Ewelina Pęksowa

Ewelina Pęksowa
Data i miejsce urodzenia

18 października 1923
Zakopane

Data i miejsce śmierci

12 czerwca 2015
Zakopane

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Ewelina Pęksowa (ur. 18 października 1923 w Zakopanem[1], zm. 12 czerwca 2015[2] tamże[3]) – polska malarka tworząca na szkle związana z nurtem sztuki ludowej. Sędzia narciarski w klasie państwowej (od 1963)[1].

Życiorys

Młodość

Była córką podhalańskiego wytwórcy nart i pamiątek Stanisława Zubka[4]. W 1939 roku ukończyła zakopiańskie gimnazjum „Szarotka”[5]. Po maturze wyjechała do Krakowa[3]. W czasie okupacji niemieckiej, w 1944 roku poślubiła prawnika Władysława Pęksę[4], działacza konspiracji niepodległościowej[6], z którym posługiwała się wówczas fałszywym nazwiskiem Wojdyna[5]. Po zakończeniu II wojny światowej powróciła do rodzinnego Zakopanego, gdzie pracowała w sklepie swojego ojca[3].

Działalność artystyczna

Rok 1966 w działalności artystycznej Pęksowej stanowi debiut, w którym twórczyni zdecydowała się zaprezentować swoje dzieła podczas zorganizowanej przez Związek Podhalan w Zakopanem wystawy sztuki ludowej i pamiątkarskiej[4]. Od 1968 roku działała jako malarka tworząc prace na szkle. Należała do Stowarzyszenia Twórców Ludowych[7]. Jej twórczość zyskała znaczne uznanie[8], a sama Ewelina Pęksowa została wyróżniona między innymi w 1976 roku nagrodą im. Oskara Kolberga w uznaniu zasług dla kultury ludowej[4] oraz w 1987 roku nagrodą im. św. Brata Alberta za osiągnięcia w sztuce sakralnej[1], a także w 2008 roku Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[2]. Swoje obrazy prezentowała na ponad 55 wystawach indywidualnych oraz ponad trzystu zbiorowych w Polsce i na świecie[9] w tym między innymi w Bułgarii, Czechosłowacji, RFN, Szwajcarii, Szwecji, Wielkiej Brytanii oraz ZSRR[1]. Bogata kolekcja jej prac znajduje się w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem[9].

Została pochowana na Pęksowym Brzyzku (kw. P-III-9)[10].

Grób Eweliny Pęksowej na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem

Przypisy

  1. ↑ a b c d Ewelina Pęksowa, z-ne.pl [dostęp 2015-06-20] (pol.).
  2. ↑ a b Zmarła Ewelina Pęksowa, tygodnikpodhalanski.pl [dostęp 2015-06-20] (pol.).
  3. ↑ a b c Malarka Ewelina Pęksowa spoczęła na cmentarzu na Pęksowym Brzyzku, dzieje.pl [dostęp 2022-04-11] (pol.).
  4. ↑ a b c d Ewelina Pęksowa - laureat Nagrody Kolberga 1976, www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2022-04-11].
  5. ↑ a b Sztuka ludowa. Na szkle malowane- Ewelina Pęksowa, kulturacity.blogspot.com [dostęp 2022-04-11] (pol.).
  6. ↑ Gąsienice, Bachledy, Roje, Gutowie - oto największe góralskie rody, Gazeta Krakowska [dostęp 2022-04-11] (pol.).
  7. ↑ ZCK, Ewelina Pęksowa, Zakopane - oficjalny serwis internetowy [dostęp 2022-04-11] (pol.).
  8. ↑ Ewelina Pęksowa (1923–2015) | KulturaLudowa.pl [dostęp 2022-04-11] (pol.).
  9. ↑ a b Muzeum Powiększa Swoją Kolekcję – Zakup Obrazów Na Szkle Eweliny Pęksowej, muzeumtatrzanskie.com.pl [dostęp 2015-06-20] (pol.).
  10. ↑ śp. Ewelina Pęksa

Media użyte na tej stronie

Grób Eweliny Pęksowej.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Eweliny Pęksowej na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem