Europejska Wspólnota Obronna

Państwa mające tworzyć EWO – Algieria była częścią składową Francji

Europejska Wspólnota Obronna, EWO – organizacja, której powstanie po raz pierwszy zaproponował premier IV Republiki Francuskiej, René Pleven, w swoim planie ogłoszonym 24 października 1950. Na mocy traktatu zawartego 27 maja 1952 w Paryżu tworzyć ją miały Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN i Włochy^[1].

Traktat

Czynnikiem sprzyjającym integracji były amerykańskie dążenia do remilitaryzacji RFN, które w związku z rosnącą potęgą ZSRR po zakończeniu II wojny światowej obawiały się niekorzystnego rozwoju sytuacji w Europie. Również Wielka Brytania zdawała sobie sprawę z tego, iż Niemcy – mimo druzgocącej klęski – pozostały najpotężniejszym krajem europejskim, a Francja, obawiając się powrotu tradycyjnego niemieckiego militaryzmu, upatrywała jednakże we wzmocnionej RFN szansy na ożywienie własnej gospodarki^[2].

Negocjacje rozpoczęły się 15 lutego 1951, a 27 maja 1952 w Paryżu członkowie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali podpisali traktat powołujący do życia EWO. Planowana europejska armia miała sobie liczyć 40 narodowych dywizji, po 13 tys. jednakowo umundurowanych żołnierzy. Traktat zakładał utworzenie dziewięcioosobowego Komisariatu, Zgromadzenia Ministrów Obrony i Zgromadzenia Parlamentarnego. Europejska armia miała być znacznie większa niż na etapie projektu zakładali Francuzi, a do tego zgodnie z dążeniami tak zwanych federalistów (zwolenników „Europy regionów” i państwa europejskiego) artykuł 38. traktatu zapowiadał możliwość sprawowania nad nią demokratycznej kontroli przez wspólnoty europejskie^[3]. Co za tym idzie, w marcu 1953 w ramach EWWiS powstał projekt połączenia współpracy gospodarczej i integracji militarnej poprzez powołanie do życia Europejskiej Wspólnoty Politycznej^[2]. Traktat podpisany na okres 50 lat musiał być jeszcze ratyfikowany przez parlamenty narodowe państw sygnatariuszy.

Tymczasem w Rosji zmarł Józef Stalin, na Półwyspie Koreańskim podpisano rozejm kończący trwającą od 1950 wojnę. We Francji poparcie dla wspólnej armii zmalało, a niekorzystny układ sił politycznych (do głosu doszli przeciwnicy uzbrojenia Niemiec i pogłębiania integracji) sprawił, że 30 sierpnia 1954 postanowiono usunąć ratyfikację z porządku obrad Zgromadzenia Narodowego. Idea wspólnej polityki obronnej upadła^[1].

Konsekwencje

W wyniku fiaska starań zmierzających do powstania EWO bezcelowe stało się również powołanie Europejskiej Wspólnoty Politycznej. Nie tylko spowolniło to procesy integracyjne, ale powstały również obawy, że nie rozwiązany „problem niemiecki”^[4] zagrozi bezpieczeństwu Europy. Dlatego też w październiku 1954 zdecydowano w Londynie o przyjęciu RFN do NATO^[5]. Kraje bloku wschodniego odpowiedziały powołaniem do życia Układu Warszawskiego.

Przypisy

Bibliografia

• Tekst Traktatu o Europejskiej Wspólnocie Obronnej (wersja angielska). aei.pitt.edu, 2012-12-08.
• Tekst końcowy Konferencji Londyńskiej (wersja angielska). www.nato.int. [dostęp 2012-12-08].
• Ryszard Zięba (red.): Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008
• Peter Calvocoressi: Polityka międzynarodowa po 1945 roku. Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1998
• Betka Tomasz Wspólnoty Europejskie na arenie międzynarodowej w okresie zimnej wojny. www.uniaeuropejska.org. [dostęp 2012-12-08].

Linki zewnętrzne

• Europejska Wspólnota Obronna, www.stosunkimiedzynarodowe.info [dostęp 2012-12-08] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-05] .
• Plans for the EDC, www.cvce.eu [dostęp 2012-12-08] .