Eugeniusz Dziewulski

Eugeniusz Dziewulski
Ilustracja
Dziewulski (pośrodku) po koncercie (Lublin, 1935)
Data urodzenia

9 stycznia 1888

Data i miejsce śmierci

4 lutego 1978
Falenica

Narodowość

polska

Alma Mater

Konserwatorium Cesarskiego Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego w Kijowie

Dziedzina sztuki

muzyka, teatr

Epoka

XX wiek

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (nadany dwukrotnie)

Eugeniusz Dziewulski (ur. 9 stycznia 1888[a], zm. 4 lutego 1978 w Falenicy) – polski dyrygent, kompozytor i kierownik muzyczny, reżyser i scenograf teatralny[1][2][3], kierownik muzyczny i pedagog w Instytucie Reduty w latach 1924–1929[4].

Życiorys

Eugeniusz Dziewulski był synem Mariana i Alojzy z Ur­banowiczów[5]. Jego brat Marian był pracownikiem administracyjnym teatru Reduta[2]. Studiował kompozycję i dyrygenturę w klasie Reinholda Glièra w kijowskim w Konserwatorium Cesarskiego Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego (1913–1918)[1][2]. 1 sierpnia 1914 ożenił się z Reginą z Jędrzejewskich[5]. Był ochotnikiem w wojnie polsko-bolszewickiej[2].

Eugeniusz Dziewulski współpracował m.in. z Teatrem Polskim w Kijowie (kierownik muzyczny[b] oraz skrzypek; 1914–1919[1]), Teatrem Studya, Młodym Teatrem Polskim w Kijowie (1917)[2], ukraińskimi teatrami Narodna Drama[1][2] i Mołodoj Teatr (kierownik muzyczny[c]; 1917–?), teatrem Sołowcowa (balet Chrizis Reinholda Glière'a), Teatrem Miejskim we Lwowie (1929–1931), Teatrem Miejskim w Lublinie (1931–1933), Teatrem Wybrzeże (1946–1948) oraz Teatrem im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (1949–1950). Współpracował z reżyserami takimi jak Edmund Wierciński, Iwo Gall, Zbigniew Koczanowicz, Kazimierz Wilamowski, Stanisława Perzanowska, Teofil Trzciński, Zygmunt Chmielewski oraz Juliusz Osterwa, z którym łączyła go przyjaźń[2].

W latach 1929–1931[2] był kierownikiem muzycznym wileńskiej rozgłośni Polskiego Radia[1][2]. W 1938 i 1939 odznaczony został Złotym Krzyżem Zasługi. Po 1945 podjął współpracę z Filharmonią Warszawską oraz Państwową Filharmonią w Lublinie[1]. W 1952 sprawował funkcję naczelnika Wydziału Operowego Ministerstwa Kultury i Sztuki[2]. W latach 1954-1957 był dyrektorem Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, jednocześnie od 1955 do 1958 przewodniczył tamtejszej orkiestrze. W 1966 otrzymał wyróżnienie na Konkursie Kompozytorskim im. księcia Rainiera III w Monako za utwór Kolorowe obrazki z 1962[1].

Wybrane utwory koncertowe

(opracowano na podstawie materiału źródłowego[1])

  • Kwintet fortepianowy (1917)
  • Preludia i fugi na fortepian (1917–1918)
  • Symfonia nr 1 (1919)
  • Symfonia nr 2 (1919)
  • Symfonia nr 3 (1923)
  • Uwertura jubileuszowa na orkiestrę (1923)
  • Koncert na fortepian i orkiestrę (1928)
  • Zielony pajac, suita na orkiestrę (1929)
  • Pieśni do słów Kazimiery Iłłakowiczówny, Leopolda Staffa i Zdzisława Dębickiego na głos i fortepian (1929–1931)
  • Polonez na orkiestrę (1935)
  • Piotr Płaksin, poemat symfoniczny (1938)
  • W srebrzystej poświacie księżyca, suita na małą orkiestrę (1951)
  • Nad lazurowym wybrzeżem, poemat symfoniczny (1951)
  • Noc listopadowa, suita na małą orkiestrę (1951)
  • Tryptyk kurpiowski na sopran, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1954–1958)
  • Symfonia nr 4 (1955)
  • Obrazki symfoniczne, suita na orkiestrę (1955)
  • Uwertura koncertowa na orkiestrę (1955)
  • Arkadia, poemat symfoniczny (1955)
  • Kolorowe obrazki, suita na orkiestrę (1962)
  • Suita na orkiestrę (1962)
  • Uwertura uroczysta na orkiestrę (1962)
  • Impresje symfoniczne na orkiestrę (1963)
  • Miserere na chór mieszany i orkiestrę (1968)

Uwagi

  1. ↑ Eugeniusz Dziewulski urodził się, według różnych źródeł, w Warszawie[1] lub Humaniu[2].
  2. ↑ Skomponował i dyrygował muzykę do sztuk Krzyżacy, Noc listopadowa, Nowy Don Kichot[2].
  3. ↑ Skomponował i dyrygował muzykę do sztuk Diabeł i karczmarka, Sonce ruiny[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Polskie Centrum Informacji Muzycznej: Wirtualna Encyklopedia Muzyczna ↓.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m Encyklopedia teatru polskiego ↓.
  3. ↑ Szczepańska-Malinowska 1984 ↓, s. 000.
  4. ↑ Wanda Świątkowska. Kształcenie w Reducie. „Pamiętnik Teatralny”. 2 (274), s. 43, 2020. DOI: 10.36744/pt.38. ISSN 2658-2899. 
  5. ↑ a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 161.

Bibliografia

  • Eugeniusz Dziewulski. W: Wirtualna Encyklopedia Muzyczna [on-line]. Polskie Centrum Informacji Muzycznej, (aktualizacja: czerwiec 2008). [dostęp 2021-01-07].
  • Eugeniusz Dziewulski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-01-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-12].
  • Elżbieta Szczepańska-Malinowska: Eugeniusz Dziewulski. W: Encyklopedia Muzyczna PWM. red. Elżbieta Dziębowska. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984. ISBN 83-224-0223-6.

Media użyte na tej stronie

POL Złoty Krzyż Zasługi 2r BAR.svg
Baretka: Złoty Krzyż Zasługi (nadany dwukrotnie) – III RP (1992).
EugeniuszDziewulski1935.png
Eugeniusz Dziewulski (niski, pośrodku), polski dyrygent i kierownik muzyczny teatrów z członkami Towarzystwa Śpiewaczego "Echo" po koncercie.