Europejska Organizacja Rozwoju Rakiet Nośnych

Rakieta Europa II
Rolls-RoyceRZ-12
Coralie

Europejska Organizacja Rozwoju Rakiet Nośnych (ang. European Launcher Development Organisation, ELDO) – międzynarodowa organizacja zawiązana w 1962, a formalnie utworzona w 1964, w celu opracowania i budowy rakiety nośnej Europa[1]. W 1975 połączona z ESRO w Europejską Agencję Kosmiczną.

Propozycja utworzenia ELDO została wysunięta przez Wielką Brytanię, która w kwietniu 1960 anulowała niemal ukończony program budowy rakiety Blue Streak. Wielka Brytania zaproponowała krajom ówczesnej Unii Europejskiej budowę wspólnej trójstopniowej rakiety nośnej zdolnej do wyniesienia na niską orbitę okołoziemską ładunek 1 000 kg.

Do programu przystąpiły:

Brytyjski Blue Streak miał stanowić 1. człon rakiety Europa I. Francuska rakieta Coralie, 2. człon. Niemcy miały zbudować człon trzeci o nazwie Astris. Włochy miały zaprojektować satelitę, a Holandia z Belgią skoncentrować się na systemie śledzenia i telemetrii.

Pierwsze 10 startów odbyło się z poligonu rakietowego Woomera, w Australii. Program startów podzielono na trzy fazy:

  • Faza 1 (1964 - 1965) - starty F1 do F3 - starty pierwszego członu Blue Streak w kierunku północno-zachodnim (Talgarno). Wszystkie starty był udane
  • Faza 2 (1966 - 1967) - starty F4, F5, F6/1 i F6/2 - loty suborbitalne z makietami satelitów w kierunku pustyni Simpsona. Loty odbywały się z makietami 2. i 3. członu (sprawdzenie stabilności aerodynamicznej), po czym w kolejnych startach zastępowano je właściwymi stopniami
  • Faza 3 (1967 - 1970) - starty F7 do F10 - starty z satelitą wraz z jego satelizacją - żaden nie powiódł się z powodu usterek 3. członu. Lot F10 nie odbył się

Fazy 2. i 3. były całkowicie nieudane. Człony Blue Streak sprawdzały się i działały bez zarzutu, jednak usterki pojawiały się zawsze w 2. i 3. członie rakiety. Czwarty lot fazy 2. został dodany w celu zrekompensowania poprzednich porażek jednak również nie powiódł się.

Ponieważ poligon Woomera nie nadawał się do umieszczania satelitów na orbitach geostacjonarnych, w 1966 zdecydowano o przeniesieniu kolejnych startów do Kourou - francuskiego kosmodromu w Gujanie Francuskiej, w Ameryce Południowej.

Tam, 5 listopada 1971, odbył się ostatni start F11, w czteroczłonowej konfiguracji Europa II. W przeciwieństwie do poprzedniczek dodano stopień czwarty o nazwie P068. Nie powiódł się on z powodu usterki autopilota. Rakieta eksplodowała na wys. 79 km i rozbiła się. Przełożony z tego powodu start F12 nie został zrealizowany, gdyż w międzyczasie Wielka Brytania wycofała się z programu i postanowiono rozwijać rakiety rodziny Ariane.

Przypisy

  1. Umowa międzynarodowa podpisana w Londynie 29 marca 1962, weszła w życie 29 lutego 1964, zarejestrowana przez Sekretariat ONZ 31 sierpnia 1964 (United Nations Treaty Series, vol. 507, s. 177).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Redirect arrow without text.svg
Redirect arrow, to be used in redirected articles in Wikipedias written from left to right. Without text.
Coralie rocket stage top view.jpg
Autor: pilot_micha, Licencja: CC BY 2.0
Cora rocket stage top view
Europa2vrp.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Dantor (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Europa II rocket, on display at Euro Space Center, Transinne, Belgium.
Europa2rp.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Dantor (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Europa II rocket, main stage engines (Blue Streak) built by Rolls Royce, on display at Euro Space Center, Transinne, Belgium.
Europa Upper Stage University of Stuttgart 02.jpg
(c) Julian Herzog, CC BY 4.0
Astris, the third (upper) stage of the Europa I rocket, on display in Pfaffenwaldring 31 (V 31) on the campus of University of Stuttgart in Vaihingen, Stuttgart, Germany. Astris was developed by ERNO and MBB and built by Messerschmitt-Bölkow-Blohm (MBB) and ERNO in Germany.