Ezra Pound

Ezra Pound

Pound w 1963 r.
Data i miejsce urodzenia	30 października 1885 Hailey (Terytorium Idaho)[1]
Data i miejsce śmierci	1 listopada 1972 Wenecja[1]
Narodowość	Stany Zjednoczone
Alma Mater	University of Pennsylvania, Hamilton College[1]
Dziedzina sztuki	liryka, tłumaczenia
Epoka	imagizm, modernizm[1]

Ezra Weston Loomis Pound (ur. 30 października 1885 w Hailey na Terytorium Idaho, zm. 1 listopada 1972 w Wenecji^[1]) – amerykański poeta, tłumacz, publicysta i krytyk literacki, obok Thomasa Stearnsa Eliota uważany za najwybitniejszego przedstawiciela poezji modernistycznej. Sławę i uznanie zyskał jako twórca teorii imagizmu i jego kontynuacji – wortycyzmu, jako czołowych prądów w sztuce Stanów Zjednoczonych okresu międzywojennego.

Zarówno poezja, jak i poglądy estetyczne Ezry Pounda powstawały pod ogromnym wpływem teologii Emanuela Swedenborga oraz twórczości Dantego Alighieri.

Życie

Syn Homera Loomisa Pounda i Isabel Weston Pound. Studiował na Uniwersytecie Pennsylvania (gdzie poznał W.C. Williamsa), w Hamilton College i Wabash College.

Po rezygnacji z nauki w Wabash w 1908 odbył długą podróż do Europy, której konsekwencją była przeprowadzka do Londynu. Podczas pobytu w Londynie zaprzyjaźnił się z Yeatsem i stworzył zręby teoretyczne imagizmu i wortycyzmu, będących rewolucyjnym sprzeciwem wobec akademickiej poezji wiktoriańskiej. Poprzez imagizm Pound wywarł wielki wpływ na poezję XX wieku – jego uczniami byli w tym czasie m.in. T.S. Eliot i James Joyce.

W swoich wierszach Pound sięgał swobodnie do tradycji różnych epok, których znajomość pogłębiał dzięki pracy translatorskiej – tłumaczył m.in. dzieła Konfucjusza i dramaty japońskie, a także haiku. Wpływy poezji dalekowschodniej odcisnęły piętno również na jego własnej twórczości.

Wzorem Walta Whitmana, nie stronił także od mowy potocznej. Temat ten podejmuje m.in. wiersz Pakt, w którym poeta wyznaje:

W 1914 Pound ożenił się z Dorothy Shakespear, a w 1920 osiadł w Paryżu, gdzie kontynuował pracę nad swoim opus magnum – cyklem Cantos („Pieśni”), będącym w zamiarze autora poematem epickim i współczesnym odpowiednikiem Boskiej komedii Dantego. W 1922 poznał skrzypaczkę Olgę Rudge, z którą – za wiedzą żony – nawiązał związek miłosny, trwający aż do śmierci Pounda.

W połowie lat 20. przeniósł się do Włoch. Tam uległ fascynacji faszyzmem i osobą Mussoliniego, a w jego publicystyce zaczęły się pojawiać silne akcenty antysemickie. W trakcie II wojny światowej wygłaszał propagandowe przemówienia we włoskim radiu, co stało się w 1945 podstawą oskarżenia o kolaborację i zdradę stanu.

Pound został aresztowany niedaleko Genui i osadzony w obozie jenieckim w Pizie (gdzie spędził 25 dni w otwartej klatce, co przyczyniło się do jego załamania nerwowego). Uznano go za chorego psychicznie i umieszczono w St. Elizabeths Hospital w Waszyngtonie, gdzie przebywał do 1958.

Po opuszczeniu zakładu zamkniętego powrócił do Włoch i podjął zwieńczoną niepowodzeniem próbę kontynuacji Cantos. W 1967 w trakcie wywiadu z Allenem Ginsbergiem odciął się od antysemityzmu. Zmarł 5 lat później w Wenecji.

Dzieła (wybór)

• 1908 A Lume Spento
• 1908 A Quinzaine for This Yule
• 1909 Personae
• 1909 Exultations
• 1910 Provenca
• 1911 Canzoni
• 1912 Ripostes of Ezra Pound
• 1915 Cathay
• 1917 Lustra of Ezra Pound,
• 1918 Quia Pauper Amavi
• 1919 The Fourth Canto
• 1920 Umbra
• 1920 Hugh Selwyn Mauberley
• 1921 Poems, 1918-1921
• 1925 A Draft of XVI Cantos
• 1927 Exile
• 1928 A Draft of the Cantos 17-27
• 1933 A Draft of XXX Cantos
• 1934 Homage to Sextus Propertius
• 1934 Eleven New Cantos: XXXI-XLI
• 1937 The Fifth Decade of Cantos
• 1940 Cantos LII-LXXI
• 1948 The Pisan Cantos
• 1950 Seventy Cantos,
• 1956 Section Rock-Drill, 85-95 de los Cantares
• 1959 Thrones: 96-109 de los Cantares
• 1968 Drafts and Fragments: Cantos CX-CXVII

Polskie tłumaczenia

• 1960 Maska i pieśń: antologia poezji (przeł. Jerzy Niemojowski).
• 1988 Wyspy na jeziorze (antologia modernizmu anglo-amerykańskiego w przekładach Krzysztofa Boczkowskiego, Andrzeja Szuby i Leszka Engelkinga pod red. Leszka Engelkinga)
• 1989 Poezje wybrane (przeł. i oprac. Leszek Engelking), wyd. LSW
• 1993 Poezje (przeł. Jerzy Niemojowski)
• 1993 Z nowoczesnej poezji amerykańskiej (przeł. Krzysztof Boczkowski), wyd. L' Europe
• 1996 Pieśni (przeł. Leszek Engelking, Kuba Kozioł, Andrzej Szuba i Andrzej Sosnowski, wybór Andrzej Sosnowski), wyd PIW
• 1996 Duch romański (przeł. Leszek Engelking), wyd. Czytelnik
• 2000 Liryki najpiękniejsze (przeł. Leszek Engelking, Jerzy Niemojowski, red. Jerzy Kapica)
• 2003 Sztuka maszyny i inne pisma (przeł. Ewa Mikina), wyd. Czytelnik
• 2003 Antologia Poetów Najbliższych (przeł. Krzysztof Boczkowski), wyd. Krytyki Artystycznej Miniatura
• 2011 XXX cantos (tłumaczenie i wstęp Czesław Karkowski), wyd. CreateSpace, Charleston 2011, ISBN 978-1463560041
• 2012 Wiersze, poematy i Pieśni (przeł. i oprac. Leszek Engelking), wyd. Biuro Literackie

Przypisy

Bibliografia

• Ezra Pound. [w:] poets.org [on-line]. Academy of American Poets. [dostęp 2016-06-19]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Ezra Pound na stronach Modern American Poetry
• Pound na stronach EPC. wings.buffalo.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-02-21)].
• Poezje Pounda (ang.)
• Pound na stronach Projektu Gutenberg
• T.S. Eliot o Poundzie (ang.)