Ex cathedra

Ex cathedra – łaciński zwrot, opracowany przez średniowieczną teologię scholastyczną, który dosłownie oznacza „z katedry”[1]. Wskazuje on na sytuację, gdy papież, zgodnie z doktryną katolicką, wypowiada się w sposób nieomylny.

Konstytucja Pastor aeternus z 1870 roku, która definiuje nieomylność papieża ujmuje pojęcie następująco:

(...) Ex cathedra – tzn. gdy [papież] sprawując urząd pasterza i nauczyciela wszystkich wiernych, swą najwyższą apostolską władzą określa zobowiązującą cały Kościół naukę w sprawach wiary i moralności[2]

Żeby papieskie nauczanie uznawane było za nieomylne, musi spełniać jednocześnie następujące warunki:

  1. Przywołanie urzędu następcy św. Piotra – biskupa Rzymu (stąd nauczanie „z katedry”).
  2. Określenie definitywności danego nauczania.
  3. Określenie danego nauczania jako wypływającego z Objawienia Bożego.
  4. Nauczanie musi dotyczyć spraw wiary lub moralności.

Brak któregokolwiek z tych elementów powoduje, że nie można zakwalifikować danego nauczania jako ex cathedra – czyli nauczania nieomylnego ogłoszonego w formie dogmatu[3].

Termin jest także używany w kontekstach pozareligijnych i oznacza stwierdzenia autorytatywne, bezapelacyjne, przedstawione w sposób niedopuszczający dyskusji[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Władysław Kopaliński: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. [dostęp 2009-11-13].
  2. ↑ Sobór Watykański I: Pastor aeternus. W: Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła. Stanisław Głowa, Ignacy Bieda. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 1998, s. 86. ISBN 83-7015-360-7.
  3. ↑ Nauczanie ex cathedra. nowezycie.archidiecezja.wroc.pl. [dostęp 2021-03-27].

Media użyte na tej stronie

Emblem of the Papacy SE.svg
Emblem of the Papacy: Triple Tiara and Keys