Eugeniusz Skrzymowski

Eugeniusz Skrzymowski
Data i miejsce urodzenia

23 czerwca 1925
Biała

Data i miejsce śmierci

8 marca 2019
Szczecin

Profesor nauk technicznych
Specjalność: oceanotechnika, okręty, technologia budowy okrętów
Alma Mater

Politechnika Gdańska

Doktorat

1966

Profesura

1987

Polska Akademia Nauk
Status

Wydział IV
Komitet Narodowy do spraw Współpracy z Międzynarodowym Komitetem Inżynierii ds. Zasobów Oceanicznych (ECOR)

Praca naukowa
uczelnia

Politechnika Szczecińska

Okres zatrudn.

1965–

Wydział

Techniki Morskiej

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy II klasy Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej

Eugeniusz Skrzymowski (ur. 23 czerwca 1925 w Białej, zm. 8 marca 2019[1] w Szczecinie) – polski inżynier i pracownik naukowy (dyscyplina: budowa i eksploatacja maszyn; specjalności: oceanotechnika, okręty, technologia budowy okrętów), profesor związany z Wydziałem Techniki Morskiej Politechniki Szczecińskiej[2][3].

Życiorys

Dzieciństwo i studia

Dzieciństwo spędził w województwie lubelskim. Uczył się w liceum ogólnokształcącym w Radzyniu, gdzie do chwili wybuchu II wojny światowej skończył dwie klasy. W czasie okupacji uczęszczał na tajne komplety. Gdy jego ojciec został uwięziony w Oświęcimiu (gdzie zmarł), rozpoczął pracę w Spółdzielni „Społem”. Działał w konspiracyjnym harcerstwie, związanym z AK. W związku z możliwością dekonspiracji wyjechał do Warszawy i tam kontynuował naukę (pracując zarobkowo). Włączył się do działalności warszawskich Szarych Szeregów. Dwa dni przed godziną „W” został aresztowany w łapance ulicznej i uwięziony w obozie przejściowym koło Sochaczewa, z którego zbiegł. Do końca wojny przebywał w Lesznie i w Częstochowie. Skończył liceum w Radzyniu i rozpoczął studia na Wydziale Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej (1945). Dyplom magistra inżyniera otrzymał w czerwcu 1951 roku[2].

Praca zawodowa w Stoczni Gdańskiej

Będąc na III roku studiów (rok 1948) został asystentem kierownika wydziału budowy okrętów w Stoczni Gdańskiej. Brał udział w opracowywaniu dokumentacji pierwszych polskich masowców (rudowęglowców typu „Sołdek”), trawlerów, kutrów stalowych[2].

Produkcję nadzorował w tym czasie Jerzy Doerffer (nazywany „dżentelmenem wśród doków”), profesor Politechniki Gdańskiej cieszący się wielkim szacunkiem Eugeniusza Skrzymowskiego[4], który wspominał po wielu latach[5]:

„Sołdki” były niedopracowane technologicznie, a to była pierwsza jednostka spawano-nitowana. Tymczasem na spawaniu mało kto się znał poza profesorem. Brał więc rysunki, rozkładał na stole i robił analizę technologiczną przy udziale moim i jednego z kolegów. A potem grubym czarnym ołówkiem nanosił poprawki i oddawał to do biura konstrukcyjnego.

Opowiadając o tym okresie w historii Stoczni Gdańskiej E. Skrzymowski mówił też, że prof. Doerffer nosił wówczas jesienią kurtkę podszywaną futrem z królików, a ponadto[5]:

Seryjny rudowęglowiec typu B-30 na pochylniStoczni Gdańskiej

Wszyscy też chodziliśmy w pantoflach, które nazywały się demokratkami. Były uszyte z czarnego brezentu na gumie. Jerzy Doerffer mnie wówczas zatrudnił przy uruchamianiu 17-metrowych kutrów stalowych, które zresztą były potem budowane w kilku innych stoczniach, m.in. w Szczecińskiej i w Gryfii. Stały się podstawą floty rybackiej.

W roku 1950 E. Skrzymowski otrzymał stanowisko kierownika wydziałowego biura fabrykacji, a następnie został kierownikiem pochylni Stoczni Gdańskiej. Kierował zespołem, który opracowywał produkcję pierwszych rudowęglowców spawanych i trampów o wyporności (nośność, DWT + masa statku pustego) 5000 ton. W kolejnych latach (po ukończeniu studiów) zajmował stanowiska[2]:

  • od czerwca 1951 roku – kierownika wydziału kadłubowego, w którym rozpoczynano rozwój produkcji eksportowej, a następnie zastępcy szefa produkcji,
  • od września 1952 roku – dyrektora Stoczni im. Komuny Paryskiej (Stocznia Gdynia) (remonty i budowa nowych jednostek).

W latach 1955–1956 opracował – wspólnie z prof. J. Doerfferem – koncepcję rozbudowy i przekształcenia Stoczni im. Komuny Paryskiej w zakład wyspecjalizowany w budowie dużych jednostek[2].

Praca zawodowa w Szczecinie

Na początku roku 1957 Eugeniusz Skrzymowski zamieszkał w Szczecinie. Pracował do roku 1964 w Stoczni Szczecińskiej, a następnie – w Politechnice Szczecińskiej.

Stocznia Szczecińska

W latach 1957–1962 dyrektorem Stoczni im. Warskiego był Henryk Jendza, który organizował produkcję dużej liczby statków na zamówienie ZSRR na terenie poniemieckich zakładów AG Vulcan Stettin i Stettiner Oderwerke (zniszczonych w końcowym okresie II wojny światowej)[6]. Eugeniusz Skrzymowski został początkowo szefem technicznym, a następnie dyrektorem technicznym. Kierował zespołem, który opracowywał (we współpracy z Jerzym Doerfferem) i realizował długofalowy program tworzenia w Szczecinie nowoczesnego ośrodka stoczniowego, który mógłby konkurować ze stoczniami Finlandii, Norwegii i innych krajów zachodnich. Program obejmował modernizację rejonu byłej stoczni „Odra” (procesy obróbki stali i prefabrykacji sekcji kadłuba) oraz odbudowę i modernizację obiektów byłej stoczni „Wulkan”. Przyjęto, że nośność największej produkowanej jednostki będzie wynosić 25 tys. DWT. Postanowiono zastosować suwnice bramowe o udźwigu 100 ton[6]. E. Skrzymowski był również inicjatorem i głównym autorem blokowej metody budowy jednostek o nośności 10 i 14,5 tys. DWT (znaczne skrócenie cyklu budowy). Po śmierci Henryka Jendzy (1962) przez dwa lata był dyrektorem Stoczni Szczecińskiej[2].

W roku 1964 zrezygnował z pracy w stoczni i przeszedł do pracy naukowej i dydaktycznej. Przyczyną tej decyzji był z jednej strony – konflikt z kierownictwem politycznym województwa, z drugiej – decyzje władz centralnych, dotyczące konieczności uruchomienia kierunku okrętowego w Politechnice Szczecińskiej[2].

Politechnika Szczecińska

W Politechnice Szczecińskiej pracował[2]:

  • od roku 1965 – jako starszy wykładowca i kierownik Katedry Technologii i Projektowania Okrętów na Wydziale Budowy Maszyn,
  • od roku 1966 – jako docent etatowy w tej katedrze, ze stopniem doktora nauk technicznych, przyznanym przez Radę Wydziału Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej na podstawie rozprawy pt. „Efektywność wielkoblokowej budowy statków 10–25 tys. tdw”; równocześnie pełnił funkcję prodziekana Wydziału ds. studiów okrętowych oraz seniora budowy obiektów dydaktyczno-laboratoryjnych Instytutu Okrętowego (do roku 1976),
  • od roku 1970 – jako dyrektor nowo utworzonego Instytutu Okrętowego na Wydziale Budowy Maszyn i Okrętów (nowa nazwa wydziału); dla Instytutu wybudowano w latach 1972–1977 nowy budynek (później – siedziba Wydziału Techniki Morskiej i Transportu) i dwie hale laboratoryjne o łącznej kubaturze ok. 54 tys. m³; dokonano zmian organizacyjnych – z Katedry Technologii Okrętów wyodrębniono pięć samodzielnych jednostek Instytutu Okrętowego (cztery zakłady i jeden zespół),
  • w latach 1982–1987 – jako prorektor Politechniki Szczecińskiej ds. nauki,
  • od roku 1987 – jako dyrektor Instytutu Okrętowego (przekształconego później w Wydział Techniki Morskiej PS) z tytułem profesora,
  • w latach 1991–1993 – jako dziekan WTM, na stanowisku profesora zwyczajnego od roku 1992.

W zakres zainteresowań prof. Eugeniusza Skrzymowskiego wchodzą m.in. problemy projektowania pojazdów, aparatów i narzędzi zmechanizowanych do prac podwodnych. Wynikiem prac naukowych i badawczo-wdrożeniowych, wykonywanych pod jego kierownictwem, było m.in. uzyskanie doktoratów przez jednego pracownika Instytutu Morskiego w Gdańsku i trzech pracowników Zakładu Technologii Okrętów, m.in.[2]:

Metodyka projektowania wybranych obiektów oceanotechnicznych na przykładzie bazowca prac podwodnych (Wojciech Chądzyński, WTM PS, czerwiec 1995)[3].

E. Skrzymowski był też recenzentem sześciu prac doktorskich oraz sześciu opinii o dorobku naukowym (5 kandydatów na docentów i jednego doktora honoris causa Politechniki Gdańskiej)[2].

Zmarł 8 marca 2019 w wieku 94 lat w Szczecinie.

Działalność pozauczelniana

Był lub jest członkiem, m.in.[2]:

  • Wydziału IV – Nauk Technicznych PAN (Komitet Narodowy do spraw Współpracy z Międzynarodowym Komitetem Inżynierii ds. Zasobów Oceanicznych, ECOR)[3],
  • Komitetu ds. Nauki i Postępu Technicznego przy Prezesie Rady Ministrów w okresie przygotowań nowych aktów normatywnych Komitetu Badań Naukowych (1990),
  • sekcji w Zespole Nauk Technicznych KBN (1991–1994),
  • rad zjednoczeń przemysłu okrętowego i morskich stoczni remontowych (1969–1981),
  • zespołu ekspertów ds. żeglugi przy Komisji Planowania (1971–1972),
  • Rady Naukowej resortu żeglugi i resortu gospodarki morskiej,
  • Komisji Planu Makroregionu Nadmorskiego (1972–1977),
  • rad Centrum Techniki Okrętowej S.A. (CTO)[7] i Polskiego Rejestru Statków,
  • Rady Naukowo-Ekonomicznej Wojewody Szczecińskiego.

Jest recenzentem wniosków o finansowanie projektów badawczych, współtwórcą lub opiniodawcą projektów technologicznych wielu polskich stoczni, ekspertem w Centrum Techniki Okrętowej. Był wiceprzewodniczącym Forum Okrętowego (organizacji pracodawców przemysłu okrętowego) i jest Honorowym Członkiem Rady tego Forum[8]. W latach 1978–1982 był prezesem Wojewódzkiego Oddziału NOT. Do roku 1986 pełnił funkcję konsultanta w Centrum Techniki Wytwarzania Przemysłu Okrętowego „Promor”[2].

Współorganizował specjalistyczne konferencje, dotyczące kondycji polskich stoczni, np. „Stocznia Szczecińska – wczoraj, dziś i jutro” (Szczecin 2005)[9] lub konferencja zorganizowana przez Centrum Techniki Okrętowej S.A. w roku 2006, w czasie której przewodniczył sesji pt. „Potrzeby i perspektywy innowacji w polskim przemyśle okrętowym”[10].

Publikacje

Wybór według WorldCat Identities[11]:

  • Tadeusz Graczyk, Łukasz Piskorski, Eugeniusz Skrzymowski, Jerzy Doerffer et al, Wybrane zagadnienia technologii kadłubów okrętowych o uproszczonych kształtach : praca zbiorowa, Wyd. PPH Zapol, Szczecin 1998,
  • Eugeniusz Skrzymowski, Problemy technologiczne statków o uproszczonych kształtach kadłuba by Eugeniusz Skrzymowski, CTO, Gdańsk 1998,
  • Eugeniusz Skrzymowski, Problemy montażu zespołu nape̜dowego we współczesnej technologii budowy statku, CTO, Gdańsk 1995,
  • Eugeniusz Skrzymowski, Stefan Żmudzki, Polska Akademia Nauk, Komisja Techniki Morskiej, Politechnika Szczecińska, Zakład Technologii Okrętów, Sympozjum Problemy Rozwojowe Techniki Okrętowej : Szczecin, 6 października, 1995, jubileusz 70-lecia urodzin prof. zw. dr inż. Eugeniusza Skrzymowskiego, Wyd. Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin 1995,
  • Eugeniusz Skrzymowski, Interoceantechnology ’90, 29 May – 1 June, 1990, Szczecin,
  • Eugeniusz Skrzymowski, Technologia okrętów w działalności badawczo-rozwojowej Unii Europejskiej, Centrum Techniki Okrętowej, Gdańsk 1999,
  • Eugeniusz Skrzymowski, Gabriela Drewko et al, 20 lat Wydziału Techniki Morskiej i Transportu Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie, 2012,
  • Wybrane problemy żeglugi śródlądowej na Odrze i w jej dorzeczu, Centrum Techniki Okrętowej, Gdańsk 1996.

Odznaczenia i wyróżnienia

Eugeniusz Skrzymowski został odznaczony[2]:

Został uhonorowany ponadto[2]:

W roku 1988 został wpisany do Księgi Zasłużonych dla Szczecina.

Przypisy

  1. Zmarł profesor Eugeniusz Skrzymowski
  2. a b c d e f g h i j k l m n dr inż. Tadeusz Graczyk: Jubileusz 80-lecia urodzin i 67-lecia pracy zawodowej i naukowej prof. dr inż. Eugeniusza Skrzymowskiego. [w:] Zakład Technologii Okrętów, Wydział Techniki Morskiej, Politechnika Szczecińska Historia Katedry [on-line]. kkmito.zut.edu.pl, 2005. [dostęp 2014-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).
  3. a b c Prof. dr inż. Eugeniusz Skrzymowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2014-02-12].
  4. Cezary Spigarski (zdjęcia), wpisał: Cezary: Ostatnia droga Profesora Jerzego W. Doerffera. [w:] Foto-relacja z przebiegu uroczystości pogrzebowej w oficynamorska.pl [on-line]. Fundacja Promocji Przemysłu Okrętowego i Gospodarki Morskiej. [dostęp 2014-02-11]. (pol.).
  5. a b M.Klasa: Dżentelmen wśród doków (Jerzy Doerffer). [w:] portalmorski.pl [on-line]. [dostęp 2014-02-11]. (pol.).
  6. a b c Agnieszka Zaremba: Zmiany produkcyjne Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego w latach 1957–1970 wokół zamówień Związku Radzieckiego i państw zachodnich. [w:] Edukacja Humanistyczna nr 2 (25) [on-line]. Wyższa Szkoła Humanistyczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie, 2011. s. 73–82. [dostęp 2014-01-14]. (pol.).
  7. Centrum Techniki Okrętowej S. A. w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI).
  8. Władze FORUM OKRĘTOWEGO (kadencja 2013–2015). [w:] Strona internetowa Związku Pracodawców [on-line]. forumokretowe.org.pl. [dostęp 2015-12-15]. (pol.).
  9. O kondycji polskich stoczni. radioszczecin.pl, 2005-01-14,. [dostęp 2014-02-11].
  10. Program : Sesja 3: Potrzeby i perspektywy innowacji w polskim przemyśle okrętowym. Prowadzący – Eugeniusz Skrzymowski, PS. [w:] XXII Sesja Okrętowców, CTO, Gdańsk, 18-19 października 2006 r. [on-line]. cto.gda.pl. [dostęp 2014-02-11]. (pol.).
  11. Skrzymowski, Eugeniusz (1925- ). [w:] WorldCat Identities [on-line]. [dostęp 2014-02-11].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Babrzekolaz1.JPG
Autor: Babrze, Licencja: CC BY-SA 3.0
kolaż
B-30 ship in shipyard 2.jpg
Seryjny B-30 na pochylni.
Szczecin Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny 2.jpg
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie - Wydział Techniki Morskiej