Ewa Olszewska-Borys

Ewa Olszewska-Borys (ur. 18 września 1939) - medalierka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie^[1].

W latach 1960–1966 studiowała na Wydziale Rzeźby, pod kierunkiem profesorów Alfreda Jesiona i Franciszka Strynkiewicza oraz Zofii Demkowskiej w Pracowni Medalierstwa warszawskiej ASP. Dyplom uzyskała w 1966 r. W 1974 r. otrzymała stypendium rządu francuskiego, co pozwoliło na zdobycie w École des Beaux-Arts w Paryżu, pod kierunkiem prof. Raymonda Corbin, umiejętności ręcznego grawerowania w stali negatywowych matryc medali^[1].

Niezależną twórczość medalierską uprawia nieprzerwanie od 1965 r. W swojej warszawskiej pracowni projektuje i rzeźbi^[1]:

• medale do odlewu w brązie,
• modele monet oraz medali bitych.

Wspólnie z mężem, artystą rzeźbiarzem Henrykiem Borysem (zm. w 2015 r.), realizowała liczne autorskie serie medali lanych w brązie. Henryk Borys był również autorem wszystkich odlewów medali, jakie wyszły spod ręki artystki^[1].

Jest członkinią Międzynarodowej Federacji Medalierstwa FIDEM, pełniąc w niej funkcje^[1]:

• delegatki na Polskę (1983–2003),
• wiceprezydentki (1987–2000),
• członkini zarządu (1983–2000),
• członkini komitetu doradczego.

Jest członkinią^[1]:

• American Numismatic Society (ANS) – od 1993 r.,
• Society of Numismatic Artists and Designers (SNAD) w Wielkiej Brytanii – od 2001 r.

Od 1967 r. należy do Związku Polskich Artystów Plastyków, w latach 1973–1977 pełniąc funkcję sekretarza Ogólnopolskiej Komisji ds. Medalierstwa przy zarządzie głównym^[1]. Od 1999 r. należy również do Stowarzyszenia Twórczego POLART^[1].

Jest autorką wielu monet polskich i zagranicznych (m.in. belgijskich). Otrzymała liczne nagrody za twórczość medalierską w kraju i za granicą. Najbardziej charakterystyczną cechą jej medali jest szczególny sposób wydobywania dwóch lub więcej planów, głębi i przestrzeni. Medale jej autorstwa znajdują się we wszystkich ważniejszych muzeach polskich i zagranicznych (Europa, USA). W 1997 została zaproszona przez królową belgijską Paulinę do wykonania medalu z jej portretem oraz monet dla belgijskiej mennicy^[2].

Jest współautorką (rewers albo awers) albo autorką (awers i rewers) wielu polskich monet, m.in.^[3]:

• próbnej kolekcjonerskiej 100-złotówki z Marią Skłodowską-Curie (1974)^[4],
• awersu (2 szt.)
  • kolekcjonerskiej 100-złotówki z Marią Skłodowską-Curie (1974)^[5],
  • próbnej kolekcjonerskiej 100-złotówki z Marią Skłodowską-Curie (1974)^[6],
• rewersu
  • okolicznościowych (9 szt.):
    • 20 złotych 1978 Maria Konopnicka,
    • 20 złotych 1978 Pierwszy Polak w kosmosie,
    • 20 złotych 1980 Igrzyska XXII olimpiady,
    • 50 złotych 1980 Kazimierz I Odnowiciel,
    • 50 złotych 1981 Bolesław II Śmiały,
    • 50 złotych 1981 Światowy dzień żywności,
    • 50 złotych 1982 Bolesław III Krzywousty,
    • 50 złotych 1983 Teatr Wielki,
    • 100 złotych 1984 40 lat PRL,
  • kolekcjonerskich (22 szt.):
    • 100-złotówek (11 szt.):
      • Ochrona środowiska ryba – próba (1977)^[7],
      • Zamek Królewski na Wawelu (1977)^[8],
      • Ochrona środowiska łoś (1978),
      • Janusz Korczak (1978)^[9],
      • Henryk Wieniawski (1979)^[10],
      • Ochrona środowiska kozica (1979)^[11],
      • Igrzyska XXII olimpiady (1980)^[12],
      • Jan Kochanowski – próba (1980)^[13],
      • Ochrona środowiska głuszce – próba (1980),
      • Władysław Sikorski – próba (1981)^[14],
      • Bolesław III Krzywousty (2001)^[15][16],
    • 200-złotówek (5 szt.):
      • Bolesław I Chrobry w półpostaci – próba (1980)^[17],
      • Kazimierz I Odnowiciel (1980)^[18],
      • Bolesław II Śmiały (1981)^[19],
      • Bolesław III Krzywousty (1982)^[20],
      • 300 lat odsieczy wiedeńskiej Jan III Sobieski na koniu – próba (1983)^[21],
    • 500-złotówek (2 szt.):
      • Dar Młodzieży (1982)^[22],
      • Ochrona środowiska łabędź z młodymi (1984)^[23],
    • 1000-złotówek (2 szt.):
      • Ochrona środowiska łabędź – próba (1984),
      • Władysław I Łokietek w półpostaci – próba (1986)^[24],
    • monet o nominale 2000 złotych (2 szt.):
      • Kazimierz I Odnowiciel (1980)^[25],
      • Bolesław II Śmiały (1981)^[26].

W katalogach monet próbnych okresu PRL jej nazwisko występuje przy 32 pozycjach^[1].

Jej monety są sygnowane charakterystycznym monogramem mającym postać superpozycji kolistych liter O i E^[1].

Przypisy