czasie wojny polsko-bolszewickiej służył jako oficer kulturalno-oświatowy i dowódca pociągu propagandowego. Na wniosek majora Stefana Roweckiego został awansowany do stopnia porucznika. W 1923 był oficerem rezerwowym 15 pułku piechoty „Wilków” w Dęblinie. Został zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1921 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów rezerwowych piechoty^[2]. Później mieszkał w Warszawie, gdzie był dziennikarzem i krytykiem teatralnym. Należał do Towarzystwa Krzewienia Kultury Teatralnej. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Był wówczas podporucznikiem ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1921 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów rezerwy intendentów^[3].

W czasie okupacji pracował w wywiadzie ZWZ-AK pod pseudonimem „Gens”. Jego żoną była Nina Świerczewska, siostra Ludwika Kalksteina. Po jej aresztowaniu, namówiony przez szwagra (w zamian za zapewnienie o wcześniejszym zwolnieniu małżonki) podjął pracę dla Niemców jako agent nr „100”. Wziął udział w rozpracowywaniu Oddziału II Komendy Głównej AK oraz łączności i zadenuncjowaniu generała Stefana Grota-Roweckiego.

Z wyroku Polskiego Państwa Podziemnego za zdradę został zabity przez oddział pod dowództwem Stefana Rysia pseudonim „Józef”. Wyrok przez powieszenie wykonano w suterenie przy ul. Krochmalnej 74.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych^[4]
• Srebrny Krzyż Zasługi^[4]
• Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi^[4]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[4]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[4]
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)^[4]
• Order Palm Akademickich (Francja)^[4]

Przypisy

Bibliografia

• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Leszek Gondek: Polska karząca 1939-1945, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1988, ISBN 83-211-0973-X.
• strona poświęcona Stefanowi Roweckiemu
• Waldemar Grabowski. Kalkstein i Kaczorowska w świetle akt UB. „Biuletyn IPN”. 8-9 (43/44), s. 87-100, 2004. 

Linki zewnętrzne

• Eugeniusz Świerczewski – publikacje w bibliotece Polona