Eupantoteria

Eupantoteria
Eupantotheria
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Rząd

eupantoteria*

Eupantoteria, eupantotery (†Eupantotheria) – parafiletyczny rząd wymarłych ssaków żyworodnych; Zofia Kielan-Jaworowska, Richard L. Cifelli i Zhe-Xi Luo (2004) używają tego terminu jedynie nieformalnie, na określenie gradu ssaków z kladu Cladotheria (obejmującego trybosfenidy, w tym łożyskowce i torbacze, oraz wszystkie taksony bliżej spokrewnione z nimi niż z "symetrodontami" z rodziny Spalacotheriidae) nienależących do trybosfenidów. Żyły w erze mezozoicznej i kenozoicznej – od środkowej jury do wczesnej kredy w Europie, od późnej jury być może aż do późnej kredy w Ameryce Północnej, od późnej jury do wczesnej kredy w Afryce, we wczesnej kredzie (apt lub alb) na terenach dzisiejszej Mongolii i od wczesnej kredy co najmniej do paleocenu w Ameryce Południowej[1]; przedstawicielem Cladotheria nienależącym do trybosfenidów może być południowoamerykański Necrolestes, który żył jeszcze we wczesnym miocenie[2][3]. Największe osiągały wielkość współczesnego kreta. Ich górne zęby były szersze niż dolne, a na dolnych trzonowcach występował talonid – dodatkowa powierzchnia korony. Prawdopodobnie od tego rzędu wywodzą się wspólni przodkowie ssaków łożyskowych i torbaczy.

Przypisy

  1. "Eupantotherians" (Stem Cladotherians). W: Zofia Kielan-Jaworowska, Richard L. Cifelli, Zhe-Xi Luo: Mammals from the Age of Dinosaurs. Origins, evolution and structure. Nowy Jork; Chichester, West Sussex: Columbia University Press, 2004, s. 371–407. ISBN 0-231-11918-6.
  2. Guillermo W. Rougier, John R. Wible, Robin M. D. Beck i Sebastian Apesteguía. The Miocene mammal Necrolestes demonstrates the survival of a Mesozoic nontherian lineage into the late Cenozoic of South America. „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”. 109 (49), s. 20053–20058, 2012. DOI: 10.1073/pnas.1212997109 (ang.). 
  3. Nicolás R. Chimento, Federico L. Agnolin i Fernando E. Novas. The Patagonian fossil mammal Necrolestes: a Neogene survivor of Dryolestoidea. „Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales, nueva serie”. 14 (2), s. 261-306, 2012 (ang.). 

Bibliografia

  • Zofia Kielan-Jaworowska. W cieniu dinozaurów. „Świat Nauki”, s. 42-51, 2007-03. 
  • "Eupantotherians" (Stem Cladotherians). W: Zofia Kielan-Jaworowska, Richard L. Cifelli, Zhe-Xi Luo: Mammals from the Age of Dinosaurs. Origins, evolution and structure. Nowy Jork; Chichester, West Sussex: Columbia University Press, 2004, s. 371–407. ISBN 0-231-11918-6.