Fürstenwalde/Spree

Fürstenwalde/Spree
Ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

Brandenburgia

Data założenia

XIII wiek

Zarządzający

Matthias Rudolph

Powierzchnia

70,68 km²

Wysokość

43 m n.p.m.

Populacja (31 grudnia 2014)
• liczba ludności
• gęstość


31 236
442 os./km²

Nr kierunkowy

03361

Kod pocztowy

15517

Tablice rejestracyjne

LOS, BSK, EH, FW

Podział miasta

3 dzielnice

Plan Fürstenwalde/Spree
Położenie na mapie Brandenburgii
Mapa konturowa Brandenburgii, po prawej znajduje się punkt z opisem „Fürstenwalde/Spree”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Fürstenwalde/Spree”
Ziemia52°22′N 14°04′E/52,366667 14,066667
Strona internetowa
Portal Niemcy

Fürstenwalde/Spree (posłuchaj) (pol. hist. Przybór[1]) – miasto we wschodnich Niemczech, w kraju związkowym Brandenburgia, w powiecie Oder-Spree, port nad Sprewą i kanałem Odra-Sprewa. Założone w XIII wieku, liczy ponad 30 tys. mieszkańców (2014). W latach 1385–1598 było stolicą biskupstwa lubuskiego.

Geografia

Fürstenwalde/Spree leży na terenie pradoliny berlińskiej, nad rzeką Sprewą, przy niemieckiej autostradzie A12, 40 km od granicy z Polską w Świecku i Słubicach.

Historia

Średniowiecze – wpływy polskie, czeskie i brandenburskie

Obszar Przyboru został utracony wraz z ziemią lubuską przez rozbitą dzielnicowo Polskę w 1249 roku. Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z roku 1272, było lokowane w miejscu średniowiecznego grodu przez rzekę Sprewę. Dzięki strategicznej lokalizacji stało się szybko jednym z najbogatszych miast ówczesnej Marchii Brandenburskiej. Na mocy traktatu z roku 1373 miasto zostaje sprzedane przez Wittelsbachów cesarzowi Karolowi IV. W latach 1373–1415 znajdowało się we władaniu Królestwa Czech. W roku 1385 tu przeniósł siedzibę biskupstwa lubuskiego oraz kapituły katedralnej ostatni polski biskup lubuski Jan Kietlicz. W 1392 Jan Kietlicz został przeniesiony na diecezję miśnieńską i odtąd do 1424 roku tron biskupi był obsadzany duchownymi czeskimi, choć diecezja do 1424 wciąż podlegała metropolii gnieźnieńskiej. W roku 1446 miasto i katedra zostały spalone przez husytów.

Nowożytność i czasy napoleońskie

Fürstenwalde w XVII wieku

Wraz z postępami reformacji w 1557 katedra została przejęta przez luteran.

W latach 1613, 1625 i 1656 Fürstenwalde było również miastem uniwersyteckim, dzięki przeniesionego tutaj z pobliskiego Frankfurtu nad Odrą Uniwersytetu Viadrina. Od 1701 miasto stanowi część Królestwa Prus.

Przez szereg dziesięcioleci było również miastem garnizonowym dla wojsk cesarza Napoleona i ułanów cesarskich.

W granicach Niemiec

W 1871 miasto stało się częścią zjednoczonych Niemiec.

W okresie II wojny światowej w mieście znajdowała się fabryka amunicji zatrudniająca ponad 12 tys. robotników przymusowych i jeńców wojennych. Mieściła się tu również filia podobozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. Na krótko przed końcem II wojny światowej Fürstenwalde/Spree zostało zamienione przez nazistów w twierdzę, co w konsekwencji ciężkich sowieckich bombardowań zrównało je z ziemią. W roku 1945 NKWD utworzyło w mieście obóz specjalny w którym przetrzymywano ponad 10 tys. więźniów, w większości młodych ludzi, z których większość szybko zmarła.

Po II wojnie światowej miasto wraz z położoną na zachód od Odry częścią ziemi lubuskiej znalazło się w radzieckiej strefie okupacyjnej Niemiec (wschodnia część po 696 latach powróciła w granice Polski), z której w 1949 utworzono NRD. W latach 1950–1960 miasto odbudowano, utworzone zostały nowe dzielnice mieszkaniowe. W 1990 miasto zostało częścią Republiki Federalnej Niemiec. Do roku 1994 w Fürstenwalde/Spree stacjonowały także oddziały Zachodniej Grupy Wojsk ZSRR (funkcjonowało tu składowisko czołgów z bazą paliw).


W wyniku reformy administracyjnej Fürstenwalde/Spree od 1993 należy do powiatu Oder-Spree. Jest największym miastem w regionie oraz ważnym centrum administracyjnym i gospodarczym. W mieście znajduje się stacja kolejowa Fürstenwalde (Spree).

Zabytki

  • Katedra Mariacka (neogotycka) z XIV wieku
  • Zamek biskupi
  • Ratusz
  • Pałac barokowy
  • Kościół Dobrego Samarytanina (luterański) z 1925 roku

Demografia

RokPopulacja
187510 829
189014 376
191022 718
192523 278
193325 490
193928 088
194621 782
195030 388
196430 458
197130 841
RokPopulacja
198135 132
198535 014
198935 658
199034 802
199134 163
199233 941
199333 984
199433 539
199533 628
199633 823
RokPopulacja
199734 085
199834 157
199934 167
200034 044
200133 981
200233 726
200333 639
200433 374
200533 336
200633 121
RokPopulacja
200733 104
200832 867
200932 576
201032 468
201130 910
201230 885
201330 967[2]
201431 236

Gospodarka

Fürstenwalde/Spree jest obecnie głównym centrum przemysłowym w regionie: przemysł oponiarski, ogrodnictwo, przemysł metalowy i budowlany są najważniejsze.

Do najbardziej znanych przedsiębiorstw znajdujących się w mieście należy niemiecka spółka oponiarska Pneumant. Są tu również zakłady metalowe i tworzyw sztucznych, odlewanie, zakłady produkujące farby, zakłady urządzeń sterowniczych i oprzyrządowań, producent zbiorników, oraz zakłady przemysłu energetycznego specjalizujące się w produkcji elastycznych, samoprzylepnych baterii słonecznych w firmie PVflex Solar.

Oświata

  • Geschwister-Scholl-Gymnasium Fürstenwalde – gimnazjum powiatowe powstałe w 1991 r. Patronem szkoły jest rodzeństwo Schollów.
  • Europaschule Oberstufenzentrum Palmnickenn – gimnazjum europejskie, jest największą placówką oświatową w powiecie. Placówka ogólnokształcąca oraz szkoła zawodowa. Głównym tematem pracy wychowawczej są relacje międzynarodowe oraz współpraca różnymi szkołami partnerskimi, między innymi ze Szwecji, Japonii, Francji, Holandii, Danii i Polski.
  • Szkoła Katolicka „Bernhardinum” (Katholische Schule Bernhardinum) – katolicka szkoła wyznaniowa, instytucja oświatowa należąca do archidiecezji berlińskiej, placówka składa się ze szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum. Szkoła współpracuje ze szkołami w Polsce, Francji, Włoszech i Sri Lance.

Ludzie związani z Fürstenwalde/Spree

Współpraca

Miejscowości partnerskie:

Galeria

Przypisy

  1. Mapa Polski 1:500 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 [1].
  2. statistik-berlin-brandenburg.de. statistik-berlin-brandenburg.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-16)]..

Media użyte na tej stronie

Germany location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Germany (Wp article: en:Germany)
REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Fürstenwalde-Spree in LOS.png
Autor: own work by Geograv, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Fürstenwalde/Spree in Brandenburg (Country) - District Oder-Spree
Villa Lässig in der Eisenbahnstraße in Fürstenwalde.jpg
Autor: Claus-Joachim Dickow, Licencja: CC BY-SA 3.0
Die Villa Lessig (auch Villa Perponcher genannt) in der Eisenbahnstraße in Fürstenwalde/Spree wurde um 1870 erbaut. Lange Jahre bewohnte sie Graf Wilhelm Perponcher, ein Offizier des örtlichen Ulanenregiments. Nach dem Ersten Weltkrieg kaufte Emil Lässig das Haus. Im Keller betrieb er eine Limonadenfabrik und -abfüllanlage, während er in den oberen Geschossen wohnte. Fabrik und Vertrieb wurden Anfang der 1960er Jahre eingestellt.
Brandenburg location map G.svg
Autor: Hanhil based on work by NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Brandenburg, showing position of Brandenburg within Germany
Fürstenwalde Kirche Samariteranstalten.jpg
Autor: Clemensfranz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fürstenwalde/Spree in Brandenburg. Die Samariterkirche der Samariteranstalten ist denkmalgeschützt.
Dom in Fuerstenwalde (Spree).jpg
Autor: A.Savin, Licencja: CC BY-SA 3.0
St. Mary Church in Fürstenwalde (Spree), Brandenburg, Germany
De-Fürstenwalde.ogg
Autor: Ralf Lotys (Sicherlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
pronunciation of Fürstenwalde by german male native.
Fuerstenwalde palace.jpg
Autor: Doris Antony, Berlin, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Palace in Fürstenwalde/Spree, Brandenburg, Germany.
WielkoPolska epoki Piastowskiej.jpg
Historyczna mapa Wielkopolski w epoce piastowskiej wykonana przez Dr. T. Szulca i zamieszczona w 4. tomie Kodeksu dyplomatycznego Wielkopolski
Fuerstenwalde Spree.jpg
Autor: Clemensfranz, Licencja: CC-BY-SA-3.0
The car-free zone in front of the town hall of Fürstenwalde/Spree, Brandenburg, Germany.
Fürstenwalde Rathaus.jpg
Autor: Clemensfranz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fürstenwalde/Spree in Brandenburg. Das Rathaus stammt aus der Zeit um 1500. Es ist denkmalgeschützt.
Fürstenwalde Mühlenstraße 17.jpg
Autor: Clemensfranz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fürstenwalde in Brandenburg. Hier befindet sich heute eine Gaststätte.
Bischofsschloss Fürstenwalde Terrasse.jpg
Autor: Dr. Jens Schmidt, Licencja: CC BY-SA 3.0
Terrasse des Bischofsschlosses