Evangelion (album)

Evangelion
Album studyjny zespołu Behemoth
Wydany

7 sierpnia 2009 (EU)[1][2]
11 sierpnia 2009 (USA)}[3]
19 sierpnia 2009 (JPN)[4]
25 września 2009 (IND)[5]

Nagrywany

2009, RG Studio, Gdańsk

Gatunek

blackened death metal

Długość

41:54

Wydawnictwo

Mystic Production, Nuclear Blast, Metal Blade Records, Victor Entertainment

Producent

Adam Darski i Behemoth
Współpraca:
Daniel Bergstrand
Wojciech Wiesławski
Sławomir Wiesławski
Colin Richardson

Oceny
Album po albumie
Ezkaton
(2008)		Evangelion
(2009)		Evangelia Heretika
(2010)
Single z albumu Evangelion
  1. „Ov Fire and the Void”
    Wydany: 28 lipca 2009[19]

Evangelion[20][21][22] – dziewiąty album studyjny polskiego zespołu deathmetalowego Behemoth. W Europie ukazał się 7 sierpnia 2009 nakładem Nuclear Blast Records, w Stanach Zjednoczonych zaś 11 sierpnia 2009 roku nakładem Metal Blade Records. W Polsce album ukazał się 7 sierpnia 2009 nakładem Mystic Production. Jest to trzeci album grupy, na którym umieszczono utwór polskojęzyczny ("Lucifer")[23].

Wydawnictwo uzyskało szereg pozytywnych recenzji ze strony krytyków muzycznych. W przeciągu dwóch tygodni od dnia premiery w Stanach Zjednoczonych sprzedało się w nakładzie 13 000 egzemplarzy[24]. W listopadzie 2009 roku album uzyskał status złotej płyty sprzedając się w nakładzie 15 000 egzemplarzy w Polsce[25][26][27]. Evangelion został również nagrodzony tytułem płyty roku w plebiscytach magazynów muzycznych Gitarzysta i Terrorizer[28][29].

W lutym 2010 roku Evangelion uzyskał nominację do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategoriach: wydawnictwo specjalne – najlepsza oprawa graficzna, album roku heavy metal i produkcja muzyczna roku[30]. W kwietniu zespół otrzymał Fryderyka w kategorii album roku heavy metal[31].

Realizacja

Adam "Nergal" Darski podczas koncertu na Rockstar Energy Mayhem Fest w 2009. Podczas festiwalu grupa wykonała utwór "Ov Fire And The Void".

Realizacja albumu została rozpoczęta 16 lutego 2009 roku w gdańskim RG Studio. Nagrania partii perkusji odbyły się w Studiu A (RG Studio) we współpracy z inżynierem dźwięku Arkadiuszem "Maltą" Malczewskim oraz pracownikiem Dug-Out Studios, Szwedem Danielem Bergstrandem[32]. Partie gitary rytmicznej zrealizowano także w Studiu A we współpracy z braćmi Sławomirem i Wojciechem Wiesławskim[33]. Partie gitary solowej, basowej i wokali zarejestrowano w Studiu B (RG Studio). Daniel Bergstrand o realizacji perkusji:

"Bębny brzmią piekielnie! Omikrofonowaliśmy je i są gotowe do nagrań. Jestem bardzo zadowolony z tego, co dotychczas zrobiliśmy. Zabójczy polski buldożer! Jestem pewien, że wam się spodoba. Perkusja zostanie nagrana tutaj, w studiu Radia Gdańsk w ciągu nadchodzących dwóch tygodni, następnie zacznę miksować ślady i przygotowywać do finalnego miksu, który nastąpi w okolicach maja"[34]

Wykonawcami partii wokalnych w utworze "Daimonos" byli perkusista grupy Zbigniew "Inferno" Promiński oraz gitarzysta sesyjny – Patryk "Seth" Sztyber. Ponadto w utworze gościnnie zaśpiewali: webmaster oficjalnej strony grupy Behemoth – Maciej "Manticore" Gruszka, moderator oficjalnego profilu myspace – Boris "Hatefrost" Kaluzny oraz realizator, Arkadiusz "Malta" Malczewski. Nagrania śladów instrumentów zakończono 11 maja 2009[35].

12 maja w londyńskim studiu Miloco rozpoczęto miksowanie albumu. Zajął się nim Colin Richardson, który współpracował wcześniej z takimi grupami jak: Machine Head, Slipknot czy Carcass[36][37]. Podczas nagrań grupa zrealizowała reportaż dokumentujący cały proces, dzięki niemu można było na bieżąco oglądać postęp prac nad nagrywaniem partii kolejnych instrumentów[38]. Lider grupy Adam Darski o albumie Evangelion wypowiedział się w następujący sposób:

Ten tytuł dojrzewał we mnie od niemal roku. Brzmi potężnie i epicko – perfekcyjnie odzwierciedla istotę nowego albumu. Słowo "Evangelion" pochodzi z Greki i oznacza "szerzyć słowo Boga" lub "nieść dobrą nowinę".... Cóż, doskonale wiecie, że uwielbiamy bawić się znaczeniami i symboliką. Pokażemy Wam naszą własną wersję tego, czym Evangelion jest naprawdę."[39]

Album został zmasterowany przez amerykańskiego inżyniera dźwięku Teda Jensena, współpracował on wcześniej z takimi wykonawcami jak: Norah Jones, Metallica, Nickelback czy Green Day[23]. Mastering odbył się w Sterling Studio w Nowym Jorku w Stanach Zjednoczonych.

Promocja

22 czerwca 2009 roku na profilu Myspace grupa udostępniła w formie digital stream utwór pt. "Ov Fire And The Void", który promował najnowszy krążek[40]. 31 lipca album został udostępniony do odsłuchania na profilu myspace[41]. W ramach promocji albumu został zrealizowany teledysk do utworu pt. "Ov Fire And The Void"[42]. Nagrania odbyły się w Wytwórni Filmów Fabularnych we Wrocławiu we współpracy z reżyserem Dariuszem Szermanowiczem i zespołem producenckim Grupa 13[43]. W obrazie wystąpiła m.in. aktorka Aleksandra Hamkało. Na profilu YouTube zespołu ukazał się reportaż przedstawiający realizację teledysku[44]. Premiera teledysku odbyła się 6 sierpnia 2009[45]. Dzień po premierze teledysk usunięto z serwisu YouTube[46]. Ocenzurowana wersja została opublikowana tego samego dnia[46]. Oryginalną wersję teledysku udostępniono na oficjalnej stronie wytwórni muzycznej Metal Blade oraz portalu Onet.pl[46].

Wydawnictwo ukazało się 7 sierpnia 2009 nakładem wytwórni muzycznej Nuclear Blast Records w Europie i 11 sierpnia 2009 roku nakładem Metal Blade Records w Stanach Zjednoczonych[47]. W Polsce album ukazał się 7 sierpnia nakładem Mystic Production[47]. Album został wydany również w wersji digipack z dołączoną płytą DVD zawierająca nagrania zza kulis oraz rozszerzoną szatę graficzną[47]. Jesienią zespół odbył w Polsce trasę koncertową pod nazwą Nowa Evangelia 2009[48]. Wraz z Behemoth wystąpiły grupy Black River, Azarath i Hermh[48]. Trasa rozpoczęła się 24 września 2009 roku w Białymstoku, a zakończyła 4 października w Gdańsku[48]. Grupa wystąpiła w takich miastach jak: Lublin, Rzeszów, Kraków, Katowice, Wrocław, Łódź, Poznań i Toruń[48]. W 2010 roku odbyła się premiera drugiego teledysku promującego płytę, zrealizowanego do utworu "Alas, Lord Is Upon Me". Obraz został nakręcony ponownie we współpracy z wrocławskim domem produkcyjnym Grupą 13[49]. Trzeci i ostatni teledysk promujący wydawnictwo został zrealizowany do utworu "Lucifer". W materiale filmowym zrealizowanym przez Grupę 13 wystąpił m.in. aktor Tomasz Lulek.

Recenzje

Od lewej: Zbigniew Promiński, Tomasz Wróblewski i Adam Darski podczas spotkania z fanami w Empiku 30 września 2009 roku we Wrocławiu

Pozytywne recenzje albumu ukazały się już przed jego oficjalna premierą. Tytuł płyty miesiąca dla Evangelion przyznały takie czasopisma jak: Spark oraz edycja polska, niemiecka i brytyjska miesięcznika Metal Hammer[8][50]. Szerszą recenzję Evangelion przygotował Teraz Rock. Marek Świrkowicz napisał:

...muzyczna zawartość Evangelion zaskakuje różnorodnością i bogactwem pomysłów. I nie chodzi tylko o urozmaicające brzmienie całości ornamenty, takie jak wnoszący odrobinę orientalnego posmaku sitar w Shemaforash, przemycone gdzieniegdzie dęciaki czy delikatne klawiszowe inkrustacje w wykonaniu znanego z Vesanii i Vadera Siegmara. W ogóle znacznie mniej tu napuszonej teatralnej fanfarowności, która w znacznej mierze decydowała o brzmieniu The Apostasy[9].

Krytycy podkreślili również naturalne brzmienie utworów oraz wysoką jakość produkcji nagrań za sprawą producentów muzycznych Daniela Bergstranda i Colina Richardsona[15][14][12]. Natomiast Zbigniew Zegler – dziennikarz portalu cgm.pl zaznaczył dynamikę i intensywność utworów[15][14][12]. Recenzenci w superlatywach przedstawili również technikę gry perkusisty Zbigniewa Promińskiego[15][14][12]. Gościnny udział wokalisty Macieja Maleńczuka w utworze "Lucifer" został określony jako symboliczny[12].

Oprawa graficzna

Pudełko z płytą Evangelion

Autorem okładki albumu jest Tomasz "GRAAL" Daniłowicz, natomiast jej pomysłodawcą Adam Darski[51]. Grafika przedstawia Nierządnicę Babilonu dosiadającą siedmiogłową bestię symbolizującą zagładę Babilonu[2][52]. Obraz jak i wnętrze książeczki utrzymane jest w kolorze czarno-białym[51]. Na okładce widnieje również żółte logo zespołu[51]. Wewnątrz książeczki znajdują się fotografie Macieja Boryny i Grupy 13 przedstawiające muzyków Adama Darskiego, Tomasza Wróblewskiego i Zbigniewa Promińskiego w kostiumach autorstwa Kasjopei Michorowskiej[51]. Adam Darski o oprawie graficznej:

Od dawna jestem zafascynowany historiami mającymi swoje źródła w Biblii, niejednokrotnie wykorzystywaliśmy jej symbolikę w tekstach czy na okładkach płyt. Zawsze jednak były one przefiltrowane przez moje doświadczenie i światopogląd. Uwielbiam żonglować, bawić się symbolami... tak też jest i tym razem. Bohaterka naszej nowej okładki jest archetypem nieposłuszeństwa, indywidualności, samostanowienia i wolnej, nieskrępowanej woli. Są to uniwersalne słowa-klucze, tak charakterystyczne i decydujące, by zrozumieć charakter naszej twórczości... i prawdziwej natury człowieka[51].

Muzyka i teksty

Maciej Maleńczuk oraz Adam "Nergal" Darski na planie teledysku do utworu "Lucifer" 20 lipca 2011 roku

Muzykę do wszystkich utworów skomponował Adam Darski, napisał on również większość tekstów[51]. Wyjątek stanowią utwory "Lucifer" – wiersz autorstwa Tadeusza Micińskiego oraz "Transmigrating Beyond Realms ov Amenti" i "Defiling Morality ov Black God", które Darski napisał wraz z Krzysztofem Azarewiczem[51]. Ponadto Azarewicz jest autorem tekstu – "The Seed ov I"[51]. W książeczce albumu widnieją liczne cytaty autorstwa m.in.: Aleistera Crowleya, Marcela Prousta, Jeana Geneta, Johna Balance'a oraz Jean-Paula Sartre'a[51].

W rozpoczynającym album utworze "Daimonos" został wykorzystany fragment 44 Hymnu orfickiego (Hymn do Dionizosa)[51]. Komentarz do utworu widniejący w książeczce albumu: "Tekst skupia się głównie na zgłębianiu aspektów dionizyjskich dychotomii Apollo/Dionizos: chaosu, upojenia alkoholowego, wysławiania/opiewania natury, nadmiaru i gloryfikacji pełni życia[51]." Partie solowe na gitarze elektrycznej kończące utwór wykonali kolejno Sztyber i Darski.

Tytuł utworu "Shemhamforash" jest skrótem od liczącego 216 liter imienia boga, odczytanego przez średniowiecznego kabalistę w Księdze Wyjścia[51][53]. Partie solowe na gitarze elektrycznej wykonali kolejno Darski i Sztyber. Sesyjnie na sitarze zagrał Tomasz "Ragaboy" Osiecki[51].

Wykorzystanie wiersza "Lucifer" autorstwa Tadeusza Micińskiego w piosence Nergal wyjaśnił swoim zainteresowaniem twórczością tego poety jeszcze z czasów nauki w liceum[54]. W tymże utworze gościnnie zaśpiewał wokalista i muzyk rockowy Maciej Maleńczuk[55]. Partię solową na gitarze elektrycznej zagrał Darski[51]. Utwór znacznie odbiega stylistycznie od pozostałych utworów, zawiera wyraźne wpływy gatunku doom metal oraz partie sekcji dętej[6].

Lista utworów

Opracowano na podstawie materiału źródłowego[56][57][47][58][59][60].

NrTytuł utworuSłowaMuzykaDługość
1.„Daimonos”Adam DarskiAdam Darski5:16
2.„Shemhamforash”Adam DarskiAdam Darski3:56
3.„Ov Fire and the Void”Adam DarskiAdam Darski4:28
4.„Transmigrating Beyond Realms ov Amenti”Krzysztof AzarewiczAdam Darski3:28
5.„He Who Breeds Pestilence”Adam DarskiAdam Darski5:41
6.„The Seed ov I”Adam Darski, Krzysztof AzarewiczAdam Darski4:58
7.„Alas, Lord Is Upon Me”Adam DarskiAdam Darski3:16
8.„Defiling Morality ov Black God”Adam Darski, Krzysztof AzarewiczAdam Darski2:50
9.„Lucifer”Tadeusz MicińskiAdam Darski8:07
42:00

Twórcy

Opracowano na podstawie materiału źródłowego[51][61].

Zespół Behemoth w składzie

oraz

Dodatkowi muzycy
  • Krzysztof "Siegmar" Oloś – sample, aranżacje sampli, syntezatory
  • Arkadiusz Malczewski – inżynieria dźwięku, wokal wspierający (utwór "Daimonos")
  • Boris "Hatefrost" Kaluzny – gościnnie wokal wspierający (utwór "Daimonos")
  • Maciej "Manticore" Gruszka – gościnnie wokal wspierający (utwór "Daimonos")
  • Maciej Maleńczuk – gościnnie śpiew (utwór "Lucifer")[23]
  • Tomasz "Ragaboy" Osiecki – sesyjnie sitar (utwór "Shemhamforash")
  • Kwintet instrumentów dętych blaszanych Hevelius Brass[63]
    • Paweł Hulisz – trąbka
    • Piotr Kowalkowski – trąbka
    • Michał Szczerba – waltornia
    • Bogdan Kwiatek – puzon
    • Łukasz Gruba – tuba
Nagrania
  • Sławomir Wiesławski – inżynieria dźwięku, produkcja muzyczna (partie gitar)[64]; inżynieria dźwięku, miksowanie, mastering (utwór 10)[65]
  • Wojciech Wiesławski – inżynieria dźwięku, produkcja muzyczna (partie gitar)[64]; inżynieria dźwięku, miksowanie, mastering (utwór 10)[65]
  • Jan Bryt – inżynieria dźwięku (partie solowe gitar, wokale)[66]
  • Daniel Bergstrand – inżynieria dźwięku, produkcja muzyczna (partie perkusji)[67]
  • Kuba Mańkowski – inżynieria dźwięku
  • Colin Richardson – miksowanie (Musicbox, Miloco Studios, Londyn, maj 2009)[68]
  • Scott Atkins – inżynieria dźwięku w ramach miksowania
  • Matt Wiggins – asystent inżyniera dźwięku
  • Ted Jensen – mastering (Sterling Studio, Nowy Jork, maj 2009)[23]
Pozostali
  • Krzysztof Azarewicz – słowa, tłumaczenia
  • Sharon E. Wennekers – konsultacje gramatyczne
  • Katarzyna Sławska – konsultacje gramatyczne
  • Tomasz "GRAAL" Daniłowicz – oprawa graficzna, okładka
  • Kasjopea Michorowska – kostiumy (projekt i wykonanie)
  • Gellatura – wykonanie maski
  • Maciej Boryna – zdjęcia
  • Grupa 13 – zdjęcia
  • Kuba Mańkowski – scenariusz, realizacja (DVD)
  • Adam Darski – realizacja (DVD)
  • Marcin Brach, Michał Giorew – kamery, realizacja wywiadów (DVD)
  • Katarzyna Sławska – napisy w języku angielskim (DVD)
  • Michał "Xaay" Loranc – projekt menu DVD

Pozycje na listach

Wydania

RokNr katalogowyFormatWytwórniaKrajŹródło
2009MYSTCD100CDMystic ProductionPolska
[82]
MYSTCD101CD+DVD
[83]
161099CDNuclear BlastEuropa
[84]
161100CD+DVD
[85]
161397LP
[86]
MBL 147452CD+DVDMetal BladeAmeryka Północna
[87]
VICP64750CDVictor EntertainmentJaponia
[88]
DSR 009Black BoxDemonstealer RecordsIndie
[5]
ICARUS 570CDIcarus MusicArgentyna
[89]
RIOT046CDCD+DVDRiot EntertainmentAustralia
[90]

Przypisy

  1. ↑ Ujawniono okładkę nowej płyty Behemotha (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-05-22].
  2. ↑ a b BEHEMOTH UJAWNIA OKŁADKĘ „EVANGELION”! (pol.). www.behemoth.pl. [dostęp 2009-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)].
  3. ↑ BEHEMOTH: New Video Footage From The Studio Posted Online – May 21, 2009 (ang.). blabbermouth.net. [dostęp 2009-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)].
  4. ↑ Behemoth – Evangelion (jap.). www.jvcmusic.co.jp. [dostęp 2013-12-30].
  5. ↑ a b BEHEMOTH's 'Evangelion' To Be Released In India As A Special Limited-Edition 'Black Box' – Sep. 11, 2009 (ang.). blabbermouth.net. [dostęp 2009-09-11].
  6. ↑ a b Phil Freeman: Evangelion review (ang.). www.allmusic.com. [dostęp 2009-08-06].
  7. ↑ Dan Marsicano: Behemoth – 'Evangelion' (ang.). heavymetal.about.com. [dostęp 2009-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-13)].
  8. ↑ a b Arkadiusz Lerch. Album Miesiąca: Behemoth – Evangelion. „Metal Hammer”. 8/2009, s. 45. Dariusz Świtała. Metal Mind Sp. z o.o.. ISSN 1231-9759 (pol.). 
  9. ↑ a b Marek Świrkowicz. Płyta miesiąca: Behemoth – Evangelion. „Teraz Rock”. 8/2009, s. 92. Wiesław Weiss. Orange Media. ISSN 1730-394X (pol.). 
  10. ↑ Marek Świrkowicz. Recenzja albumu Behemoth – Evangelion. „Teraz Rock”. 3/2011, s. 82-83. Wiesław Weiss. Orange Media s.c.. ISSN 1730-394X (pol.). 
  11. ↑ Tyler Munro: Behemoth Evangelion (ang.). www.sputnikmusic.com. [dostęp 2009-08-17].
  12. ↑ a b c d e Zbigniew Zegler: Kolejny krok ku doskonałości. cgm.pl. [dostęp 2009-08-15].
  13. ↑ Jackie Smit: Behemoth – Evangelion (ang.). www.chroniclesofchaos.com. [dostęp 2009-08-17].
  14. ↑ a b c d Michał Kapuściarz: BEHEMOTH – "Evangelion" (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-08-19].
  15. ↑ a b c d Bartosz Donarski: Ewangelia pełnoletniej bestii (pol.). muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-16)].
  16. ↑ Dan Slessor. Nightmarish and epic death metal from Polish overlords.. „Kerrang!”. 8/2009, s. 48-49. Paul Brannigan. Bauer. ISSN 0262-6624. OCLC 32328241 (ang.). 
  17. ↑ Jakub Demiańczuk. Metalowy monolit. „Dziennik Polska-Europa-Świat”, s. 13. Michał Kobosko. INFOR S.A.. ISSN 1895-6742. OCLC 69305922 (pol.). 
  18. ↑ Graham Ellis. Album of the Month. „Terrorizer”. Louise Brown. Dark Arts Ltd.. ISSN 1350-6978 (ang.). 
  19. ↑ Ov Fire and the Void – Single – Behemoth (ang.). itunes.apple.com. [dostęp 2013-11-12].
  20. ↑ Behemoth ujawnia tytuł płyty (pol.). www.rockmetal.pl. [dostęp 2009-05-22].
  21. ↑ Behemoth wyda "Evangelion" (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-05-22].
  22. ↑ BEHEMOTH: New Album Title Announced – Apr. 15, 2009 (ang.). blabbermouth.net. [dostęp 2009-04-17].
  23. ↑ a b c d Nadchodzi nowy Behemoth (pol.). www.infomuzyka.pl. [dostęp 2009-06-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-18)].
  24. ↑ "Evangelion" wciąż w pierwszej setce na liście Billboard! (pol.). www.behemoth.pl. [dostęp 2009-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)].
  25. ↑ a b Złote płyty CD przyznane w 2011 roku, ZPAV [dostęp 2011-03-16].
  26. ↑ Złota Płyta dla Behemotha (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-11-06].
  27. ↑ Zasady przyznawania złotych, platynowych i diamentowych płyt (pol.). www.zpav.pl. [dostęp 2009-11-06].
  28. ↑ Behemoth dominuje podsumowanie roku 2009 według czytelników magazynu "Terrorizer"! (pol.). www.behemoth.pl. [dostęp 2010-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)].
  29. ↑ Wyniki plebiscytu – Muzyczne Podsumowanie Roku 2009 (pol.). www.magazyngitarzysta.pl. [dostęp 2009-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)].
  30. ↑ Fryderyki: Nominowani i laureaci 2010 (pol.). www.zpav.pl. [dostęp 2010-02-24].
  31. ↑ Fryderyki 2010: sukces grupy Hey (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2010-04-19].
  32. ↑ Behemoth nagrywa nowy album (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-05-22].
  33. ↑ Behemoth nagrywa gitary na nowy album (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-05-22].
  34. ↑ Zabójczy buldożer Behemoth (pol.). muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-05-22].
  35. ↑ Behemoth kończy nagrywać (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-05-22].
  36. ↑ Współpracownik Slipknot zmiksuje Behemoth (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-05-22].
  37. ↑ Behemoth kończy nagrania (pol.). muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-15)].
  38. ↑ Behemoth pracuje nad nowym krążkiem (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-05-22].
  39. ↑ BEHEMOTH ujawnia tytuł nowej płyty! (pol.). behemoth.pl. [dostęp 2009-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)].
  40. ↑ BEHEMOTH: New Song Available For Streaming – June 22, 2009 (ang.). blabbermouth.net. [dostęp 2009-07-05].
  41. ↑ BEHEMOTH: Entire New Album Available For Streaming – July 31, 2009 (ang.). blabbermouth.net. [dostęp 2009-08-06].
  42. ↑ Behemoth nie może się doczekać gotowego klipu (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-07-16].
  43. ↑ BEHEMOTH Frontman Interviewed In Atlanta; Video Available – July 30, 2009 (ang.). blabbermouth.net. [dostęp 2009-08-06].
  44. ↑ BEHEMOTH: Behind-The-Scenes Footage From 'Ov Fire And The Void' Video Shoot Available – July 15, 2009 (ang.). blabbermouth.net. [dostęp 2009-08-06].
  45. ↑ Premiera teledysku "Ov Fire And The Void"! (pol.). behemoth.pl. [dostęp 2009-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)].
  46. ↑ a b c Nowy teledysk Behemotha zdjęty z YouTube – zobacz go w Onet.pl (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-08-13].
  47. ↑ a b c d Behemoth ujawnia listę utworów Evangelion oraz zdjęcie z sesji (pol.). behemoth.pl. [dostęp 2009-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)].
  48. ↑ a b c d Nowa Ewangelia 2009: bilety na jesienną trasę Behemotha już są (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-05-27].
  49. ↑ BEHEMOTH NAKRĘCIŁ NOWY TELEDYSK ! ZDJĘCIA JUŻ W SIECI! (pol.). www.behemoth.pl. [dostęp 2010-06-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)].
  50. ↑ "Evangelion" płytą miesiąca w europejskich magazynach! (pol.). behemoth.pl. [dostęp 2009-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)].
  51. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Książeczka z albumu Evangelion, Behemoth, Mystic Production, Skała 2009, Nr katalogowy: MYSTCD 100
  52. ↑ BEHEMOTH: New Album Artwork, Release Date Revealed – May 18, 2009 (ang.). blabbermouth.net. [dostęp 2009-08-06].
  53. ↑ BEHEMOTH: Another New Song Posted Online – July 22, 2009 (ang.). blabbermouth.net. [dostęp 2009-08-06].
  54. ↑ Piotr Weltrowski. Szatan to wdzięczna metafora. „Dziennik Bałtycki”. Nr 213, s. 24, 11 września 2009. 
  55. ↑ Lider Behemoth o Maleńczuku: trudno go nie szanować (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-08-06].
  56. ↑ World Exclusive Listen To New Behemoth Tracks! (ang.). www.metalhammer.co.uk. [dostęp 2009-05-22].
  57. ↑ Behemoth: szczegóły nowego albumu (pol.). muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-05-27].
  58. ↑ Behemoth (Pol) – Evangelion (ang.). www.metal-archives.com. [dostęp 2009-06-28].
  59. ↑ Nowy utwór z płyty "Evangelion" – "Shemhamforash" online! (pol.). behemoth.pl. [dostęp 2009-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)].
  60. ↑ BEHEMOTH POSTS FIRST SINGLE OFF EVANGELION! (ang.). www.myspace.com/behemoth. [dostęp 2009-06-23].
  61. ↑ Łukasz Dunaj. Ewangelia V. 6.66. „Machina”. wrzesień 2009, s. 14. Piotr Metz. PMPG. ISSN 1426-2312. OCLC 68757824 (pol.). 
  62. ↑ Wiesław Królikowski. Uniwersalne treści. „Teraz Rock”. 8/2009, s. 29. Wiesław Weiss. Orange Media. ISSN 1730-394X (pol.). 
  63. ↑ Hevelius Brass: gdański kwintet instrumentów dętych blaszanych (pol.). www.heveliusbrass.pl. [dostęp 2009-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-02)].
  64. ↑ a b Behemoth: To jakiś obłęd! (pol.). muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-03-31].
  65. ↑ a b Hertz Studio Klienci (pol.). www.hertz.bialystok.pl. [dostęp 2011-04-15].
  66. ↑ Behemoth Post Third Studio Vlog (Bass/Guitars) (ang.). www.smnnews.com. [dostęp 2009-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-13)].
  67. ↑ Zabójczy buldożer Behemoth (pol.). muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-03-31].
  68. ↑ Behemoth: Naprawdę ekstremalny (pol.). muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-03)].
  69. ↑ a b c BEHEMOTH's 'Evangelion' Lands On BILLBOARD Chart – Aug. 19, 2009 (ang.). blabbermouth.net. [dostęp 2009-08-19].
  70. ↑ a b c d e Behemoth – Evangelion (charts history) (ang.). www.billboard.com. [dostęp 2009-08-24].
  71. ↑ a b c d e BEHEMOTH'S "EVANGELION" LANDS ON BILLBOARD CHART! (ang.). www.behemoth.pl. [dostęp 2009-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-07)].
  72. ↑ Notowanie OLIS, sprzedaż płyt w okresie 10/08 – 16/08/2009 (pol.). musicpress.pl. [dostęp 2009-08-20].
  73. ↑ Oficjalna Lista Sprzedaży Związku Producentów Audio Video (pol.). olis.onyx.pl. [dostęp 2009-08-17].
  74. ↑ FINNISH CHARTS Album Top 40 (ang.). finnishcharts.com. [dostęp 2009-08-13].
  75. ↑ BEHEMOTH's 'Evangelion' Lands In Finnish Top 20 – Aug. 12, 2009 (ang.). blabbermouth.net. [dostęp 2009-08-15].
  76. ↑ BEHEMOTH szturmuje listy sprzedaży! (pol.). www.behemoth.pl. [dostęp 2009-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)].
  77. ↑ Alben Top 100. hitparade.ch. [dostęp 2009-08-19].
  78. ↑ Alben Top 75 (niem.). austriancharts.at. [dostęp 2009-08-19].
  79. ↑ Top 200 Albums (fr.). lescharts.com. [dostęp 2009-09-07].
  80. ↑ Archiwum Listy Przebojów Trójki (pol.). www.lp3.pl. [dostęp 2009-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-12)].
  81. ↑ Antyradio – Turbo Top notowanie 168 (pol.). www.antyradio.pl. [dostęp 2012-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-12)].
    Antyradio – Turbo Top notowanie 151 (pol.). www.antyradio.pl. [dostęp 2012-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-12)].
  82. ↑ Evangelion Mystic Production 100 (pol.). www.archiwumrocka.art.pl. [dostęp 2009-09-30].
  83. ↑ Evangelion Mystic Production 101 (pol.). www.archiwumrocka.art.pl. [dostęp 2009-09-30].
  84. ↑ Evangelion Nuclear Blast Records (DE/EU) (pol.). www.archiwumrocka.art.pl. [dostęp 2009-09-30].
  85. ↑ Evangelion + DVD Nuclear Blast Records (DE/EU) (pol.). www.archiwumrocka.art.pl. [dostęp 2009-09-30].
  86. ↑ Evangelion LP Nuclear Blast Records (DE/EU) (pol.). www.archiwumrocka.art.pl. [dostęp 2009-09-30].
  87. ↑ Evangelion + DVD Metal Blade (US) (pol.). www.archiwumrocka.art.pl. [dostęp 2009-09-30].
  88. ↑ Behemoth – Evangelion (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2014-03-11].
  89. ↑ Behemoth – Evangelion (Icarus Music) (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2014-03-11].
  90. ↑ Behemoth – Evangelion (Riot Entertainment) (ang.). www.discogs.com. [dostęp 2014-03-11].

Bibliografia

  • Książeczka z albumu Evangelion, Behemoth, Mystic Production, Skała 2009, Nr katalogowy: MYSTCD 100
  • Arkadiusz Lerch. Album Miesiąca: Behemoth – Evangelion. „Metal Hammer”. 8/2009, s. 45. Dariusz Świtała. Metal Mind Sp. z o.o.. ISSN 1231-9759 (pol.). 
  • Marek Świrkowicz. Płyta miesiąca: Behemoth – Evangelion. „Teraz Rock”. 8/2009, s. 92. Wiesław Weiss. Orange Media. ISSN 1730-394X (pol.). 

Linki zewnętrzne

Behemoth
Albumy studyjne
Albumy koncertowe
Minialbumy
Splity
Single
Dema
Kompilacje
Albumy tribute
Wideografia
Powiązane
Artykuły
Zespoły
Osoby

Media użyte na tej stronie

4 stars.svg
Autor: User:Estoy Aquí, Licencja: CC BY 2.5
4/5 stars used for ratings on en.wikipedia
5 stars.svg
Autor: User:Estoy Aquí, Behnam N, Licencja: CC BY 2.5
5/5 stars used for ratings on en.wikipedia
4.5 stars.svg
Autor: User:Estoy Aquí, Licencja: CC BY 2.5
4.5/5 stars used for ratings on en.wikipedia
3.5 stars.svg
Autor: User:Estoy Aquí, Licencja: CC BY 2.5
5.0 stars used for ratings on en.wikipedia
Stars10095.svg
Autor: User:Huntster, Licencja: CC BY-SA 2.5
Rating stars, 10.0 scale.
Stars10080.svg
Autor: User:Huntster, Licencja: CC BY-SA 2.5
Rating stars, 10.0 scale.
Behemoth Evangelion.JPG
Behemoth, Evangelion album layout
Behemoth band at Empik 30.09.2009.jpg
Autor: Krzysztof Zatycki (rockmetal.pl), Licencja: CC BY-SA 3.0
Behemoth band (from left: Zbigniew Promiński, Tomasz Wróblewski and Adam Darski) at Empik 30.09.2009
Stars10090.svg
Autor: User:Huntster, Licencja: CC BY-SA 2.5
Rating stars, 10.0 scale.
Behemoth 2009 0001.jpg
Autor: Josh Lowe, Licencja: CC BY 2.0
Behemoth at Mayhem Fest Hartford
Stars660.svg
Autor: User:Huntster, Licencja: CC BY-SA 2.5
Rating stars, 6.0 scale.
Maciej Malenczuk & Adam Nergal Darski.jpg
Autor: Krzysztof Wiktor (www.krzysztof.wiktor.eu), Licencja: CC BY-SA 3.0
Maciej Maleńczuk oraz Adam "Nergal" Darski na planie teledysku do utworu "Lucifer" zespołu Behemoth