Eugeniusz Pryczkowski

Eugeniusz Pryczkowski (kasz. Eùgeniusz Prëczkòwsczi; ur. 7 lipca 1969 w Wejherowie) – doktor nauk humanistycznych, kaszubski dziennikarz, poeta, pisarz, tłumacz, autor tekstów, wydawca i działacz, członek władz Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, wiceprzewodniczący Rady Powiatu Kartuskiego, założyciel zespołu „Młodzëzna”.

Życiorys

Eugeniusz Pryczkowski pochodzi ze wsi Stążki k. Sianowa. Ukończył szkołę podstawową w Łebieńskiej Hucie k. Szemuda i Liceum Ogólnokształcące im. H. Derdowskiego w Kartuzach. W 1988 r. zamieszkał w Gdańsku i zaczął studia na Politechnice Gdańskiej na kierunku budownictwo lądowe, ukończone w 1994 r. Ukończył Podyplomowe Studium Pedagogiczne na Wyższej Szkole Ateneum w Gdańsku. W 2016 r. obronił doktorat w zakresie historii na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Na studiach w Gdańsku zetknął się z ks. Franciszkiem Gruczą, za którego ucznia się uważa, rozpoczął działalność regionalną, założył kaszubskie czasopismo Tatczëzna i zaczął współpracę z programem telewizyjnym Rodnô zemia. W 1993 r. wydał swą pierwszą publikację - tłumaczenie powiastek Anthony’ego de Mello. Dwa lata później założył tygodnik Norda, a wraz z Arturem Jabłońskim wydawnictwo Szos. W latach 1997-2000 odbył specjalistyczne szkolenia w zakresie dziennikarstwa telewizyjnego. Od 1998 r. publikuje we własnym wydawnictwie Rost. Od 2003 r. jest członkiem Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych, a od 2005 r. Związku Literatów Polskich. W 2004 r. znalazł się w składzie Rady Języka Kaszubskiego. W 2010 r. został radnym Powiatu Kartuskiego. Od 2002 r. jest też członkiem Rady Ekonomicznej (komitetu rozbudowy) Sanktuarium Królowej Kaszub w Sianowie.

Od 2001 r. mieszka w Baninie z żoną Elżbietą z d. Reiter (zam. 1994 r.) i czworgiem dzieci: Weroniką (ur. 1996), Antonim (ur. 1998), Witosławem (ur. 2000) i Julianem (ur. 2002). W 2005 r. założył i współprowadzi kaszubski zespół dziecięco-młodzieżowy Spiéwné Kwiôtczi z Banina. Regularnie przygotowuje Wojewódzki Konkurs Multimedialny, festiwal Kąsk do Smiéchu i in.

Praca na rzecz Kaszub

W 1989 r. E. Pryczkowski wstąpił do Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego i jego klubu studenckiego Pomorania. Od 1990 r. był jego wiceprezesem, a w latach 1991-1992 prezesem. W 1992 r. organizował jubileusz XXX-lecia Pomoranii i uczestniczył w II Kongresie Kaszubskim, m.in. jako redaktor biuletynu Lecëdło. Od 1992 r. jest delegatem na zjazd ZK-P, a od 1995 r. członkiem jego władz. W latach 1993-1998 był wiceprezesem, a w latach 1998-2001 skarbnikiem oddziału ZK-P w Gdańsku. W 2002 r. założył, a w 2003 r. został przewodniczącym klubu, a od 2004 r. prezesem oddziału ZK-P w Baninie. W latach 2004-07 był przewodniczącym Komisji Kościelnej ZK-P. Od stycznia 2008 r. należy do Rady Języka Kaszubskiego. W 1990 r. był współorganizatorem Kaszëbsczich Òżniwinów w Sianowie. W 2001 r. zainicjował tam budowę Kaszubskiej Drogi Krzyżowej na placu pielgrzymkowym w Sanktuarium Królowej Kaszub, którą odprawia się od 2004 r., oraz misteria Pusta Noc dla Ojca Świętego (2005) i Oratorium Sianowskie (2009), a wraz z A. Jabłońskim coroczne Zjazdy Twórców Literatury Kaszubskiej w Wejherowie, organizowane w latach 1996-2000. Występował w Pierwszej Kaszubskiej Pasji T. Fopkego (2002-04 oraz w kaszubskiej wersji językowej filmu Jezus (2004). Był konsultantem językowym, a także kaszubskim aktorem, w filmie „Kamerdyner” w reż. Filipa Bajona.

Praca w mediach

W 1989 r. E. Pryczkowski związał się z kaszubskim Klubem Studentów Pomorania. W 1990 r. współzałożył pismo Tatczëzna, którego w 1991 r. był redaktorem naczelnym. W 1990 r. nawiązał współpracę z kaszubskim magazynem telewizyjnym Rodnô zemia jako lektor kaszubskiego. W kwietniu 1995 r. został jego współredaktorem, a pod koniec 1998 r. redaktorem. Prowadził go do jego likwidacji w 2010 r. Rozpoczął wtedy przygotowywanie kaszubskich programów dla telewizji kablowej: Spiéwné Ùczbë w TV Teletronik i Wòjnowi Kaszëbi w CSB TV. Od 1992 do 2001 r. był też felietonistą magazynu Na bôtach i w bòrach, nadawanego w Radiu Gdańsk. Na początku 1995 r. E. Pryczkowski związał się z wydawnictwem Rumina, gdzie wraz z Kazimierzem Klawitrem na początku 1995 r. założył tygodnik Norda. Od początku był redaktorem pisma, które od stycznia 1997 r. ukazuje się jako weekendowy dodatek do Dziennika Bałtyckiego. Redagował go do 2010 r.

Twórczość literacka

Jako literat zadebiutował w 1990 r. w Tatczëznie wierszem Rodnô Mòwa. Publikował i publikuje m.in. w pismach Gwiazda Morza, Gazeta Kartuska, Kurier Bytowski, Lesôk, Nasz Tygodnik Kartuzy, Pomerania, Zsziwk i Zrzesz Kaszëbskô w językach polskim i kaszubskim, na który również tłumaczy.

Napisał ponad trzy tysiące pozycji publicystycznych, wierszy, pieśni, felietonów, opowiadań, szkiców i tłumaczeń. Używane pseudonimy: Manijôczka, Antoni Radtke, Jan Antonowicz, Jan Dosz. Pod własnym nazwiskiem napisał, zredagował i wydał ponad 30 książek. W prowadzonych przez siebie wydawnictwach opublikował około stu pozycji literatury regionalnej, z niemal wszystkich gatunków literackich, po polsku i kaszubsku. Przyczynił się walnie do opracowania obowiązującego od 13 maja 1996 r. wariantu pisowni kaszubskiej.

Publikacje (wybór)

  • Anthony de Mello - Casnô aureola, Gdańsk 1993 (tłumaczenie)[1]
  • Dërchôj królewiónkò, Gdynia 1996 (redakcja)[2]
  • Më trzimómë z Bògã, Gdynia 1998 (przekłady, redakcja; współpraca: Eugeniusz Gołąbek)[3]
  • Na jimiã Bòsczé, Gdańsk 2000[4]
  • Bëlny szport wiele wôrt, Gdańsk 2000, 2010 (redakcja)[5][6]
  • Mësla dzecka, Gdańsk 2001 (redakcja; współpraca: Elżbieta Pryczkowska)[7]
  • Królowa Kaszub, Banino-Pelplin 2002[8]
  • Piesnie Rodny Zemi, Banino-Pelplin 2003 (plus płyta CD; współautorzy: Tomasz Fopke i Jerzy Stachurski)[9]
  • Òjcze nasz, Banino-Pelplin 2004 (redakcja)[10]
  • Bòże pòmagôj. Jan Paweł II do Kaszubów, Banino-Pelplin 2005[11]
  • Ksążeczka do nôbòżéństwa, Pelplin 2005[12]
  • Zrzeszeni w Baninie, Banino-Pelplin 2006[13]
  • Dlô Was Panie, Gdańsk 2006 (redakcja)[14]
  • Wspomnienia kaszubskich Sybiraków, Banino-Pelplin 2006 (redakcja)[15]
  • Sól zemi, Banino 2007[16]
  • Kaszubski Kordecki. Życie i twórczość ks. prał. Franciszka Gruczy, Banino 2008[17]
  • Nótë kaszëbsczé. Pòpùlarné piesnie, Banino 2008 (redakcja)[18]
  • Siła Żukowa, Banino-Żukowo 2009[19]
  • Norbertańska siła Kaszub, red. Andrzej Groth, Eugeniusz Pryczkowski, Banino-Żukowo 2011[20]
  • Kùńczi sã mòja pielgrzimka. 100 lat Władysławy Gołąbek z Pryczkowskich, Banino 2012[21]
  • Leksykon Ziemi Żukowskiej, Żukowo 2012[22]
  • Dzecynny czas, tomik poezji, Banino 2012[23]
  • Serce miec, współautor Jerzy Stachurski, śpiewnik, Banino 2015[24]
  • Swiónowskô nasza Matinko. Dzieje parafii i sanktuarium oraz cuda Królowej Kaszub, Banino 2016[25]
  • Król Kaszubów - Karol Krefft, Banino 2016[26]
  • Kaszëbskô młodëch rewòlucjô, współautor Katarzyna Kankowska-Filipiak, Banino 2017[27]
  • Sanktuarium sianowskie a tożsamość kaszubska, praca zbiorowa, red., Sianowo-Banino 2018[28]
  • Banino. Miszewo, Pępowo, Rębiechowo – dzieje dramatyczne i piękne, Banino 2018[28]
  • Królowa Morza. Kaszubskie sanktuarium w Swarzewie, Banino-Swarzewo, 2019[29]
  • Z Bãdargòwa do Lëzëna. Paweł Miotk - dzejôrz, lëterat, wójt, współautor Gracjan Fopke, Banino 2020[30]
  • Płomiéń miłotë. 51 sonetów na 51 lat, Banino 2020[31]
  • X Festiwali Filmów Kaszubskich, Banino 2020[32].

Dyskografia (wybór)

  • Jadą z kòlãdą (kaseta magn., Sierakowice 1998)
  • Piesnie Rodny Zemi (2003)
  • Më jesmë młodi (Luzino 2004)
  • Le żecé biegô (Luzino 2006)
  • Òd se cos dac (Banino 2008)
  • Oratorium Sianowskie (Banino 2009)
  • Piãkné Kaszëbë (Koleczkowianie, Szemud, 2010)
  • Cél daleczi (Banino 2010)
  • Wiedno Kaszëbë (Banino 2012)
  • Dwie stegnë (Banino 2017)
  • Mój tusk (Banino 2018)
  • Żegnôj swiat całi (2019)

Nagrody

  • Skra Ormuzdowa (1991)
  • Wyróżnienie Polcul Foundation za działalność dziennikarską na Kaszubach (1998)
  • Medal Stolema (1999)[33]
  • Nagroda literacka im. Romana Wróblewskiego (1993)
  • II nagroda na Ogólnopolskim Konkursie Prozatorskim im. Jana Drzeżdżona w Wejherowie (1996)
  • Nagroda Zarządu Głównego ZK-P na XII Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Mieczysława Stryjewskiego w Lęborku (1997)
  • Nagroda Instytutu Kaszubskiego na XV Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Mieczysława Stryjewskiego w Lęborku (2000)
  • Nagroda Burmistrza Kartuz Lokalne partnerstwo 2002, (2003)
  • Mistrz Kaszubskiej Ortografii w II Dyktandzie Kaszubskim (Wejherowo 2003)
  • III nagroda na Targach Książki w Kościerzynie za Piesnie Rodny Zemi (2003)
  • Nagroda Gminy Somonino Kaszëba 2003 (2004)
  • I nagroda na Targach Książki Kaszubskiej i Pomorskiej w Kościerzynie za Bòże pòmagôj. Jan Paweł II do Kaszubów (2005)
  • Nagroda Gminy Kosakowo Złoty Kłos (2005)
  • Medal 50-lecia Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego (2006)
  • III nagroda na Ogólnopolskim Konkursie Prozatorskim im. Jana Drzeżdżona w Wejherowie (2007)
  • II Nagroda w Ogólnopolskim Konkursie Poezji Maryjnej (2011)
  • I Nagroda w Ogólnopolskim Konkursie Poezji Maryjnej (2012)
  • Arcymistrz Kaszubskiej Ortografii (2012)[34]
  • Medal im. Lecha Badkowskiego (2018)[35]
  • Nagroda Gminy Żukowo "Sucovia" (2019)[36]
  • Medal "Srebrna Tabakiera Abrahama" (2019)[37]
  • Srebrny Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" (2019)[38]

Przypisy

  1. Biblioteka Publiczna Gminy Wejherowo im. Aleksandra Labudy w Bolszewie, bckgw.pl [dostęp 2021-01-19].
  2. Eugeniusz Pryczkowski, Dërchôj królewiónkò : antologia dzysdniowi prozë kaszëbsczi, Gdynia: "Szos", 1996, ISBN 83-905705-6-4, OCLC 835624309 [dostęp 2021-01-19].
  3. Eugeniusz Gołąbek, Eugeniusz Pryczkowski, Më trzimómë z Bògã : Kaszëbsczi môłi mòdlëtewnik, Banino: Wydawnictwo "Rost", 2014, ISBN 978-83-60640-58-6, OCLC 904781938 [dostęp 2021-01-19].
  4. Katarzyna Rolbiecka, Na jimią Bósczé, Gduńsk: Rost, 2000, ISBN 83-910654-9-9, OCLC 751559491 [dostęp 2021-01-19].
  5. Eugeniusz Pryczkowski, Katarzyna Rolbiecka, Bëlny szport wiele wôrt : kaszëbsczé wice, Gduńsk: Rost, 2000, ISBN 83-910654-6-4, OCLC 751559544 [dostęp 2021-01-19].
  6. Eugeniusz Pryczkowski, Katarzyna Rolbiecka, Bëlny szport wiele wôrt : kaszëbsczé wice, wyd. Wyd. 3 poszerz. i popr, Banino: Rost, 2010, ISBN 978-83-60640-32-6, OCLC 904778536 [dostęp 2021-01-19].
  7. Elżbieta Pryczkowska, Eugeniusz Pryczkowski, Mësla dzecka : antologiô kaszëbsczich wiérztów dlô dzôtków i młodzëznë, Banino: Rost, 2001, ISBN 83-915946-0-2, OCLC 749763058 [dostęp 2021-01-19].
  8. Eugeniusz Pryczkowski, Królowa Kaszub, Sianowo: Rost, 2002, ISBN 83-915946-3-7, OCLC 70784076 [dostęp 2021-01-19].
  9. Fopke, www.fopke.pl [dostęp 2021-01-19] (pol.).
  10. Eugeniusz Pryczkowski, ÒJCZE NASZ, szwajcaria-kaszubska.pl [dostęp 2021-01-19] (pol.).
  11. Eugeniusz Pryczkowski, Jan Paweł II, Bòże pòmagôj : Jan Paweł II do Kaszubów, Pelplin: Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej "Bernardinum", 2005, ISBN 83-7380-290-8, OCLC 749479338 [dostęp 2021-01-19].
  12. Eugeniusz Pryczkowski, Ksążeczka do nôbòżéństwa, Pelplin: Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej "Bernardinum", 2005, ISBN 83-7380-314-9, OCLC 169452462 [dostęp 2021-01-19].
  13. Eugeniusz Pryczkowski, Zrzeszeni w Baninie, Banino: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie. Oddział w Baninie, 2006, ISBN 83-921008-8-3, OCLC 297580190 [dostęp 2021-01-19].
  14. Śpiewnik kościelny - Dlô Was Panie, CZEC Kaszubskie Książki i Upominki - Pamiątki z Kaszub [dostęp 2021-01-19] (pol.).
  15. Wspomnienia kaszubskich Sybiraków, wyd. Wyd. 2, Banino: Wydawnictwo "Rost", 2010, ISBN 978-83-60640-41-8, OCLC 904779753 [dostęp 2021-01-19].
  16. Sól zemi, Banino: Wydawnictwo Rost, 2007, ISBN 978-83-60640-12-8, OCLC 904779760 [dostęp 2021-01-19].
  17. Eugeniusz Pryczkowski, Kaszubski Kordecki : życie i twórczość ks. Franciszka Gruczy, wyd. Wydanie II poprawione, Banino, ISBN 978-83-60640-52-4, OCLC 921913018 [dostęp 2021-01-19].
  18. Eugeniusz Pryczkowski, Nótë kaszëbsczé : pòpùlarné piesnie, Banino: Wydawnictwo Rost, 2008, ISBN 978-83-60640-25-8, OCLC 904778436 [dostęp 2021-01-19].
  19. Zygmunt Rohde, Ludność polska Wejherowa i okolic w czasie II wojny światowej, Wejherowo : Banino, ISBN 978-83-60640-26-5, OCLC 953253364 [dostęp 2021-01-19].
  20. Andrzej Groth, Eugeniusz Pryczkowski, Norbertańska siła Kaszub, Banino, ISBN 978-83-926748-6-3, OCLC 935940270 [dostęp 2021-01-19].
  21. Eugeniusz Pryczkowski, Wspomnienia kaszubskich Sybiraków, Banino: Wydawn. "Rost", 2006, ISBN 83-60640-00-9, OCLC 271834482 [dostęp 2021-01-19].
  22. Leksykon Ziemi Żukowskiej, Banino: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Oddział w Baninie, 2012, ISBN 978-83-926748-7-0, OCLC 829791085 [dostęp 2021-01-19].
  23. Płomiéń miłotë : 51 sonetów na 51 lat, Banino: ZKP Banino, 2020, ISBN 978-83-63940-11-9, OCLC 1199626964 [dostęp 2021-01-19].
  24. Jerzi Stachùrsczi, Serce miec, wyd. Wyd. 1, Banino, ISBN 978-83-63940-01-0, OCLC 1158587146 [dostęp 2021-01-19].
  25. Eugeniusz Pryczkowski, Swiónowskô nasza Matinkò : dzieje parafii i sanktuarium oraz cuda Królowej Kaszub, Banino, ISBN 978-83-63940-03-4, OCLC 1079409648 [dostęp 2021-01-19].
  26. Król Kaszubów : Karol Krefft, wyd. Wydanie I, Banino: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie. Oddział w Baninie, ISBN 978-83-63940-02-7, OCLC 965928974 [dostęp 2021-01-19].
  27. Katarzëna Kankòwskô-Filëpiôk, Eugeniusz Pryczkowski, Kaszëbskô młodëch rewòlucjô, Banino, ISBN 978-83-63940-04-1, OCLC 1015687625 [dostęp 2021-01-19].
  28. a b Eugeniusz Pryczkowski, Banino : Miszewo, Pępowo, Rębiechowo : dzieje dramatyczne i piękne, Banino, ISBN 978-83-63940-07-2, OCLC 1123200324 [dostęp 2021-01-19].
  29. Królowa morza : dzieje kaszubskiego Sanktuarium Matki Boskiej Swarzewskiej, Swarzewo: ZKP Banino, 2019, ISBN 978-83-63940-09-6, OCLC 1164110425 [dostęp 2021-01-19].
  30. Eugeniusz Pryczkowski, Paweł Michał Miotk, Z Bãdargòwa do Lëzëna : Paweł Miotk - dziejôrz, lëterat i wójt, Banino: ZKP Banino, 2020, ISBN 978-83-63940-10-2, OCLC 1183359377 [dostęp 2021-01-19].
  31. Kaszubi.pl, www.kaszubi.pl [dostęp 2021-01-19].
  32. Eugeniusz Pryczkowski, X Festiwali Filmów Kaszubskich, Banino: ZKP Banino, 2020, ISBN 978-83-63940-12-6, OCLC 1204345301 [dostęp 2021-01-19].
  33. Medal Stolema, Klub Studencki "Pomorania", 16 marca 2017 [dostęp 2021-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-21] (pol.).
  34. Dyktando Kaszubskie "Królewiónka w pałacu". Wyłoniono arcymistrza, expresskaszubski.pl [dostęp 2021-01-18] (pol.).
  35. Zasłużeni regionaliści wyróżnieni medalami im. Lecha Bądkowskiego, zKaszub.info, 14 maja 2018 [dostęp 2021-01-18] (pol.).
  36. Żukowo. Gminne Nagrody Sucovia trafiły w ręce laureatów, expresskaszubski.pl [dostęp 2021-01-18] (pol.).
  37. Kaszubi.pl, www.kaszubi.pl [dostęp 2021-01-16].
  38. MKiDN - Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis [dostęp 2021-01-18] (pol.).

Bibliografia

  • Kto jest kim w województwie pomorskim, Gdańsk 2000
  • W.W. Frankowska (red.), Muzyka Kaszub, Gdańsk 2005
  • J. Mordawski, Statystyka ludności kaszubskiej. Kaszubi u progu XXI wieku, Gdańsk 2005
  • R. Osowicka, Bedeker wejherowski, Wejherowo 2006
  • E. Tryba, Twórczość i działalność społeczna Eugeniusza Pryczkowskiego, Słupsk 2007 (praca magisterska)
  • 1927-2007. 80 lat Gimnazjum i liceum ogólnokształcącego w Kartuzach. Zjazd absolwentów, Kartuzy 2007
  • D. Majkowski, Tatczëzna, Gdynia 2010