Eugeniusz Skrzymowski

Eugeniusz Skrzymowski

Data i miejsce urodzenia	23 czerwca 1925 Biała
Data i miejsce śmierci	8 marca 2019 Szczecin
Profesor nauk technicznych
Specjalność: oceanotechnika, okręty, technologia budowy okrętów
Alma Mater	Politechnika Gdańska
Doktorat	1966
Profesura	1987
Polska Akademia Nauk
Status	Wydział IV Komitet Narodowy do spraw Współpracy z Międzynarodowym Komitetem Inżynierii ds. Zasobów Oceanicznych (ECOR)
Praca naukowa
uczelnia	Politechnika Szczecińska
Okres zatrudn.	1965–
Wydział	Techniki Morskiej
Odznaczenia

Eugeniusz Skrzymowski (ur. 23 czerwca 1925 w Białej, zm. 8 marca 2019^[1] w Szczecinie) – polski inżynier i pracownik naukowy (dyscyplina: budowa i eksploatacja maszyn; specjalności: oceanotechnika, okręty, technologia budowy okrętów), profesor związany z Wydziałem Techniki Morskiej Politechniki Szczecińskiej^[2][3].

Życiorys

Dzieciństwo i studia

Dzieciństwo spędził w województwie lubelskim. Uczył się w liceum ogólnokształcącym w Radzyniu, gdzie do chwili wybuchu II wojny światowej skończył dwie klasy. W czasie okupacji uczęszczał na tajne komplety. Gdy jego ojciec został uwięziony w Oświęcimiu (gdzie zmarł), rozpoczął pracę w Spółdzielni „Społem”. Działał w konspiracyjnym harcerstwie, związanym z AK. W związku z możliwością dekonspiracji wyjechał do Warszawy i tam kontynuował naukę (pracując zarobkowo). Włączył się do działalności warszawskich Szarych Szeregów. Dwa dni przed godziną „W” został aresztowany w łapance ulicznej i uwięziony w obozie przejściowym koło Sochaczewa, z którego zbiegł. Do końca wojny przebywał w Lesznie i w Częstochowie. Skończył liceum w Radzyniu i rozpoczął studia na Wydziale Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej (1945). Dyplom magistra inżyniera otrzymał w czerwcu 1951 roku^[2].

Praca zawodowa w Stoczni Gdańskiej

Będąc na III roku studiów (rok 1948) został asystentem kierownika wydziału budowy okrętów w Stoczni Gdańskiej. Brał udział w opracowywaniu dokumentacji pierwszych polskich masowców (rudowęglowców typu „Sołdek”), trawlerów, kutrów stalowych^[2].

Produkcję nadzorował w tym czasie Jerzy Doerffer (nazywany „dżentelmenem wśród doków”), profesor Politechniki Gdańskiej cieszący się wielkim szacunkiem Eugeniusza Skrzymowskiego^[4], który wspominał po wielu latach^[5]:

Opowiadając o tym okresie w historii Stoczni Gdańskiej E. Skrzymowski mówił też, że prof. Doerffer nosił wówczas jesienią kurtkę podszywaną futrem z królików, a ponadto^[5]:

Seryjny rudowęglowiec typu B-30 na pochylni w Stoczni Gdańskiej

W roku 1950 E. Skrzymowski otrzymał stanowisko kierownika wydziałowego biura fabrykacji, a następnie został kierownikiem pochylni Stoczni Gdańskiej. Kierował zespołem, który opracowywał produkcję pierwszych rudowęglowców spawanych i trampów o wyporności (nośność, DWT + masa statku pustego) 5000 ton. W kolejnych latach (po ukończeniu studiów) zajmował stanowiska^[2]:

• od czerwca 1951 roku – kierownika wydziału kadłubowego, w którym rozpoczynano rozwój produkcji eksportowej, a następnie zastępcy szefa produkcji,
• od września 1952 roku – dyrektora Stoczni im. Komuny Paryskiej (Stocznia Gdynia) (remonty i budowa nowych jednostek).

W latach 1955–1956 opracował – wspólnie z prof. J. Doerfferem – koncepcję rozbudowy i przekształcenia Stoczni im. Komuny Paryskiej w zakład wyspecjalizowany w budowie dużych jednostek^[2].

Praca zawodowa w Szczecinie

Na początku roku 1957 Eugeniusz Skrzymowski zamieszkał w Szczecinie. Pracował do roku 1964 w Stoczni Szczecińskiej, a następnie – w Politechnice Szczecińskiej.

Stocznia Szczecińska

Suwnica bramowa Stoczni Szczecińskiej^[6]

W latach 1957–1962 dyrektorem Stoczni im. Warskiego był Henryk Jendza, który organizował produkcję dużej liczby statków na zamówienie ZSRR na terenie poniemieckich zakładów AG Vulcan Stettin i Stettiner Oderwerke (zniszczonych w końcowym okresie II wojny światowej)^[6]. Eugeniusz Skrzymowski został początkowo szefem technicznym, a następnie dyrektorem technicznym. Kierował zespołem, który opracowywał (we współpracy z Jerzym Doerfferem) i realizował długofalowy program tworzenia w Szczecinie nowoczesnego ośrodka stoczniowego, który mógłby konkurować ze stoczniami Finlandii, Norwegii i innych krajów zachodnich. Program obejmował modernizację rejonu byłej stoczni „Odra” (procesy obróbki stali i prefabrykacji sekcji kadłuba) oraz odbudowę i modernizację obiektów byłej stoczni „Wulkan”. Przyjęto, że nośność największej produkowanej jednostki będzie wynosić 25 tys. DWT. Postanowiono zastosować suwnice bramowe o udźwigu 100 ton^[6]. E. Skrzymowski był również inicjatorem i głównym autorem blokowej metody budowy jednostek o nośności 10 i 14,5 tys. DWT (znaczne skrócenie cyklu budowy). Po śmierci Henryka Jendzy (1962) przez dwa lata był dyrektorem Stoczni Szczecińskiej^[2].

W roku 1964 zrezygnował z pracy w stoczni i przeszedł do pracy naukowej i dydaktycznej. Przyczyną tej decyzji był z jednej strony – konflikt z kierownictwem politycznym województwa, z drugiej – decyzje władz centralnych, dotyczące konieczności uruchomienia kierunku okrętowego w Politechnice Szczecińskiej^[2].

Politechnika Szczecińska

Budynek Wydziału Techniki Morskiej ZUT

W Politechnice Szczecińskiej pracował^[2]:

• od roku 1965 – jako starszy wykładowca i kierownik Katedry Technologii i Projektowania Okrętów na Wydziale Budowy Maszyn,
• od roku 1966 – jako docent etatowy w tej katedrze, ze stopniem doktora nauk technicznych, przyznanym przez Radę Wydziału Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej na podstawie rozprawy pt. „Efektywność wielkoblokowej budowy statków 10–25 tys. tdw”; równocześnie pełnił funkcję prodziekana Wydziału ds. studiów okrętowych oraz seniora budowy obiektów dydaktyczno-laboratoryjnych Instytutu Okrętowego (do roku 1976),
• od roku 1970 – jako dyrektor nowo utworzonego Instytutu Okrętowego na Wydziale Budowy Maszyn i Okrętów (nowa nazwa wydziału); dla Instytutu wybudowano w latach 1972–1977 nowy budynek (później – siedziba Wydziału Techniki Morskiej i Transportu) i dwie hale laboratoryjne o łącznej kubaturze ok. 54 tys. m³; dokonano zmian organizacyjnych – z Katedry Technologii Okrętów wyodrębniono pięć samodzielnych jednostek Instytutu Okrętowego (cztery zakłady i jeden zespół),
• w latach 1982–1987 – jako prorektor Politechniki Szczecińskiej ds. nauki,
• od roku 1987 – jako dyrektor Instytutu Okrętowego (przekształconego później w Wydział Techniki Morskiej PS) z tytułem profesora,
• w latach 1991–1993 – jako dziekan WTM, na stanowisku profesora zwyczajnego od roku 1992.

W zakres zainteresowań prof. Eugeniusza Skrzymowskiego wchodzą m.in. problemy projektowania pojazdów, aparatów i narzędzi zmechanizowanych do prac podwodnych. Wynikiem prac naukowych i badawczo-wdrożeniowych, wykonywanych pod jego kierownictwem, było m.in. uzyskanie doktoratów przez jednego pracownika Instytutu Morskiego w Gdańsku i trzech pracowników Zakładu Technologii Okrętów, m.in.^[2]:

Metodyka projektowania wybranych obiektów oceanotechnicznych na przykładzie bazowca prac podwodnych (Wojciech Chądzyński, WTM PS, czerwiec 1995)^[3].

E. Skrzymowski był też recenzentem sześciu prac doktorskich oraz sześciu opinii o dorobku naukowym (5 kandydatów na docentów i jednego doktora honoris causa Politechniki Gdańskiej)^[2].

Zmarł 8 marca 2019 w wieku 94 lat w Szczecinie.

Działalność pozauczelniana

Był lub jest członkiem, m.in.^[2]:

• Wydziału IV – Nauk Technicznych PAN (Komitet Narodowy do spraw Współpracy z Międzynarodowym Komitetem Inżynierii ds. Zasobów Oceanicznych, ECOR)^[3],
• Komitetu ds. Nauki i Postępu Technicznego przy Prezesie Rady Ministrów w okresie przygotowań nowych aktów normatywnych Komitetu Badań Naukowych (1990),
• sekcji w Zespole Nauk Technicznych KBN (1991–1994),
• rad zjednoczeń przemysłu okrętowego i morskich stoczni remontowych (1969–1981),
• zespołu ekspertów ds. żeglugi przy Komisji Planowania (1971–1972),
• Rady Naukowej resortu żeglugi i resortu gospodarki morskiej,
• Komisji Planu Makroregionu Nadmorskiego (1972–1977),
• rad Centrum Techniki Okrętowej S.A. (CTO)^[7] i Polskiego Rejestru Statków,
• Rady Naukowo-Ekonomicznej Wojewody Szczecińskiego.

Jest recenzentem wniosków o finansowanie projektów badawczych, współtwórcą lub opiniodawcą projektów technologicznych wielu polskich stoczni, ekspertem w Centrum Techniki Okrętowej. Był wiceprzewodniczącym Forum Okrętowego (organizacji pracodawców przemysłu okrętowego) i jest Honorowym Członkiem Rady tego Forum^[8]. W latach 1978–1982 był prezesem Wojewódzkiego Oddziału NOT. Do roku 1986 pełnił funkcję konsultanta w Centrum Techniki Wytwarzania Przemysłu Okrętowego „Promor”^[2].

Współorganizował specjalistyczne konferencje, dotyczące kondycji polskich stoczni, np. „Stocznia Szczecińska – wczoraj, dziś i jutro” (Szczecin 2005)^[9] lub konferencja zorganizowana przez Centrum Techniki Okrętowej S.A. w roku 2006, w czasie której przewodniczył sesji pt. „Potrzeby i perspektywy innowacji w polskim przemyśle okrętowym”^[10].

Publikacje

Wybór według WorldCat Identities^[11]:

• Tadeusz Graczyk, Łukasz Piskorski, Eugeniusz Skrzymowski, Jerzy Doerffer et al, Wybrane zagadnienia technologii kadłubów okrętowych o uproszczonych kształtach : praca zbiorowa, Wyd. PPH Zapol, Szczecin 1998,
• Eugeniusz Skrzymowski, Problemy technologiczne statków o uproszczonych kształtach kadłuba by Eugeniusz Skrzymowski, CTO, Gdańsk 1998,
• Eugeniusz Skrzymowski, Problemy montażu zespołu nape̜dowego we współczesnej technologii budowy statku, CTO, Gdańsk 1995,
• Eugeniusz Skrzymowski, Stefan Żmudzki, Polska Akademia Nauk, Komisja Techniki Morskiej, Politechnika Szczecińska, Zakład Technologii Okrętów, Sympozjum Problemy Rozwojowe Techniki Okrętowej : Szczecin, 6 października, 1995, jubileusz 70-lecia urodzin prof. zw. dr inż. Eugeniusza Skrzymowskiego, Wyd. Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin 1995,
• Eugeniusz Skrzymowski, Interoceantechnology ’90, 29 May – 1 June, 1990, Szczecin,
• Eugeniusz Skrzymowski, Technologia okrętów w działalności badawczo-rozwojowej Unii Europejskiej, Centrum Techniki Okrętowej, Gdańsk 1999,
• Eugeniusz Skrzymowski, Gabriela Drewko et al, 20 lat Wydziału Techniki Morskiej i Transportu Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie, 2012,
• Wybrane problemy żeglugi śródlądowej na Odrze i w jej dorzeczu, Centrum Techniki Okrętowej, Gdańsk 1996.

Odznaczenia i wyróżnienia

Eugeniusz Skrzymowski został odznaczony^[2]:

• Srebrnym Krzyżem Zasługi (1950),
• Złotym Krzyżem Zasługi (1952),
• Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1972),
• Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1985),
• Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzeni Polski (1996).

Został uhonorowany ponadto^[2]:

• Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1993)
• Srebrną i Złotą Odznaką honorową „Zasłużony Pracownik Morza” (1960 i 1970)
• Złotą Odznaką Honorową Gryfa Pomorskiego (1961),
• honorowymi odznakami SIMP i NOT (lata 1972, 1974, 1979).

W roku 1988 został wpisany do Księgi Zasłużonych dla Szczecina.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Nagranie: "Uczelnie 30-lecia" – audycja poświęcona Politechnice Szczecińskiej – pierwszej wyższej uczelni Szczecina (data wydarzenia: 1974-03-28). Głos zabierają: doc. dr hab. inż. Wiesław Olszak – dziekan Wydziału Budowy Maszyn i Okrętów Politechniki Szczecińskiej; doc. dr inż. Eugeniusz Skrzymowski – dyrektor Instytutu Okrętowego PS; prof. dr inż. Piotr Zaremba – dyrektor Instytutu Architektury i Planowania Przestrzennego PS; doc. dr hab. Zygmunt Zieliński – pracownik naukowy PS; Zbiory NAC on-line – prototyp
• Aktualności (08-06-2015) > Zaproszenie na Uroczystość Jubileuszu 90-lecia Urodzin Prof. Eugeniusza Skrzymowskiego, która odbędzie się 23 czerwca 2015 roku w Audytorium im. Profesora Eugeniusza Skrzymowskiego
• 90 lat Profesora Eugeniusza Skrzymowskiego, portal aktualności Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, 2015-06-19