Euzebiusz Czerkawski

Euzebiusz Czerkawski

Data i miejsce urodzenia	4 lutego 1822 Tuczapy
Data i miejsce śmierci	22 września 1896 Lwów
Profesor nauk filozoficznych
Alma Mater	Uniwersytet Lwowski
Doktorat	1842
Profesura	1871
Rektor
Uczelnia	Uniwersytet Lwowski
Okres zatrudn.	1871-1892
Odznaczenia

Euzebiusz Czerkawski (ur. 4 lutego 1822 w Tuczapach^[1], zm. 22 września 1896 we Lwowie) – rektor Uniwersytetu Lwowskiego, poseł-wirylista do Sejmu Krajowego Galicji i Rady Państwa, c.k. radca szkolny.

Wczesne lata

Urodził się w rodzinie greckokatolickiego księdza Tymoteusza i Marii z Kiwerowiczów. W wieku czterech lat został osierocony przez matkę. Szkołę elementarną oraz 6 letnie gimnazjum ukończył w Przemyślu (1838). Studiował filozofię i prawo na Uniwersytecie Lwowskim. W 1842 otrzymał tytuł doktora filozofii i nauk wyzwolonych.

Praca zawodowa

W latach 1843–1845 pełnił funkcję adiunkta na Wydziale Filozoficznym, następnie nauczał w Tarnowie, najpierw w gimnazjum, gdzie był wiceprefektem, później w zakładzie filozoficznym. W roku szkolnym 1849/50 nauczał w gimnazjum akademickim we Lwowie. W 1855 powołany na stanowisko radcy szkolnego dla Galicji i Bukowiny, od 1860 pełnił nadzór nad gimnazjami w zachodniej Galicji. W 1864 mianowany inspektorem dla szkół średnich w Styrii i Karyntii. W 1868 wrócił do Lwowa, gdzie w 1870 został inspektorem szkolnym I klasy. Rok później zamianowany profesorem zwyczajnym filozofii na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie pozostawał do przejścia na emeryturę w 1892. W czasie pracy uniwersyteckiej trzykrotnie wybierany rektorem uczelni (1865/66, 1875/76, 1876/77) i wielokrotnie dziekanem wydziału filozoficznego. W latach 1874–1890 był członkiem Rady Szkolnej, jako delegat miasta Lwowa.

Działalność polityczna

W 1869 wybrany posłem do Sejmu Krajowego z obwodu czortkowskiego (z kurii wielkich posiadłości), w którym zasiadał do 1889. Starał się o przywrócenie języka polskiego i ukraińskiego do szkół wyższych, średnich i ludowych w Galicji (ustawa z 1873). W Sejmie Krajowym był referentem wielu wniosków dotyczących oświaty szkolnej. W 1881, na jego wniosek ustanowiono stałą katedrę historii polskiej na Uniwersytecie Lwowskim. W latach 1869-1893 zasiadał w Radzie Państwa w Wiedniu, najpierw jako delegat Sejmu Krajowego, a od 1873 jako delegat miast Tarnopol i Brzeżany (III kuria, w 1885 zwyciężył dra Aleksandra Ogonowskiego^[2]). W 1875 bronił tam praw Rady Szkolnej, która utraciła prawo mianowania dyrektorów i profesorów w gimnazjach. Od 1888 był wiceprezesem Koła Polskiego. Złożył mandat w wyniku problemów zdrowotnych w 1893 roku. Jego grób znajduje się na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

Odznaczenia

• tytuł Radcy Dworu (1885)
• Order Leopolda
• Order Franciszka Józefa
• Honorowe obywatelstwo Brzeska (1867)^[3], Lwowa (1885), Brzeżan, Tarnopola, Kałusza

Publikacje

• Opublikowane prace Czerkawskiego

Przypisy

Bibliografia

• Leon Gustaw Dziubiński: Poczet prezydentów, wiceprezydentów i obywateli honorowych miasta Lwowa. Lwów: 1896, s. 19.
• Gazeta Lwowska, nr 218, 1898
• Euzebiusz Czerkawski. Nekrolog. „Kurjer Lwowski”. 265, s. 4–5, 23 września 1896.
• Aleksander Skórski: Euzebiusz Czerkawski : jego życie i działalność pedagogiczna : Przyczynek do historyi rozwoju szkolnictwa w Galicyi, Lwów, 1898
• StanisławS. Grodziski StanisławS., Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993, ISBN 83-7059-052-7, OCLC 830051670 .

Linki zewnętrzne

• Euzebiusz Czerkawski – publikacje w bibliotece Polona