Ewolucja mozaikowa
Ewolucja mozaikowa – ewolucja, w której zmiany zachodzą w pewnych częściach ciała lub układach bez jednoczasowych zmian w innych[1], wedle innej definicji jest to ewolucja cech przebiegająca z różnym tempem w obrębie bądź pomiędzy gatunkami[2]. W teorii ewolucji zajmuje miejsce wśród trendów długoterminowych bądź w makroewolucji[2].
Neodarwinizm
W neodarwinizmie, jak postulował Stephen Jay Gould, znajduje się miejsce dla zróżnicowanego rozwoju, gdy formy życia osiągają jakiś kształt czy wielkość wcześniej bądź później. Dzieje się tak z powodu alomorfizmu. Narządy rozwijają się w różnym tempie, gdy stworzenie rośnie i dojrzewa. Wobec tego heterochroniczny zegar obejmuje trzy rzeczy:
- czas jako linia prosta
- ogólne rozmiary ciała jako linia krzywa
- kształt jako inna linia krzywa[3].
Gdy stworzenie cechuje się zaawansowanymi rozmiarami, może ewoluować w kierunku ich zmniejszenia, alternatywnie może zachowywać swe rozmiary bądź zmieniać się w stworzenie większe. Nie wystarcza to do zrozumienia mechanizmu heterochronii. Rozmiar musi wiązać się z kształtem, stworzenie może zachować cechy pedomorficzne (dziecięce) w zaawansowanym kształcie ciała bądź wykazywać w swym wyglądzie rekapitulację, gdy zmiany kształtu ciała pozostaną w opóźnieniu. Używane tu nazwy nie są zbyt celne, jako że dawne teorie były mylące[3].
Organizm na drodze swej ontogenezy może wykazywać heterochroniczne cechy w sześciu wymiarach, choć Gould przyznał, że występują pewne związki pomiędzy wzrostem i dojrzewaniem płciowym. Stworzenie może dla przykładu prezentować pewne cechy neoteniczne i opóźniony rozwój, co skutkuje nowymi właściwościami pochodzącymi od oryginalnego organizmu jedynie dzięki tym samym genom regulacyjnym. Większość nowych cech człowieka w porównaniu z najbliższymi mu wielkimi małpami ma właśnie taką naturę, nie wynika z większych zmian w genach strukturalnych[3].
Przykłady
Dowodów popierających tę koncepcję dostarczyła paleontologia. Nie uważa się, by ten wzorzec był uniwersalny, ale istnieje obecnie szeroki wachlarz przykładów obejmujących różne taksony, wśród nich choćby:
- ewolucja człowiekowatych: wczesna ewolucja dwunożności u Australopithecinae i modyfikacja obręczy miednicznej wyprzedziły znacznie jakiekolwiek ważniejsze zmiany budowy czaszki czy wielkości mózgu[4][5]
- Archaeopteryx. Około 150 lat temu Thomas Henry Huxley porównał Archaeopteryx i małego teropoda kompsognata. Obie skamieliny pochodziły z wapieni z Solnhofen w Bawarii. Uczony wykazał, że skamieniałości są bardzo podobne z wyjątkiem przednich kończyn i piór archeopteryksa. Huxley badał podstawowe powiązania pomiędzy ptakami i gadami, które połączył w zauropsydy[6]. W pozostałej części szkieletu nie znalazł większych różnic.
- nornik łąkowy przez ostatnie 500.000 lat[7]
- pterozaur Darwinopterus. Gatunek typowy D. modularis był pierwszym znanym pterozaurem posiadającym zarówno cechy długoogoniastego ramforychowca, jak pterodaktyla, która to grupa charakteryzowała się krótkim ogonem[8]
- ewolucja koniowatych, w trakcie której główne zmiany zachodziły w różnym czasie, niejednocześnie[9][10].
- ewolucja ssaków, zwłaszcza w mezozoiku[11][12][13].
Przypisy
- ↑ King R.C. Stansfield W.D. & Mulligan P.K. 2006. A dictionary of genetics. 7th ed, Oxford University Press. p286 ISBN 0-19-530761-5.
- ↑ a b Carroll R.L. 1997. Patterns and processes of vertebrate evolution. Cambridge University Press. ISBN 0-521-47809-X, s. 408.
- ↑ a b c Jay Gould, S. 1977. Ontogeny and phylogeny. Belknap Press of Harvard University Press.
- ↑ Stanley S.M. 1979. Macroevolution: pattern and process. Freeman, San Francisco. p154 ISBN 0-7167-1092-7.
- ↑ Jurmain, Robert. et al. 2008. Introduction to Physical Anthropology. Thompson Wadsworth. p479.
- ↑ Foster, Michael and Lankester, E. Ray (eds) 1898–1903. The scientific memoirs of Thomas Henry Huxley. 4 vols and supplement, Macmillan, London ISBN 1-4326-4011-9.
- ↑ Barnovsky A.D. 1993. Mosaic evolution at population level in Microtus pennsylvanicus. In Morphological changes in Quaternary mammals of North America. red. R.A. Martin & A.D. Barnovsky. Cambridge University Press. s. 24–59.
- ↑ Junchang Lü i inni, Evidence for modular evolution in a long-tailed pterosaur with a pterodactyloid skull, „Proceedings of the Royal Society B”, 277 (1680), 2010, s. 383–389, DOI: 10.1098/rspb.2009.1603, PMID: 19828548, PMCID: PMC2842655.
- ↑ Bruce J MacFadden, Fossil horses: systematics, paleobiology, and evolution of the Family Equidae, Cambridge University Press, 2003 [dostęp 2010-06-06] (ang.).
- ↑ Maynard Smith, John 1993. The theory of evolution. Cambridge University Press. 3rd ed + new Introduction. pp285–290 ISBN 0-521-45128-0.
- ↑ D.M. Kermack, K.A. Kermack: The evolution of mammalian characters. Croom Helm, 1984. ISBN 079915349. (ang.)
- ↑ Kemp T.S. 2005. The origin and evolution of mammals. Oxford University Press, Oxford. ISBN 0-19-850761-5.
- ↑ Zofia Kielan-Jaworowska, Mammals from the Age of Dinosaurs: origins, evolution, and structure, Richard Cifelli, Zhe-Xi Luo, New York: Columbia University Press, 2004, ISBN 0-231-11918-6, OCLC 55535025.
Media użyte na tej stronie
Autor: Nobu Tamura (http://spinops.blogspot.com), Licencja: CC BY 3.0
Darwinopterus