Ewa Konopacka

Ewa Anna Krystyna Ponińska-Konopacka

Ewa Ponińska na barykadzie w sierpniu 1944 r. na Żoliborzu
major
Data urodzenia	4 maja 1926
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Krajowa
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Ewa Anna Krystyna Ponińska-Konopacka (ur. 4 maja 1926^[a] w Paryżu) – łączniczka w powstaniu warszawskim, odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari^[1][2].

Życiorys

Alfred Poniński z córką Ewą w Krakowie, 2 czerwca 1939

Córka hrabiego Alfreda Ponińskiego, polskiego dyplomaty, i Anny^[3]. Po wybuchu II wojny światowej w lutym 1940 przedostała się wraz z matką do Lwowa. Próbowały dotrzeć do ojca przebywającego w Bukareszcie, zostały jednak aresztowane na granicy; jej matkę zesłano do Gułagu, Ewę puszczono. Od lipca 1941 mieszkała w Warszawie. Wstąpiła do 33. Warszawskiej Żeńskiej Drużyny Harcerskiej. Została żołnierzem AK, ukończyła kursy obsługi telefonów wojskowych oraz kursy nauki o broni i przygotowania do walk ulicznych^[4].

W czasie Powstania jako łączniczka „Ewa” była w plutonie łączności 228 w zgrupowaniu „Żyrafa II” w II Obwodzie Armii Krajowej „Żywiciel” na Żoliborzu. 29 września, w czasie skoncentrowanego natarcia ok. 2000 żołnierzy niemieckich i 16 czołgów na klasztor Sióstr Zmartwychwstanek na Żoliborzu, w którym broniło się 117 żołnierzy AK, zgłosiła się do nawiązania kontaktu z odciętym klasztorem. Stanisław Podlewski pisał: Łączniczka Ewa (Ewa Ponińska), dziewczyna odważna do szaleństwa, próbuje nawiązać łączność: w największym ogniu wiąże porwany kabel polowego telefonu. Ta dzielna dziewczyna trzy razy dociera do klasztoru. Osypana szarym pyłem, pokaleczona, w podartym odzieniu, niestrudzenie donosi amunicję, granaty, zabiera meldunki, podtrzymuje na duchu chłopców. Z tych walk wyniosła Virtuti Militari. […] Około godziny 16 łączniczka Ewa dociera do klasztoru z rozkazem, by powstańcy opuścili ruiny klasztoru. […] Później, na wieść o kapitulacji Powstania, Szesnastoletnia łączniczka Ewa, najdzielniejsza z dzielnych, odznaczona Virtuti Militari i dwa razy Krzyżem Walecznych, łka głośno^[5][b].

Po kapitulacji wyszła do niewoli. Uwolniona 12 kwietnia 1945 przez żołnierzy 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka, została później żołnierzem 2. Korpusu Polskiego we Włoszech. Odkomenderowana do liceum, zdała maturę w Porto San Giorgio. Wraz z 2. Korpusem wyjechała do Anglii, gdzie została zdemobilizowana w kwietniu 1946 r. w Camp Foxley. W latach 1947-1950 studiowała w Irlandii, otrzymała tytuł Bachelor of Arts, a potem specjalizację nauczycielską na Uniwersytecie Londyńskim. Po trzech latach pracy w Port-of-Spain w Trynidadzie wyjechała 1954 do Kanady. Tam wyszła za mąż za architekta Tadeusza Konopackiego (1923–2014), który walczył w kompanii „Genowefa” batalionu „Harnaś” w Powstaniu (pseud. „Trzaska”, awansowany do stopnia podporucznika)^[6][7]. Przez prawie dwadzieścia lat uczyła w katolickich szkołach w Ottawie. W 1964 r. założyła w Ottawie Ogniwo Federacji Polek w Kanadzie^[8]. W 1983 r. przeszła na emeryturę i zajęła się malarstwem^[9].

Awanse

• 1943 – żołnierz^[10]
• 1944 – plutonowy^[10]
• 2000 – podporucznik^[10]
• 2005 – porucznik^[10]
• 2010 – kapitan^[4]
• 2020 – major^[11]

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (30 września 1944)^[10]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (6 kwietnia 2010)^[12]
• Krzyż Partyzancki^[10]
• Medal za Warszawę 1939–1945^[10]
• Krzyż Armii Krajowej^[10]
• Warszawski Krzyż Powstańczy^[10]
• Medal „Pro Patria” (2013)^[4]
• Odznaka pamiątkowa Akcji „Burza”^[10]
• Srebrny Krzyż Zasługi ZHP z Mieczami^[10]
• Srebrna Odznaka Honorowa SPK w Kanadzie^[10]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Ewa Konopacka, Kronika rodu Konopackich, Drukarnia Wyd. "Bernardinum" w Pelplinie, 1994. ISBN 83-86491-04-3.
• Lisa Banister, Equal to the Challenge : An anthology of Women's Experiences During World War II, Department of National Defence, Ottawa 2001. ISBN 0-662-30037-8.
• Sherry Pringle, Extraordinary Women, Extraordinary Times. Canadian Women of World War II, Borrealis Press, Ottawa, 2015. ISBN 978-0-88887-607-2
• Elżbieta Zawacka (red.), Słownik biograficzny kobiet odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari, Toruń: Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek”, 2007, ISBN 83-88693-20-4, OCLC 749775073, Tom III .

Linki zewnętrzne

• CRAZY BRAVE - My Mothers Story - Ewa Poninska-Konopacki – film biograficzny o Ewie Ponińskiej-Konopackiej
• powstańczy biogram Ewy Ponińskiej
• powstańczy biogram Tadeusza Konopackiego