Eugeniusz Jurkowski

Eugeniusz Jurkowski
Ilustracja
Eugeniusz Jurkowski ok. 1935 roku
Data i miejsce urodzenia

26 marca 1897
Warszawa ?

Data śmierci

1945

Poseł na Sejm IV i V kadencji
(II Rzeczypospolitej)
Okres

od 1935
do 1939

Przynależność polityczna

OZN

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi

Eugeniusz Jurkowski (ur. 26 marca 1897 w Warszawie?, zm. 1945) – polski urzędnik państwowy, działacz społeczny i samorządowy, poseł na Sejm IV (1935–1938) i V (1938–1939) kadencji w II RP.

Życiorys

Uczył się w gimnazjum w Warszawie, ukończył w 1935 roku Studium Administracji Państwowej i Samorządowej przy Szkole Nauk Politycznych.

Od 1913 roku brał czynny udział w Wolnych Drużynach Strzeleckich. Od 1914 roku działał w warszawskim skautingu, w latach 1914–1915 był drużynowym. Od 1915 roku służył w Legionach Polskich, od 1916 był członkiem POW. Został aresztowany przez Niemców w lipcu 1917 roku i był więziony w Kaliszu i Havelbergu, skąd zbiegł w styczniu 1918 roku i powrócił do działalności w POW (był dowódcą oddziałów w Ostrowcu, Włocławku i Warszawie). W listopadzie 1918 roku uczestniczył w akcji rozbrajania wojsk niemieckich w Twierdzy Zegrze. Od stycznia 1919 roku służył w Wojsku Polskim, jako kolejno dowódca plutonu w grupie harcerskiej przy 2 Dywizji Piechoty Legionów, następnie został przydzielony do Sekcji Defensywy Dowództwa Frontu Litewsko-Białoruskiego, do oddziałów pozafrontowych (dywersyjnych) przy 2 Dywizji Piechoty, do Sekcji Defensywy Naczelnego Dowództwa.

Był również uczestnikiem III powstania śląskiego w 1921 roku.

W 1921 roku zorganizował na Pradze Związek Strzelecki i stanął na jego czele[1].

Został zwolniony do rezerwy w stopniu chorążego w sierpniu 1923 roku z przydziałem do 36 pułku piechoty Legii Akademickiej (później był wiceprezesem Towarzystwa Przyjaciół tego pułku), w 1926 roku awansowano go na podporucznika rezerwy.

Od 1925 roku pracował jako urzędnik w Samodzielnym Referacie Informacyjnym Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I, od 1930 roku jako referent-asesor w tym referacie – został wyznaczony do zwalczania ruchu komunistycznego w oddziałach garnizonu warszawskiego i modlińskiego. Występował w procesach sądowych członków KPP jako główny świadek oskarżenia[2].

Pełnił wiele funkcji społecznych: był prezesem resortowego koła Stowarzyszenia Urzędników Państwowych przy Ministerstwie Spraw Wojskowych, prezesem praskiego Związku Peowiaków i działaczem Związku Rezerwistów. Od 1928 był prezesem Towarzystwa „Koło Prażan”, prezesem Zarządu Głównego Związku Zawodowego Pracowników Kolei Dojazdowych, członkiem samorządowej Rady Dzielnicowej, przewodniczącym grodzkiego Komitetu Pomocy Zimowej Bezrobotnym[2].

W wyborach parlamentarnych w 1935 roku został wybrany posłem na Sejm IV kadencji (1935–1938) 15 499 głosami z okręgu nr 6, obejmującego powiat prasko-warszawski. W kadencji tej pracował w komisjach: komunikacji, której był sekretarzem, i wojskowej[1][2]. W Sejmie IV kadencji był wybrany do komisji specjalnych: do rozważenia projektów ustaw o użyciu broni przez wartowników cywilnych i o zmianie ustawy o pocztach, radiotelegrafach, telegrafach i telefonach w czasie wojny (w styczniu 1936 roku), komisji ds. samorządu stołecznego (w marcu 1936 roku) i komisji ds. samorządu miejskiego (w lutym 1938 roku)[1].

W wyborach parlamentarnych w 1938 roku został wybrany posłem na Sejm V kadencji (1938–1939) z tego samego okręgu (nr 6). W kadencji tej pracował w komisjach: komunikacji i pracy[2].

W 1939 roku został wiceprzewodniczącym Okręgu Warszawskiego Obozu Zjednoczenia Narodowego.

W okresie okupacji niemieckiej działał w ZWZ. Został aresztowany przez gestapo 21 marca 1941 roku, był więziony na Pawiaku, prawdopodobnie od 7 marca 1943 roku przebywał w Auschwitz-Birkenau. Na początku maja 1945 roku przebywał w obozie koncentracyjnym Bergen-Belsen, zaginął podczas ewakuacji obozu[2].

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

W głównym holu gmachu Sejmu RP (na I piętrze) przy ulicy Wiejskiej 17 września 2005 roku marszałek Sejmu Włodzimierz Cimoszewicz odsłonił tablicę, na której istnieje napis: „Sejm Rzeczypospolitej oddaje głęboki hołd swoim poprzednikom, posłom II Rzeczypospolitej, którzy oddali życie za Polskę w czasie II wojny światowej. Ich cierpienie i danina krwi nie były daremne, współtworzyły fundament, na którym opiera się niepodległość naszej ojczyzny. Niech pamięć o tym będzie zawsze w nas obecna, gdyż Naród, który traci pamięć, traci sumienie”. Wśród nazwisk posłów znajduje się nazwisko Eugeniusza Jurkowskiego.

Życie rodzinne

Był synem Stanisława i Stanisławy z domu Pytel. Ożenił się z Apolonią Kwiatkowską, z którą miał dwie córki.[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 103.
  2. ↑ a b c d e f Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Eugeniusz Jurkowski. [dostęp 2012-07-01].
  3. ↑ M.P. z 1932 r. nr 140, poz. 172 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  4. ↑ M.P. z 1937 r. nr 213, poz. 355 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  5. ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 298 „za zasługi na polu bezpieczeństwa wojska”.

Linki zewnętrzne

  • Plakaty wyborcze, Eugeniusz Jurkowski poseł na Sejm IV kadencji (1935–1938), w zbiorach Biblioteki Narodowej - wersja cyfrowa na Polona.pl

Media użyte na tej stronie