Ewa Felińska

Ewa Felińska

Portret Ewy Felińskiej

Ewa Felińska (ur. 26 grudnia 1793, zm. 20 grudnia 1859 w Wojutynie) – uczestniczka spisków niepodległościowych, zesłanka, autorka powieści obyczajowych i wspomnień z zesłania, matka Zygmunta Szczęsnego – przyszłego arcybiskupa warszawskiego.

Życiorys

Ewa Felińska z domu Wendorff urodziła się w średniozamożnej rodzinie ziemiańskiej w majątku Uznoha w powiecie słuckim^[1], na terenie dzisiejszej Białorusi. Jej ojcem był Zygmunt Wendorff (Wierzba-Wendorf) herbu własnego, a matką Zofia Sągajłło. Zygmunt Wendorff należał do palestry nowogródzkiej. W 1811 osiemnastoletnia Ewa Wendorff poślubiła Gerarda Felińskiego, właścicielu dóbr Wojutyn na Wołyniu, brata Alojzego Felińskiego. Ewa Felińska była matką sześciorga dzieci, m.in. Zygmunta, przyszłego arcybiskupa metropolity warszawskiego. Po śmierci męża w 1833 Ewa Felińska przeniosła się z dziećmi do Krzemieńca, gdzie związała się ze Stowarzyszeniem Ludu Polskiego Szymona Konarskiego. Została osobą odpowiedzialną za prowadzenie korespondencji francuskiej Stowarzyszenia. W wyniku rozbicia siatki konspiracyjnej w 1839 Ewa Felińska została aresztowana i wyrokiem sądu zesłana na Syberię do Berezowa nad rzeką Ob^[2]. W Berezowie przebywała w latach 1839-1841, następnie przeniesiono ją do Saratowa nad Wołgą^[2], w którym przebywała do 1844 roku. Zesłanie opisała we wspomnieniach.

Była autorką haseł do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859-1868. Jej nazwisko wymienione jest w I tomie z 1859 roku na liście twórców zawartości tej encyklopedii^[3].

Dzieła

• Wspomnienia z podróży do Syberii, pobytu w Berezowie i w Saratowie (1852, Nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego, Wilno)^[4][5][6].

Była autorką powieści

• Hersylia (1849)^[7][8],
• Pan deputat (1852)^[9][10],
• Siostrzenica i ciotka(1853)

oraz wspomnień

• Pamiętniki z życia(1856)^[11][12][13].

Elementy jej biografii zawierają książki:

• Paulina, córka Ewy Felińskiej (wyd. Lwów 1885), autorstwa jej syna,
• Płomień na śniegu. Opowieść o Ewie Felińskiej i jej dzieciach, autorstwa Hanny Muszyńskiej-Hoffmannowej.

Przypisy

Bibliografia

• Ryszard Badowski: Odkrywanie Świata. Polacy na sześciu kontynentach. Wyd. Pascal, 2001. ISBN 83-7304-013-7.
• R. Winiarek. Zygmunt Szczęsny Feliński (1822-1895). „Gazeta Częstochowska”. 36, 12 IX 2002. 

Linki zewnętrzne

• Dzieła Ewy Felińskiej w bibliotece Polona