Eugeniusz Szyr
Data i miejsce urodzenia | 15 kwietnia 1915 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Wiceprezes Rady Ministrów | |
Okres | od 27 października 1959 |
Przynależność polityczna | |
Minister gospodarki materiałowej | |
Okres | od 27 marca 1976 |
Przynależność polityczna | |
Następca | |
Przewodniczący Komitetu Nauki i Techniki | |
Okres | od 5 lipca 1963 |
Przynależność polityczna | |
Następca | |
Minister budownictwa | |
Okres | od 14 lipca 1956 |
Przynależność polityczna | |
Następca | |
Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego | |
Okres | od 18 marca 1954 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Eugeniusz Szyr (ur. 15 kwietnia 1915 w Łodygowicach, zm. 15 stycznia 2000 w Warszawie) – polski polityk komunistyczny, major ludowego Wojska Polskiego. Poseł na Sejm PRL I, III, IV i VI kadencji, przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (1954–1956), minister budownictwa (1956), przewodniczący Komitetu Nauki i Techniki (1963–1968), minister gospodarki materiałowej (1976–1981) i wiceprezes Rady Ministrów (1959–1972), członek Biura Politycznego KC PZPR (1964–1968). Budowniczy Polski Ludowej.
Życiorys
Syn Stanisława i Marii, uzyskał wykształcenie średnie. W latach 1930–1934 należał do Komunistycznego Związku Młodzieży Polski, od 1934 do 1936 do Komunistycznej Partii Polski, w latach 1935–1937 (gdy przebywał we Francji) do Francuskiej Partii Komunistycznej, a od 1944 był członkiem Polskiej Partii Robotniczej, w której od 1947 był zastępcą członka Komitetu Centralnego. 16 grudnia 1948 wraz z PPR znalazł się w szeregach Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, w której KC zasiadał w latach 1948–1981. W latach 1964–1968 był członkiem Biura Politycznego KC PZPR.
W latach 1937–1939 był żołnierzem Brygad Międzynarodowych walczących w hiszpańskiej wojnie domowej. Pełnił tam kolejno funkcje komisarza politycznego w batalionie im. Palafoxa, obozie demobilizacyjnym polskich ochotników po rozwiązaniu brygad międzynarodowych, by w 1938 zostać komisarzem wszystkich obozów demobilizacyjnych. W czerwcu 1939 wszedł w skład Tymczasowego Ośrodka Kierowniczego KPP, który z ramienia Kominternu miał organizować nową partię w Polsce po rozwiązaniu KPP[1]. W latach 1940–1943 był internowany we Francji i w obozie w Dżilfie w Algierii Francuskiej. W 1943, po zajęciu Algierii przez wojska alianckie, wyjechał[2] do ZSRR przy okazji repatriacji obywateli tego kraju internowanych w Dżilfie i wstąpił do 1 Armii Polskiej w ZSRR. W stopniu majora był tam m.in. zastępcą szefa zwiadu w Polskim Sztabie Partyzanckim[3]. W latach 1944–1945 w aparacie politycznym wojska, zaangażowany w prace Komitetu Słowiańskiego w Polsce.
W latach 1946–1947 podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu, w latach 1947–1949 podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. W latach 1949–1953 był zastępcą przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego. Od marca 1954 do 11 lipca 1956 był przewodniczącym PKPG, a następnie do 13 listopada 1956 był ministrem budownictwa w rządzie Józefa Cyrankiewicza. Od 27 października 1959 do 29 marca 1972 był wicepremierem w drugim, trzecim i czwartym rządzie Józefa Cyrankiewicza oraz w rządzie Józefa Cyrankiewicza i Piotra Jaroszewicza. Od 5 lipca 1963 do 22 grudnia 1968 był również przewodniczącym Komitetu Nauki i Techniki. Od 27 marca 1976 do 31 października 1981 był ministrem gospodarki materiałowej w rządach Piotra Jaroszewicza i Edwarda Babiucha oraz Edwarda Babiucha, Józefa Pińkowskiego i Wojciecha Jaruzelskiego. Od 1981 na emeryturze.
W latach 1972–1976 przewodniczący Państwowej Rady Gospodarki Materiałowej.
W latach 1952–1956, 1961–1969 i 1972–1976 był posłem na Sejm PRL I, III, IV i VI kadencji. W kwietniu 1971 został powołany w skład Komisji Zjazdowej do przygotowania VI Zjazdu PZPR (który odbył się w grudniu 1971)[4].
Działacz wielu organizacji społecznych. Od 1962 był przewodniczącym Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Afrykańskiej. Od 1965 pełnił funkcję przewodniczącego Polskiego Komitetu Solidarności z Narodami Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej. W latach 80. był przewodniczącym Krajowej Komisji Dąbrowszczaków przy Zarządzie Głównym Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Od września 1959[5] aż do marca 1990 był również wiceprezesem Rady Naczelnej ZBoWiD. 28 listopada 1988 wszedł w skład Honorowego Komitetu Obchodów 40-lecia Kongresu Zjednoczeniowego PPR-PPS – powstania PZPR[6].
W 1974 odznaczony Orderem Budowniczych Polski Ludowej[7]. Odznaczony był również Krzyżem Komandorskim (1946)[8], Komandorskim z Gwiazdą i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, dwukrotnie Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1950[9], 1964[10]), Orderem Krzyża Grunwaldu II (1949)[11] i III klasy, Złotym Krzyżem Zasługi (1946)[12], Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Medalem „Za waszą wolność i naszą”, Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945, Medalem 10-lecia Polski Ludowej, Złotym Odznaczeniem im. Janka Krasickiego (1966)[13], Medalem im. Ludwika Waryńskiego (1986)[14].
Żonaty z Eugenią Krzeczkowską-Szyr (1919–1995). Był teściem Marcina Święcickiego, członka KC PZPR oraz byłego posła na Sejm RP i prezydenta Warszawy. Został pochowany na warszawskich Powązkach w kwaterze Dąbrowszczaków (kwatera A41-1-20)[15].
Przypisy
- ↑ Ryszard Nazarewicz: Armii Ludowej dylematy i dramaty. Warszawa: Oficyna Drukarska, 1998, s. 13. ISBN 83-909166-0-6. OCLC 69278377.
- ↑ Dyskusja na forum dws.org.pl
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
- ↑ „Dziennik Łódzki”, nr 90 (7062), 17 kwietnia 1971, s. 1.
- ↑ „Trybuna Robotnicza”, nr 211, 4 września 1959, s. 1.
- ↑ „Trybuna Robotnicza”, nr 277, 29 listopada 1988, s. 5.
- ↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze, „Dziennik Polski”, 1974, nr 172, s. 3.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 8, poz. 15
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 87, poz. 1073
- ↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 170 z 20 lipca 1964.
- ↑ M.P. z 1949 r. nr 62, poz. 830
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 30, poz. 58
- ↑ Odznaczenia im. J. Krasickiego dla uczestników wojny w Hiszpanii. „Nowiny”, s. 1, Nr 251 z 22 i 23 października 1966.
- ↑ „Życie Partii”, styczeń–marzec 1987, s. 55.
- ↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie
Bibliografia
- A. Mazur, Order Krzyża Grunwaldu, Wydawnictwo MON, Warszawa 1988
- Leksykon Historii Polski, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1996
- Kto jest kim w Polsce 1984, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1984, str. 973
- T. Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991, str. 431
- W. Roszkowski, Historia Polski, 1914–1990, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991
- W. Roszkowski, Najnowsza historia Polski, Wydawnictwo Orion, Kielce 1994
- J. Stroynowski (red.), Who is who in the Socialist countries of Europe: a biographical encyclopedia of more than 12,600 leading personalities in Albania, Bulgaria, Czechoslovakia, German Democratic Republic, Hungary, Poland, Romania, Yugoslavia 1989, tom 3, K.G. Saur Pub., 1989
- V Kongres ZBoWiD Warszawa 8–9 maja 1974, Książka i Wiedza, Warszawa 1976
- VI Kongres ZBoWiD Warszawa 7-8 maja 1979, Wydawnictwo ZG ZBoWiD, Warszawa 1979
- VII Kongres ZBoWiD, Wydawnictwo ZG ZBoWiD, Warszawa 1985
- „Za Wolność i Lud”, 4 maja 1985, nr 18 (1115), str. 9
Media użyte na tej stronie
Baretka Orderu Budowniczych Polski Ludowej (wzór z rozetką).
Baretka Orderu Budowniczych Polski Ludowej (wzór z rozetką).
Baretka: Order Sztandaru Pracy I klasy
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu II klasy
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu III klasy
Baretka: Za Wolność Naszą i Waszą
Baretka: Złoty Medal Zwycięstwa i Wolności
Baretka Odznaki im. Ludwika Waryńskiego
Baretka Złotej Odznaki im. Janka Krasickiego
Autor: Bert Verhoeff for Anefo, Licencja: CC BY-SA 3.0 nl
Bezoek van de Poolse premier Jaroszewicz aan het Pools oorlogskerkhof in Breda. Jaroszewicz in gesprek met o.m. kolonel Stasiak
Józef Cyrankiewicz, Prime Minister of Poland (People's Republic of Poland) 1947-1970
Gen. Wojciech Jaruzelski przygotowuje się w studiu telewizyjnym do odczytania przemówienia informującego o wprowadzeniu stanu wojennego. Warszawa, 13 XII 1981
Bolesław Bierut, właśc. Bolesław Biernacki, ps. Janowski, Iwaniuk, Tomasz, Bieńkowski, Rutkowski, (ur. 18 kwietnia 1892 w Rurach Jezuickich, dziś dzielnica Lublina - zm. 12 marca 1956 w Moskwie) – polski działacz komunistyczny, przewodniczący Krajowej Rady Narodowej od 1944, pierwszy przywódca Polski Ludowej, prezydent RP od 1947, Przewodniczący KC PZPR od 1948, premier PRL od 1952.