Félix de Azara
| ||
 Portret Félixa de Azara, Goya (1805) | ||
| Data i miejsce urodzenia | 18 maja 1742 Barbuñales, Hiszpania | |
| Data i miejsce śmierci | 20 października 1821 Barbuñales | |
| Zawód, zajęcie | wojskowy, geograf, przyrodnik | |
| Narodowość | hiszpańska | |
Félix de Azara y Perera (ur. 18 maja 1742 w Barbuñales, zm. 20 października 1821 tamże) – hiszpański inżynier wojskowy, przyrodnik i człowiek oświecenia. Był bratem dyplomaty José Nicolása[1].
Życiorys
Félix Francisco José Pedro de Azara y Perera pochodził z prowincji Huesca w Aragonii. Był synem Alejandra de Azara y Loscertale i Maríi de Perera. Studiował na Uniwersytecie Sertoriańskim w Huesce, a następnie w Akademii Wojskowej w Barcelonie, skąd wyjechał jako kadet w 1764[1]. Kierował budową fortyfikacji w Figueres i na Majorce, został ciężko ranny w nieudanej inwazji morskiej na Algier w 1775. W tym samym roku uzyskał stopień porucznika, a w 1780 awansował do stopnia pułkownika porucznika i został przydzielony do San Sebastián w Galicji[2]. W 1815 odrzucił Order Izabeli Katolickiej w proteście przeciwko absolutystycznym ideałom panującym w Hiszpanii[1].
Hiszpania i Portugalia, na mocy traktatu z El Pardo z 1778, ustaliły granice swoich posiadłości w Ameryce Południowej. Azara został mianowany komisarzem odpowiedzialnym za precyzyjne zdefiniowanie hiszpańskich granic na miejscu. Wyjechał do Ameryki Południowej w 1781 na misję mającą trwać kilka miesięcy, lecz pozostał tam 21 lat. W tym czasie badał ekonomię, geografię, faunę i florę Paragwaju, które opisał w pracach naukowych[2]. Ponieważ nie miał wykształcenia przyrodniczego, popełniał wiele błędów. W sumie opisał 448 gatunków, z których około połowy nie zostało wcześniej opisanych. Sporządził mapy regionu estuarium La Plata[1].
W 1801 wrócił do Hiszpanii, a następnie wyjechał do Paryża, gdzie spotkał się z bratem José Nicolásem de Azara, ambasadorem Napoleona. Jego prace zyskały aprobatę naukowców z Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu i przyniosły mu międzynarodową sławę. W 1802 awansował na brygadiera marynarki wojennej, a w następnym roku chciał przejść na emeryturę i odrzucił stanowisko wicekróla Meksyku, które oferował mu Manuel Godoy. W 1805 został członkiem Rady Fortyfikacji i Obrony Indii. Po zakończeniu wojny niepodległościowej i przywróceniu monarchii absolutnej usunął się z życia publicznego i wyjechał do Barbuñales, gdzie prowadził badania nad rolnictwem dla Real Sociedad Económica Aragonesa. Zmarł na zapalenie płuc w 1821 w Barbuñales. Został pochowany w rodzinnym grobowcu w katedrze w Huesce[2].
Dzieła
- Essais sur l’histoire naturelle des Quadrupèdes, 1801, Paryż
- Apuntamientos para la historia natural de las Paxaros del Paraguay y Rio de la Plata, 1802–1805, Madryt
Przypisy
- ↑ a b c d Julio Rafael Contreras Roqué: Félix de Azara. Si vida y su época, Tomo Primero. La Forja de un Ilustrado altoaragonés (1742-1781). Zaragoza: Diputación Provincial de Huesca, 2010. ISBN 978-84-92749-14-0.
- ↑ a b c Arturo Ansón Navarro: Félix de Azara. W: Praca zbiorowa: Realidad e imagen. Goya 1746–1828. Zaragoza: Electa, 1996, s. 150–151. ISBN 84-8156-130-4.
Media użyte na tej stronie
Retrato del militar y explorador español Félix de Azara (1742-1821), que también fue ingeniero, cartógrafo, antropólogo, humanista y naturalista.