Eustachy Chmielewski

Eustachy Chmielewski
Ilustracja
Eustachy Chmielewski, 1943
Data i miejsce urodzenia

20 września 1900
Wyżnica

Data i miejsce śmierci

11 marca 1977
Warszawa

Narodowość

polska

Alma mater

Politechnika Lwowska

Wpływy

późny historyzm, modernizm

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi Medal Brązowy za Długoletnią Służbę
Wybrane realizacje architektoniczne
Dom profesorów Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych - Katowice
I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Bielsku-Białej
Zespół domów przy ul. Promienistej w Poznaniu
Kościół Imienia Maryi w Bączalu Dolnym
Grób Eustachego Chmielewskiego na cmentarzu Powązkowskim

Eustachy Antoni Feliks Chmielewski h. Jastrzębiec (ur. 20 września 1900 w Wyżnicy, zm. 11 marca 1977 w Warszawie) – polski inżynier architekt późnego historyzmu i modernizmu, projektant[1]. Członek Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP).

Życiorys

Młodość

Urodził się w rodzinie szlacheckiej pieczętującej się herbem Jastrzębiec w Wyżnicy nad Czeremoszem (obecna Ukraina) jako syn Erazma Chmielewskiego – delegata Towarzystwa Oficjalistów Prywatnych (w 1908) i członka Galicyjskiego Towarzystwa Łowieckiego (w 1914) oraz Marii z Szemelowskich. Ukończył gimnazjum humanistyczne w Kamionce Strumiłowej (w 1918). W 1919 został internowany przez Ukraińców. W latach 1919–1920 ochotniczo służył w Wojsku Polskim. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Lwowskiej, na którym w 1924 roku obronił tytuł zawodowy magistra inżyniera architekta[2].

Działalność zawodowa

Po ukończeniu studiów pracował w Urzędzie Województwa Śląskiego, później kierował oddziałem budowlanym Urzędu Województwa Poznańskiego. Był członkiem zarządu Rodziny Urzędniczej w Poznaniu. Przed wybuchem II wojny światowej piastował stanowisko Dyrektora Departamentu Budownictwa w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. W związku z wybuchem wojny wraz z innymi wysokimi urzędnikami administracji państwowej opuścił kraj i udał się w kierunku Rumunii. Po dotarciu do Łucka, podjął decyzję o powrocie. Po zakończeniu kampanii wrześniowej wrócił do okupowanej Warszawy. Od 1941 do 1948 mieszkał w Lipnicy Dolnej na Podkarpaciu – w majątku żony, a następnie na Żoliborzu. Pracował w Jaśle, Rzeszowie, Katowicach (biuro architektoniczne Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, radca budowlany), Poznaniu i Warszawie. Od 1948 roku jako wysoki urzędnik administracji publicznej pracował w Ministerstwie Odbudowy, przemianowanym po 1949 roku na Ministerstwo Budownictwa.

Jako członek SARP działał w Katowicach (1925–1929), Poznaniu (1930–1939), gdzie pełnił funkcję wiceprezesa Poznańskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich i w Warszawie od 1953 do śmierci.

Życie prywatne

Mąż Anny ze Ścibor-Rylskich Chmielewskiej h. Ostoja[3] (1912–1964) – ostatniej właścicielki ziemskiej w Lipnicy Dolnej koło Jasła. Jego synami są: prof. dr hab. inż. arch. Jan Maciej Chmielewski (ur. 1941) – architekt, planista, urbanista i wykładowca oraz prof. dr hab. Marek Cyprian Chmielewski (ur. 1942) – chemik i wykładowca, były wiceprezes PAN.

Wraz z żoną spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 174-4-32)[4].

Dorobek architektoniczny

Autor licznych projektów architektonicznych, głównie z okresu modernizmu. Projektował zarówno budynki mieszkalne, użyteczności publicznej, jak i obiekty sakralne. Prekursor polskiego budownictwa wielokondygnacyjnego.

Wybrane projekty i realizacje

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Projektanci. www.pamiecmiasta.pl. [dostęp 2015-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-15)].
  2. Eustachy Chmielewski. www.pamiecmiasta.pl. [dostęp 2015-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-26)].
  3. Wirtualne Jasło – portal powiatu jasielskiego. www.wirtualnejaslo.pl. [dostęp 2015-09-20].
  4. Cmentarz Stare Powązki: JÓZEF SZEJNA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2015-09-20].
  5. M.P. z 1956 r. nr 2, poz. 16 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie budownictwa mieszkaniowego”.
  6. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 38. [dostęp 2021-07-05].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Medal Za Długoletnią Służbę Brązowy BAR.svg
Baretka: Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
Katowice - Wojewódzka 23.jpg
Autor: Michał Bulsa, Licencja: CC0
Budynek przy ul. Wojeódzkiej 23 w Katowicach - dawny dom profesorów Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych
Houses Poznan Promienista St all.JPG
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Domy przy ul. Promienistej w Poznaniu, modernizm, 1937-1939.
I LO im Kopernika w Bielsku Bialej.jpg
Autor: Paweł Strykowski, Licencja: GPL
I Liceum Ogólnokształcące im. M. Kopernika w Bielsku - Białej
Eustachy Chmielewski - grób.jpg
Autor: Krzem Anonim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Eustachego Chmielewskiego na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 174, rząd 4, grób 32)
Eustachy Chmielewski.JPG
Architekt Eustachy Chmielewski (1900-1977).