Europejska Polityka Sąsiedztwa
 | Uwaga! Ten artykuł opisuje nieaktualny stan prawny. Jeśli możesz, popraw treść na podstawie najświeższych informacji. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Unia na rzecz Regionu Morza Śródziemnego
Inne państwa Unii na rzecz Regionu Morza Śródziemnego
| Unia Europejska | |
 Ten artykuł jest częścią serii o: | |
| |
Portal  Unia Europejska | |
Europejska Polityka Sąsiedztwa (ang. European Neighbourhood Policy, ENP) – oficjalna polityka Unii Europejskiej wobec krajów z nią sąsiadujących. Komisja Europejska po raz pierwszy zaprezentowała Europejską Politykę Sąsiedztwa w 2003, a bardziej szczegółowe opracowanie pojawiło się w maju 2004. Dokument ten[1] przedstawia konkretne warunki na jakich UE współpracuje z krajami sąsiadującymi.
Członkostwo
Unia Europejska oferuje swoim sąsiadom uprzywilejowaną pozycję, zbudowaną na poszanowaniu wspólnych wartości takich jak demokracja, prawa człowieka, praworządność, zasady wolnego rynku i stały rozwój. ENP oferuje bardziej ścisłą integrację polityczną i ekonomiczną, jednak nie prowadzi do rozmów akcesyjnych.
Początkowo polityka sąsiedztwa miała obejmować następujące państwa:
Jednak w 2004 postanowiono włączyć kraje, które graniczą z Turcją:
Rosję wiąże z Unią Europejską specjalna umowa partnerstwa strategicznego.
Kluczowym elementem europejskiej polityki sąsiedztwa są dwustronne „Plany działania” uzgodnione z każdym krajem partnerskim. Zawierają one plany krótko- i średniookresowych reform politycznych i ekonomicznych.
Sposób działania
Unia Europejska oraz kraj sąsiedzki uzgadniają cele reform dotyczących wielu dziedzin: kooperacji w sprawach politycznych i bezpieczeństwa, spraw ekonomicznych oraz handlowych, ochrony środowiska, integracji transportu i sieci energetycznych, kooperacji naukowej i kulturalnej. Unia Europejska oferuje finansową oraz techniczną pomoc w celu osiągnięcia wytyczonych celów.
Wiele instrumentów i metod uważnych w implementacji polityki sąsiedztwa jest podobnych do tych, używanych przy wspieraniu okresów przejściowych, np.:
- W pierwszym kroku Komisja przygotowuje raport dotyczący danego kraju, w którym ocenia sytuację ekonomiczną i polityczną, aspekty instytucjonalne i sektorowe, oraz kiedy i w jaki sposób możliwe jest pogłębienie wzajemnych relacji. Rada Unii Europejskiej, na podstawie takiego raportu, decyduje o dalszym postępowaniu.
- Następnym krokiem jest przygotowanie Planu Działania dla każdego z krajów. Dokumenty te są przedmiotem szczegółowych negocjacji i dostosowane są do potrzeb, możliwości oraz interesów każdej ze stron. Zawierają plan wdrożenia reform politycznych oraz ekonomicznych w okresie od 3 do 5 lat, w następujących dziedzinach:
- dialogu politycznego i reform
- współpracy ekonomicznej, socjalnej oraz rozwoju
- stosunków handlowych oraz reform regulacji rynku
- współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych
- polityki sektorowej: transport, energia, społeczeństwo informacyjne, środowisko, badania i rozwój
- polityki społecznej: kontakty międzyludzkie, społeczeństwo cywilne, edukacja, zdrowie publiczne.
- Proces wprowadzania w życie ustalonych reform jest regularnie monitorowany, a Komisja Europejska przedstawiać będzie oficjalny raport o postępie prac.
Sukces na polu wdrażania uzgodnionych reform gwarantuje większą integrację z programami i sieciami europejskimi oraz wzmożoną pomoc i dostęp do rynku.
Finansowanie
Obecnie pomoc w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa odbywa się za pomocą takich programów jak TACIS (dla sąsiadów wschodnich i Rosji), MEDA (dla krajów śródziemnomorskich), oraz Europejskiej Inicjatywy dla Demokracji i Praw Człowieka EIDHR.
Od 2007 roku programy MEDA i TACIS zostaną zastąpione przez Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa ENPI, bardziej elastyczny, dostosowany do polityki instrument, nakierowany na stały rozwój oraz zbliżenie do przepisów i standardów Unii Europejskiej. W latach 2007-2013 ENPI udostępni na wspomniane cele około 12 mld €.
Nowe formy pomocy technicznej obejmą kraje sąsiedzkie. Przekształcenia prawne oraz rozbudowa instytucji będzie wspierana przez mechanizmy, które odniosły już sukces w okresach przejściowych krajów, które teraz są członkami UE. Są to Biuro Pomocy Technicznej i Wymiany Informacji TAIEX oraz długoterminowe projekty bliźniacze na różnych szczeblach administracyjnych (krajowa, regionalna, lokalna).
W celu zrealizowania pomocy, Unia Europejska uzgodni z każdym z krajów i innymi zainteresowanymi krajami siedmioletnie Opracowania Strategii Krajowej (CSP Country Strategy Paper), oraz bardziej szczegółowe Kilkuletnie Programy Wiodące (MIP MultiAnnual Indicative Programme) zawierające szczegółowe plany na okres 3 lat.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Pełny tekst Europejskiej Polityki Sąsiedztwa.
Linki zewnętrzne
- Oficjalna witryna UE
- Akty prawne. eur-lex.europa.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-15)].
- Nowy rodzaj związków między Unią Europejską a partnerami w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa – wnioski dotyczące przyszłego porozumienia UE-Ukraina. demoseuropa.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-01)].
- Eastbook.eu – Portal o Partnerstwie Wschodnim (część Europejskiej Polityki Sąsiedztwa)
Media użyte na tej stronie
An outdated clock with a serious icon
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Autor:
- S. Solberg J., Kolja21, Masterdeis/ praca pochodna: Kolja21
European Union (EU) on a globe
A map the the EU's European Neighbourhood Policy.